Uit het kerkelijk leven.

Namen.

Over kerkelijke zaken te redeneeren, is een echte karaktertrek van een Hollander. En dan heel gauw meening tegenover meening zetten. Ieder een eigen naam; eigen richting; eigen spreekwijze. Om dadelijk ruzie te krijgen. Het individualisme gekroond!

Wat een menigte van namen hoort men, wanneer men eens een oogenblikje in eenigszins gemengd gezelschap zich bevindt.

Bijbelsch-orthodox, Confessioneel, Gereformeerd enz. enz.

Wat of die namen beteekenen en waarin ze verschillen?

Bijbelsch-orthodox bestaat uit twee woorden: Bijbelsch is het eene en orthodox is het andere.

Het woord Bijbelsch wil zeggen: overeenstemmende met den Bijbel; den Bijbel erkennende als Gods Woord, als de Waarheid, als het heilig en onfeilbaar getuigenis des Heeren.

En orthodox wordt er dan tot verduidelijking nog eens bij gezet om daarmee te zeggen: wij erkennen, dat de Kerk in hare belijdenis gelijk heeft en zuiver gaat, bereid zijnde om ook zelf in dien rechten weg te wandelen.

Die dat eerste niet erkent is met Bijbelsch.

En die dat tweede niet erkent is niet orthodox (= rechtzinnig = den weg der Kerk, in haar belijdenis afgeteekend, als den rechten en juisten weg erkennend; == met dien weg eensgezind te wezen = van zin zijnde om eerlijk in dien weg te wandelen.)

Dus Bijbelsch-orthodox wil eenvoudig dit zeggen: Gods Woord de waarheid en de belijdenis onzer Herv. Kerk zuiver!

En dan komt het woord Confessioneel.

Wat die naam beteekent?

De naam zelf zegt het zoo duidelijk: vasthoudende aan en liefde hebbende voor de Confessie of de belijdenis onzer Kerk.

Dus: Gods Woord de Waarheid (zooalsin héél de belijdenis onzer Kerk voorop staat) en de belijdenisschriften onzer Kerk de meest zuivere uitdrukking van het geloof.

Vindt ge, dat er groot onderscheid is tusschen Bijbelsch-orthodox en Confessioneel?

Wij niet!

Beiden zeggen: De Bijbel is Gods Woord en onze belijdenisschriften zijn het wettig eigendom der Kerk.

En dan nog het woord Gereformeerd.

Die naam is oud. Zoo oud als onze Kerk is.

Want toen onze Kerk door den Heere uit Rome's diensthuis was verlost en de Heere haar de aloude waarheid naar de Schriften weer terug gegeven had, waarvan Calvijn de voornaamste verbreider en verdediger was, toen zeiden onze vaderen: wij hebben een leer die een gansch anderen vorm heeft dan de leer van Rome. En dat drukte men uit door het vreemde Fransche woord: ge-réformeerd (= een andere forme, een zuiverder vorm verkregen hebbende, dan de Roomsche leer, was.)

Van zuivere belijdenis dus, wil dat woord Gereformeerd zeggen.

En wel van déze belijdenis: Gods Woord is de Waarheid.

Welke belijdenis onze vaderen voor vriend en vijand hebben neergelegd en verdedigd in de Drie Formulieren van Eenigheid.

Vindt ge nu wel veel verschil van geestesrichting tusschen Bijbelsch-orthodoxen, Confessioneelen en Gereformeerden?

Als men is zooals men zich noemt, dan is het precies hetzelfde: den Bijbel erkennende als Gods Woord, als het heilig en onfeilbaar getuigenis des Heeren — en de belijdenisschriften onzer Herv. (Geref.) Kerk aanvaardende als de meest zuivere uitdrukking van ons geloof. En daarom moest men al die namen eens gaan opbergen en maar alléén gebruiken het oude en meest bekende en alleszins duidelijke woord gereformeerd.

Waarom voor éen zaak drie namen?

- Men erkent den Bijbel als Gods Woord — of niet.

Men onderschrijft de belijdenisschriften — of niet.

En dus als men werkelijk Bijbelsch-orthodox of Confessioneel of Gereformeerd is, dan is men van éen geestesrichting en dan behoort men in onze Herv. Kerk tot éen kerkelijke strooming. Dan moeten we ons die individualistische weelde niet permitteeren, om er drie namen op na te houden.

We zijn Gereformeerd, en erkennen Gods Woord als de Waarheid, onderschrijvende de Drie Formulieren van Eenigheid, als de wettige belijdenis der Kerk en de meest zuivere uitdrukking van ons geloof.

Een cirkelgang.

De Geref. Bond tot verbreiding en verdediging van de Waarheid in de Ned. Herv. (Geref.) Kerk staat bij velen nog in een gansch verkeerd licht.

Nu moet ons dat niet al te zeer verwonderen en ons niet moedeloos maken. Alles moet zoo z'n tijd hebben.

Maar eigenaardig is, dat men van confessioneele zijde — getuige het boekje van Ds. Stigter en het schrijven van Ds. Lingbeek — precies met ons doet, wat men vroeger zelf met smart heeft moeten ervaren van anderen.

We sloegen het boekje van Ds. Eringa „Waarom Confessioneel" onlangs nog eens op. En voor de eigenaardigheid willen we de 1ste bladzijde eens afschrijven en hier laten volgen.

We zien dan, dat wij nu precies hetzelfde kunnen zeggen aan het adres van de confessioneelen.

Waarom doet men met óns nu, wat men vroeger zelf ongaarne ontving van anderen ?

Ds. Eringa klaagt dan : „Ofschoon de Conf. Ver. bij de voorgangers en leden onzer Kerk gerekend mag worden geen onbekende te zijn, zoo komt het ons toch voor, dat velen geen juist antwoord weten te geven op de vraag: waarom confessioneel? Immers er zijn niet weinigen in onze dagen, die de samenbinding van zoovele leden onzer Kerk in de confessioneele vereeniging als een nieuwe partij formatie beschouwen, waaraan onze door het partij-wezen zoozeer verdeelde en verscheurde kerk toch waarlijk geene behoefte heeft.

Anderen — of het in ernst en te goeder trouw geschiedt, laten wij in het midden — beweren dat de Confessioneele Vereeniging dient om aan sommigen voorgangers der gemeente een brevet van getrouwheid uit te reiken en anderen als onbetrouwbaar te brandmerken, omdat ze met de beginselen dezer Vereeniging niet sympathiseeren.

Nóg anderen waarschuwen tegen het streven der Confessioneelë Vereeniging, omdat zij daarin den aanloop tot een nieuwe Afscheiding of Doleantie meenen te zien."

Zoo klaagt Ds. Eringa; daarbij de goede trouw van enkelen zelfs in het debat brengend.

En precies 't zelfde doen de confessioneelë voormannen nu met den Geref. Bond. 't Gaat om een „partij"; om dominé's voor zuiver of onzuiver te kenmerken; om een 2de doleantie ; enz. enz. Zoo zegt rnen.

Waarom doet men dat toch, terwijl er niets van waar is?

„Wat gij niet wilt, dat u geschiedt, doe dat ook aan anderen niet!".....

Niet onduidelijk.

Op kerkelijk terrein weet men het soms eigenaardig te zeggen.

En wee, wanneer ge het waagt het tegen te spreken.

Zoo schrijft Ds. Stigter van Berkel in zijn boekje „Geschiedenis onzer Vaderlandsche Kerk" aangaande de Confessioneelë Vereeniging: „zoo werd in 1864 opgericht.de Confessioneele Vereeniging, die 't voor de Confessie (== Belijdenis) der Kerk opneemt. De Confessioneele Vereeniging is niet een der vele kerkelijke partijen, want zij zoekt zelve niets te worden, maar heeft slechts de Kerk in 't oog; zij wil allen, die de Kerk op haar eigen grondslag willen opbouwen, samenbrengen rondom de kerkelijke belijdenis, om daaruit het eenig ware kerkelijk beginsel op te sporen, het bekend te maken en het algemeen ingang te verschaffen. Zij wil naar Gods Woord aanwijzing geven van het standpunt voor de Kerk."

Dus de Confessioneelen vormen geen partij.

't Woord partij is hun vreemd. Ook 't woord partij in zijn samenstellingen van partijdig, partijzuchtig enz. enz.

En dan komen de Gereformeerden aan de beurt.

't Begint met een aanloopje op blz. 106.

„Een ijver voor de waarheid zonder zelfbeproeving of ook het geloof in onszelven is, een ijver zonder verstand en zonder liefde (zonder welke de kennis niets is, 1 Cor. 13 : 2) leidt wel tot het vormen van een Gereformeerde partij, maar niet tot herstel van de Gereformeerde Kerk. De Confessie mag niet zonder geloof en bekeering als een vaandel opgeheven worden, maar moet levend en krachtig zijn door het persoonlijk geloof. Gedenken we aan Israel! Toen te Eben-Haëzer de ark des Heeren in 't leger werd gebracht, werd Israel geslagen en de ark genomen — omdat het volk vertrouwde op het teeken van Gods tegenwoordigheid en niet geloofde in God.

't Moet ons dus niet allereerst te doen zijn om rechtzinnigheid, maar om een levend geloof ."

Daar kunnen de Gereformeerden het voorloopig mee doen.

De Confessioneelen vormen geen partij.

De Gereformeerden zijn de partijdigste menschen der wereld.

De Confessioneelen leven uit een krachtig, persoonlijk geloof.

De Gereformeerden dragen de belijdenis rond als een dood ding.

Ds. Stigter zegt het. Lees blz. 103 en 106 van zijn boekje maar.

Na zoo'n aanloopje komt de stoot, die der Gereformeerden ribbenkast eenvoudig te morsel moet maken. Leg blz. 128 maar eens voor u.

„Het Gereformeerd partijwezen, dat hier en daar weer opleeft, heeft in 1906 geleid tot de oprichting van den „Gereformeerden Bond tot vrijmaking der Hervormde Kerken." Deze (gereformeerde) partij wil zonder wettige kerkelijke vergaderingen en behoorlijke leertucht een schare van Gereformeerden in. de Herv. Kerk afzonderen van de anderen en daarna de verschillende richtingen uit elkander doen gaan, "

En verder: „partijmenschen verdeelen willekeurig de Kerk en zoeken de ellende der Kerk buiten eigen partij bij de anderen, in plaats van-bij de gansche Kerk. Zij verstaan niet, dat de Kerk geen gemaakt werktuig is, hetwelk men in deelen uiteenleggen kan, maar een levend, gegroeid organisme."

Om dan nog even dit te zeggen: „Wanneer wij, zooals de Confessioneelen, van de Schriftuurlijke waarheid uitgaan, dat de Kerk een lichaam is, zien we het met de ellende der Kerk héél anders staan dan bij de partijdige verdeeling onzer dagen; (zooals dus de Gereformeerden). Als we Confessioneel zijn, gevoelen we dat er voor geen enkele partij meer plaats is in de Kerk en de eigengerechtige afzondering en hoogmoedige zelfverheffing in de Kerk worden gansch verwerpelijk bevonden, omdat de krankheid van het lichaam allen leden aangaat."

Hier zullen we het bij laten.

Nu weten wat de Confessioneelen zijn en wat de Gereformeerden zijn.

De Confessioneelen zijn. geen partij. niet partijdig, partijzuchtig enz. enz.

De Confessioneelen leven uit een krachtig, persoonlijk geloof.

De Confessioneelen zijn vijanden van eigengerechtige afzondering en hoogmoedige zelfverheffing.

En de Gereformeerden zijn net precies het omgekeerde.

Over de duidelijkheid van het oordeel van Ds. Stigter te Berkel valt zeker niet te klagen.

Om een partij.

Telkens wordt het ons verweten, dat het ons om een partij vorming te doen is.

Ook met het oog op het herstel van onze Herv. Kerk.

Men zegt dan: gij zoekt voor een partij plaats in de Kerk — terwijl degenen die niet tot die partij behooren, er uit moeten.

Maar waar hebben wij ooit alzoo gesproken ?

Wij noemen ons gereformeerd. En wij staan naar een Gereformeerde Kerk.

Wij zijn de belijdenis onzer Hervormde (Gereformeerde) Kerk van harte toegedaan.

Wij wenschen te leven uit het beginsel dat naar Gods Woord is, en in de drie Formulieren van Eenigheid zoo heerlijk door onze vaderen uiteengezet en aangeprezen en verdedigd.

En wij begeeren van den Heere, dat onze Hervormde Keik zich weer als Gereformeerde Kerk mag komen openbaren, levende naar haar belijdenis en bestuurd wordend naarde beginselen van de aloude Dordtsche Kerkeorde, ontdaan van hare on-gereformeerde elementen.

Is dat dan partijdig om Gereformeerd te zijn; om de belijdenis onzer Kerk van harte te zijn toegedaan?

Is dat dan partijdig om van ganscher harte te begeeren, dat onze Kerk zich weer als Gereformeerde Kerk in dit land zal gaan openbaren?

Die dat volhoudt, die weet niet wat hij zegt.

Die weet ook. niet wat gereformeerd is.

Die weet ook niet, hoe de Kerk van Christus zich behoort te openbaren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen