Staat en Maatschappij.

Gelijk recht.

De geheele openbare onderwijswereld wordt gemobiliseerd om den strijd aan te binden tegen den boozen opzet die het Ministerie Heemskerk heeft, om door wijziging van artikel 192 der Grondwet de vrijmaking van het bijzonder onderwijs mogelijk te maken.

De vrijzinnigen en sociaal-democraten mogen op economisch terrein felle tegenstanders zijn van protectie, omdat zooals zij zeggen bescherming zorgelooze menschen maakt en het initiatief doodt, maar wanneer het loopt over protectie inzake het onderwijs, dan gaan alle argumenten die de vrijhandelaars zoo gaarne tegen bescherming uitspelen in den doofpot. Voor de openbare school kan niet genoeg geld uit de publieke kassen beschikbaar gesteld worden. Immers dat geld komt ten goede aan de school, waaraan de natie met zooveel teere banden gehecht is.

Elke subsidie die aan het bijzonder onderwijs gegeven wordt, is een aanslag op de openbare school; aan welke goen concurrentie mag worden aangedaan.

Leest men het concentratieprogram op het punt van het onderwijs, dan verklaren de vrijzinnigen: dat ook als waarborg voor de deugdelijkheid van het geheele volksonderwijs de openbare school moet worden gehandhaafd.

En voor deze handhaving verwacht men van de zijde van het tegenwoordig ministerie niets, omdat het kabinet slechts belangstelling toonde voor de eenzijdige bevoordeeling van de bijzondere school ten koste van de openbare.

Het is een merkwaardige passage uit het concentratie-manifest die eenzijdige bevoordeeling van de bijzondere school ten koste van de openbare. Onlangs beweerde een liberale candidaat voor de Tweede Kamer zeifs dat de bijzondere school negen gulden uit de Rijkskas meer trekt dan de openbare. De becijfering liet hij gemakshalve maar achterwege. Zijne hoorders waren van die bevoorrechting wel overtuigd.

Toch is het er nog verre van af, dat het bijzonder onderwijs met het openbaar onderwijs op voet van gelijkheid behandeld wordt. Uit het onderwijsverslag van 1910 bleek dit nog eens duidelijk. De kosten van het lager onderwijs voor Rijk en Gemeente bedroegen voor dit jaar voor elke leerling der openbare scholen f 43.56 terwijl voor een leerling der bijzondere school slechts f 18.46 uitgetrokken stond, en dat na aftrek van de inkomsten uit schoolgelden en van kosten voor schooltoezicht, aanmoediging voor getrouw schoolbezoek, examensenuitkeeringen aan de gemeenten.

Er is dus op lange na geen sprake van gelijkstelling tusschen de bijzondere school en de openbare, laat staan van bevoordeeling van de eerste school boven de laatste.

Nog altijd is de bijzondere school de stiefmoederlijk bedeelde. .

Had de vrijzinnigheid maar de minste notie van recht en was zij in werkelijkheid liberaal, dan zou zij dien toestand geen oogenblik langer laten voortduren, maar van die markt is de vrijzinnigheid niet thuis. De liberaal is alleen dan vrijzinnig, wanneer het de positie van eigen partij betreft, maar over andermans recht bekommert zij zich niet.

De vrijzinnigheid gaat in dit opzicht nog geheel in dezelfde lijn als wijlen Minister Kappeijne: "dan moeten de minderheden maar onderdrukt worden" en dit terwijl het toch telkens blijkt, dat niet de liberalen de meerderheid hebben, maar de rechtsche partijen.

Met die bevoordeeling van de openbare school ten koste van de bijzondere moet het nu uit zijn.

De strooming van het volkspetitionnement van 1878 valt niet meer te keeren. In breede golven gaat ze vooruit. En niet eerder zal de schoolstrijd geëindigd zijn, zoolang niet over de geheele linie zal zijn gezegevierd.

Ook bij de aanstaande stembus gaat het schip in zee van welks mast de wimpel wappert met het devies: „de vrije school voor heel de natie."

Hebbe het scheepke een goede en voorspoedige reis!

De vrijmaking van de bijzondere school is een gang naar de stembus waard.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen