Staat en Maatschappij.

Een lastig geval.

Het blijft met het eedswetje, dat waarschijnlijk binnenkort in de Tweede Kamer in openbare behandeling komt, een lastig geval. Reeds eenmaal had de regeering met hare regeling een échec, en het zou ons niet verwonderen als er andermaal groote moeilijkheden rezen.

De Minister van Justitie, die om aan den wensch van een groot deel der Kamer tegemoet te komen, in zijn tweede ontwerp een regeling van slechts tijdelijJcen aard trof, geeft intusschen in zijn ontwerp niet de zekerheid, dat wat thans tot 1 Januari 1919 zal van kracht zijn, ook niet na dien dag blijvend zal worden.

Reeds wezen we er bij eene vorige gelegenheid op, dat het een o zoo eenvoudige zaak is om de datum van 1 Januari 1919 met een onbepaald aantal jaren te verlengen of wel hem geheel uit de wet te schrappen. En dan zit men voor goed, aan hetgeen men thans in de wet zal schrijven, vast.

En dit kan en mag in geen geval. Het beginsel is niet te aanvaarden, dat een te beëedigen persoon, die verklaart tegen het afleggen van een eed gewichtige gemoedsbezwaren te gevoelen tot het afleggen van een belofte zal toegelaten worden.

Maar naast de moeilijkheid, dat bij wat thans voorgesteld wordt de zekerheid niet aanwezig is, dat de regeling slechts een tijdelijk karakter zal dragen, komt nog een ander bezwaar.

Ware het mogelijk de thans gegeven oplossing met zooveel waarborgen te omringen, dat het wetje zonder vorm van proces op 1 Januari 1919 kwam te vervallen, dan ware wellicht het ontwerp wel zoo te amendeeren, dat althans de facultatiefstelling van eed en belofte binnen zeer nauwe grenzen beperkt bleef, maar waar dit niet gaan zal, daar zal de regeling in principiëelen zin moeten geschieden. Doch daarvoor deugt het ontwerp niet, dat Minister Ort in tweede instantie gaf. Een ontwerp dat naar antirevolutionairen geest zou moeten geconstrueerd worden, moet er gansch anders uitzien. Vandaar dat amendeering van hetgeen voorgesteld wordt, schier onmogelijk is.

Alleen met een amendement, dat inhoudt dat zij die niet aan een God gelooven van het afleggen van den eed zullen vrijgesteld worden, een vrqstelling welke in beginsel zal moeten aanvaard worden, komt men er niet. Want kwam zulk eene bepaling zonder meer in de wet, dan zou zich het geval voordoen, dat zy die in God gelooven tot de eed verplicht word»n, terwijl de ongeloovige op zgn woord zou geloofd worden.

Daarom moet door hen, die eene belofte afleggen, eene suppletoire handeling verricht worden, b.v. door het overleggen van een verklaring, waaruit blijkt, dat de persoon die het hier geldt, in alle opzichten geloofwaardig is.

Het eerste ontwerp van Minister Ort voorzag hierin nog ten deele door het stellen van het z g. toetsingsrecht, het recht dat de rechter kreeg om uit te maken of de gemoedsbezwaren werkelgk gemeend waren,

Intusschen men zal begrijpen, dat wil men eene regeling treff'en waarbij het afleggen van de belofte met zekere waarborgen wordt omgeven, het wetsontwerp dat thans in behandeling komt een geheel andere zal moeten zijn,

Zooals de regeling nu getroffen is, gaat het niet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen