Staat en Maatschappij.

De landsverdediging.

Het is te verwachten, dat in den eerstkomenden tijd de politiek, althans voor een groot deel, weer in het teeken van "Oorlog" zal staan.

Een tweetal omstandigheden geven tot die verwachting aanleiding.

Allereerst de oorlogsbegrooting en dan de 40 millioen-aanvrage voor de kustverdediging.

De oorlogsbegrooting bereikt voor het dienstjaar 1911 het ongehoord hooge eindcijfer van dertig millioen, waarbij dan nog dit komt, dat door de regeering wordt in uitzicht gesteld, dat de 'uitgaven voor de landsverdediging in de volgende jaren nog belangrijk zullen stijgen.

Naar aanleiding nu van deze gegevens 'wordt de vraag geopperd, of zulke bedragen ten slotte de draagkracht der bevolking niet zullen te boven gaan.

Natuurlijk kan het gewicht dezer vraag moeielijk ontkend worden, te meer niet, wanneer deze vraag in verband wordt gebracht met nog een andere vraag, nl. met deze of wij wel „waar" voor ons geld ontvangen. Ons dunkt, dat de laatste vraag daarbij van grooter belang is dan de eerste. En als wij dan op die laatste vraag een antwoord hebben te geven, dan zou dit antwoord moeten luiden, dat we ten opzichte van de weerkracht van ons leger niet geheel gerust zijn.

Naast deze uiterst belangrijke, maar tevens zeer ingewikkelde aangelegenheid, rijst nu nog een tweede kwestie namelijk die der veertig-millioenaanvrage voor de kustverdediging.

Voor het ontwerp van wet, dat deze zaak regelt, staan niet alleen de Ministers van Oorlog en van Marine, maar staat bijna het geheele Kabinet. Dit maakt vanzelf de veertig-miilioen-aanvrage tot een wetsvoordracht van groote beteekenis, waarvan eene verwerping tot ernstige politieke gevolgen zal moeten leiden.

Zooals de zaken zich op het oogenblik ten opzichte der landsverdediging voordoen, is het voor de régeering een onafwijsbare plicht om te zorgen, dat de Noordzeekust behoorlijk kan verdedigd worden. Hoeveel de aan te leggen versterkingen met eene behoorlijke bewapening enz. kosten moet, daarover valt te twisten. Maar dat er krachtig moet doorgetast worden, daarover behoort men het eens te zijn.

Intusschen zijn beide aangelegenheden, de oorlogsbegrooting en de veertig-millioen-aanvrage, voor hen, die liefst niets voor de defensie geven willen, eene welkome gelegenheid, om eene krachtige actie tegen de militaire uitgaven op touw te zetten.

Reeds werd van meer dan één kant der linkerzijde in de Kamer met politieke werkstaking gedreigd, zoo de regeering althans niet aan den wensch dezer leden voldeed, om zékere geheime stukken geheel of gedeeltelijk publiek te maken.

Hoe de zaken nu ook verder loopen, voor ons staat dit vast, dat we aan de landsverdediging al die offers hebben te brengen, die de verdediging onzer onafhankelijkheid redelijkerwijze behoeven.

God heeft ons een eigen bodem in ons vaderland geschonken en dat vaderland hebben we onder beding van Zijne gunste tegen elken indringer te verdedigen. Dat is een hoogheilige roeping, die we niet straffeloos kunnen verzaken.

Ons land moet weerbaar zijn en daarvoor hebben we de beste krachten in te spannen. De geldelijke offers, daarvoor te brengen, moeten gegeven worden. Maar daarbij blijve het de taak der volksvertegenwoordigers om dan ook toe te zien, dat al wat niet in onmiddellijk verband met de landsverdediging staat, als onnoodig ter zijde te stellen.

Geen rijkssteun voor muziekuitvoeringen

De Tweede Kamer nam de vorige week een kloek besluit. Met groote meerderheid van stemmen vereenigde zij zich met een voorstel, om geleidelijk de harmonie-muziekkorpsen bij het Leger af te schaffen. Daarmede kwam de maatregel der regeering te vervallen, waarbij meer dan tot nu toe de harmoniemuziek een voordeelige positie in onze legerorganisatie zou ingeruimd worden. Zooals nu het besiuit der Kamer gevallen is, zullen de bestaande muziekkorpsen echter plaats moeten maken vour fanfarekorpsen, die op zeer eenvoudigen voet zullen worden ingericht.

Om tweeërlei reden verheugen wij ons over de gevallen beslissing.

In de eerste plaats, omdat door de opheffing der harmonie-muziekkorpsen een belangrijke bezuiniging op de oorlogsuitgaven verkregen wordt. De harmoniemuziek is een weeldeartikel, dat voor ons leger van hoegenaamd geen nut is.

Maar in de tweede plaats zijn wij met het Kamervotum zeer ingenomen, wijl nu voortaan het met het verleenen van indirecten steun van overheidswege aan sociëteiten en dergelijke vereenigingen uit zal zijn. Eigenlijk hield het departement van Oorlog de militaire muziek voor de burgerij in stand. De burgers waren daarbij nummer één, de militairen nummer twee. Belangrijke sommen werden jaarlijks uitgegeven, om hen, die voor weinig geld concerten willen bijwonen, aan goedkoope muziek te helpen. Zulke rijkssubsidie werd met graagte aanvaard. En bij voorkeur werden de Zondagen gebruikt, om het volk van den royalen zin der regeering te laten profiteeren.

Aan dit privilegie, dat sinds tientallen van jaren de sociëteiten bezaten, heeft de Kamer nu een eind gemaakt. De fanfarekorpsen, die staan opgericht te worden, kunnen de sociëteiten niet meer dienen. Zij die muziek begeeren, zullen dit voortaan zelf moeten betalen. De schatkist zal voor dit doel noch directelijk noch indirectelijk meer gelden beschikbaar stellen.

Op dit punt waren de uiterste fracties van de linkerzijde het met de antirevolutionairen en enkele Roomsch-Katholieke leden geheel eens.

Het kan niet op den weg der Overheid liggen, om muziekuitvoeringen te subsidieeren en nog veel minder om met 's lands gelden het misbruiken van den Zondag in de hand te werken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen