Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Staat en Maatschappij.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Staat en Maatschappij.

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Een Staatscommissie.

Bij koninklijk besluit van 13 October 1910 is eene Staatscommissie ingesteld, met de opdracht om te dienen van advies omtrent de vraag, welke maatregelen zullen zijn te nemen om te komen tot herziening van de bestaande verhoudingen tusschen het Gouvernement en de Protestantsche Kerk in Nederlandsch-Indië, met het doel aan die Kerk door meerdere zelfstandigheid beter gelegenheid te geven zich naar den eisch van haar eigen leven in te richten.

Dat deze eerste stap, om tot een veranderde toestand in de Protestantsche Kerk in Nederlandsch-Indie te geraken, en wel in eene richting, zooals die in het koninklijk besluit wordt aangegeven, onze volle sympathie heeft, zal wel niet nader behoeven betoogd te worden.

Reeds in 1878 sprak de anti-revolutionaire partij zich over de Protestantsche kerkinrichting in den Archipel in ongunstigen zin uit. Zij noemde die kerkinrichting voor de Protestanten, indien ze gelooven, een ergernis, en voor degenen, die er buiten staan, eene aanfluiting. De algemeene — Protestantsche — Staatskerk, gelijk ze door de Protestanten gevormd wordt, bestaat uit onvrije gemeenten, die geestelijk verarmd en verloopen zijn, met leeraars, die van buiten door rijksbenoeming ingebracht, schier allen zonder geloof of belijdenis, met hun eigen figuur verlegen staan.

Oordeelde zoo de anti-revolutionaire partij in haar Program van 1878 over de kerkinrichting der Protestanten in de Overzeesche bezittingen, veel werd tot op dit oogenblik in dien toestand niet verbeterd. Wel werd nu en dan een leeraar benoemd van meer rechtzinnige richting, maar overigens bleef de zaak zooals zij was.

Werd er al op aangedrongen, dat deze onbestaanbare en zoo geestelijk als staatsrechtelijke geoordeelde Staatskerk door verdwijning zoude ophouden de eere van den Christus in onze koloniën te omsluieren, en dat aan de Gereformeerde gemeenten de gelegenheid zou geschonken worden haar confessioneel en presbyteriaal karakter te herwinnen, het bleef een kloppen aan doovemans deur. De Indische Staatskerk bleef het instrument van het Nederlandsch gezag in de koloniën.

Nu komt de regeering met de benoeming der Staatscommissie nog wel niet dadelijk aan den door ons gekoesterden wensch tegemoet. Maar hier mag dan toch een eerste stap in de goede richting geconstateerd worden.

En voor dien stap zijn wij de regeering dankbaar.

Dankbaar.... niet voldaan.

Zijn we met de instelling van bovengenoemde Staatscommissie zeer ingenomen, en zijn we, al gaat de oplossing der moeielijkheid niet in eens, maar in meerdere tempo's, ook dankbaar, toch kunnen we tot ons leedwezen niet verklaren, voldaan te zijn. Daarvoor ontbreekt te veel aan de saamstelling der commissie.

In de commissie werden benoemd o. m. 3 hoogleeraren en 5 predikanten, doch onder die allen geen enkele van gereformeerde of confessioneele richting. Wel werden twee mannen der Gereformeerde Kerken benoemd, onder wie een hoogleeraar der Vrije Universiteit; en ook viel de aandacht der regeering op den modernen hoogleeraar Dr. Pijper van Leiden, benevens op den Lutheraan Dr. J. W. Pont, en wat de predikanten betreft op mannen der ethische en evangelische richting, maar dat er ook bekwame en achtenswaardige mannen onder Gereformeeidenen Confessioneelen in de Hervormde Kerk zijn, schijnt den Minister ontgaan te zijn.

Eu dit betreuren wij niet weinig.

Het lijkt ons dat de Gereformeerde Zendingsbond in zijn bestuur mannen heeft, die een sieraad der commissie zouden zijn geweest. Of zou de commissie er ook minder op zijn geworden als b.v. eens Dr. Kromsigt of Dr. Posthumus Meyes waren benoemd geweest?

Dat de saamstelling thans vrij eenzijdig is, kan dan ook niet ontkend worden.

We laten de saamstelling hier volgen: Tot lid en voorzitter:

De heer mr. J. O. de Marez Oyens, lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, oud-Minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid.

Tot leden de heeren :

ds. W. F. Breijer, Evangelisch predikant in Nederlandsch-Indië, . met verlof, oud-lid van het bestuur over de Protestantsche Kerken aldaar;

H. Colijn, Oost-Indisch hoofd-ambtenaar, laatstelijk adviseur voor de bestuurszaken der Buitenbezittingen, lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal;

ds. J. W. Gunning, zendingsdiréctor;

jhr. mr. dr. H. A. van Karnebeek, referendaris, chef der afdeeliug Justitie, Onderwijs, Eeredienst en Nijverheid van het Departement van Koloniën ;

dr. H. H. Kuyper, hoogleeraar in de faculteit der godgeleerdheid aan de Vrije Universiteit te Amsterdam;

ds. A. Loeff, emeritus predikant, voorzitter van de Commissie tot de zaken der Protestantsche Kerken in Nederlandsch-Oost-en West-Indië;

dr. J. W. Pont, hoogleeraar aan de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, benoemd door het Hersteld Evangelisch Lutersch kerkgenootschap ;

dr. F. Pijper, hoogleeraar in de faculteit der godgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit te Leiden ;

ds. J. Rooker, Evangelisch predikant in Nederlandsch-Indie, met verlof, oud-lid van het bestuur over de Protestantsche kerken adlaar;

ds. W. L. Welter, predikant, vice president van de Commissie tot de Zaken der Protestantsche Kerken in Nederlandsch-Oost-en West-Indie, en

tot lid en Secretaris:

de heer J. Hulshoff Pol, Oost-Indisch hoofdambtenaar, met verlof, laatstelijk eerste secretaris van het gouvernement van Noderlandsch-Indie.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 21 oktober 1910

De Waarheidsvriend | 4 Pagina's

Staat en Maatschappij.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 21 oktober 1910

De Waarheidsvriend | 4 Pagina's