Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Staat en Maatschappij.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Staat en Maatschappij.

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

De Provinciale verkiezingen.

De verkiezingen voor de Provinciale Staten in Juni a.s. dragen ditmaal eeu buitengewoon gewichtig karakter.

De vrijzinnigen weten maar al te goed wtlke voordeelen deze verkiezingen voor de linksche politiek kunnen opleveren. In de eerste plaats kan de omzetting der Eerste Kamer bij de tegenwoordige constellatie der partijen in de Tweede Kamer gedurende geruimen tijd de vrijzinnige actie bevorderen en voorts bij een eventueel omgaan der Tweede Kamer in 1917 het voeren van een christelijke staatkunde bemoeilijken.

Maar daar komt nog iets bij, eene omstandigheid, die van niet geringe beteekenis is. Ja zelfs van zeer verstrekkende gevolgen worden kan, n.l. dat voor het geval' bij Kamerontbinding de verhouding der partijen in de Tweede Kamer dezelfde .mocht blijven, thans door het verplaatsen der meerderheid in de Eerste Kamer, er groote kans bestaat, dat de vrijzinnigen g. steund door de Sociaaldemocraten een grondwetsherziening naar eigen beginselen kunnen tot stand brengen. Het Elfde Hoofdstuk der Grondwet bepaalt, dat wanneer bij Grondwetsherziening de Wet verklaart, dat er grond bestaat om het voorstel, zooals zij het vaststelt, in overweging te nemen, na de afkondiging dezer wet de Kamers ontbonden worden.

En verder: „De nieuwe Kamers overwegen dat voorstel en kunnen niet dan met twee derden der uitgebrachte stemmen de aan haar overeenkomstig voornoemde wet voorgestelde verandering aannemen". Stel nu, dat de Provinciale verkiezingen dezen zomer in het nadeel der rechterzijde uitloopen, en dat als gevolg daarvan de meerderheid in de Eerste Kamer links tegen rechts komt te staan, dan is het met zekerheid te verwachten, dat de thans aanhangige voorstellen tot Grondwetsherziening, incluis het vrouwenkiesrecht, zoo noodig na ontbinding der Eerste Kamer er bij de beide Kamers met vlag en winpel doorkomen.

Worden dan de Kamers na afkondiging der wet ontbonden, ea mocht dan de Tweede Kamer onverhoopt in haar zelfde samenstelling als op dit oogenblik terugkeeren, d. w. z. met 55 leden van links tegen 45 leden van rechts, dan wordt het van groote beteekenis over hoeveel zetels de linkerzijde in de Eerste Kamer zal kunnen beschikken.

Mocht nu de uitslag van de a.s. Statenverkiezingen zóó zijn dat behalve de Staten van de provincie Zuid-Holland, ook die van de provincies Gelderland, Overijssel, Utrecht en" Zeeland, waarin de meerderheid der rechterzijde gerust niet zoo groot is, omgaan, dan komt het in de Eerste Kamer te staan 4x stemmen links tegen 9 stemmen rechts.

Nu zal men misschien aanvoeren, dat het met den Staten-stembus wel zoo'n vaart niet loopen zal, en alle antire? olutionairen en Christelijk-Historischen niet uit de Eerste Kamer zullen geweerd worden; ook wij gelooven dit nog niet zoo dadelijk, maar daarmede is het niet uitgemaakt, dat dit ook niet gebeuren kan. Is dit intusschen wel het geval, dan staat het in de beide Kamers 96 links om 54 rechts. Er behoeft dan maar weinig te gebeuren om de linkerzijde over twee derden der stemmen te doen beschikken.

Zoo de cijfers groepeerend, ziet men van welke groote beteekenis de Provinciale verkiezingen voor de politiek van ons land wezen aal. Ook de Vrijzinnigen en de Sociaal-Democraten zijn zich daarvan bewust, vandaar dat van dien kant, door reeds bij eerste stemming met elkander saam te gaan, alles in het werk wordt gesteld om over de geheele linie te zegevieren.

Gelukt dit, dan komt de baan vrij en wordt aan ons volk een Grondwet opgedrongen, die de politiek der rechterzijde voor jaren achteruitzet.

Daarom kan er niet genoeg op aangedrongen worden om door een eendrachtig optrekken de plannen der linkerzijde te verijdelen.

Werkelijk daar dreigt gevaar.

Veranderde tijden.

Men zal zich herinneren, hoe bij de laatste verkiezingen voor de Tweede Kamer in 1913 het koloniaal beleid van den Gouverneur-Generaal Idenburg als een gevaar voor de rust van Indie werd gebrandmerkt. In het schrijven van de Hoofdbesturen der drie vrijzinnige partijen gericht tot de aangesloten afdeelingen heette het:

Door opgedrongen kerstening dreigt het Moederland de inlandsche bevolking onzer koloniën van zich te vervreemden. Het drijven om Gouvernementsscholen te doen plaatsmaken voor Scholen der Christelijke secten. brengt den schoolstrijd ook naar Indië over, Ons koloniaal bezit wordt aaUs^evaar blootgesteld tengevolge van een politiek, die lijnrecht ingaat tegen jaren lang beproefde beginselen van koloniaal beleid.

Thans is de beer Idenburg als Gouverneur-Generaal afgetreden en vervangen or den heer van Limburg Stirum.

Die bestuurswisseling gaf Dr. Bos, den leider van de Vrijzinnig-Democratische partij, een der drie vrijzinnige partijen hierboven genoemd, de volgende woorden in de pen. (De Vrijzinnig-Democraat ü 25 Maart 1916.)

De heer Idenburg heeft zijn hoog ambt neergelegd, zijn opvolger heeft op den Buitenzorgschen troon plaats genomen. Gunstige herinneringen laat het beleid van den afgetreden Gouverneur-Generaal na, vooral zooals in de laatste jaren (wij cursiveeren) is gebleken. Hij heeft zich in de moeilijke en zorgvolle tijden een rustig en bekwaam regeerder betoond.

Deze beoordeeling over het beleid van den heer Idenburg in 1916 neergéschreven ekt schril af bij de actie welke in 13 tegen dien bewindsman door de conntratiepartijen werd gevoerd.

Wel zijn de tijden veranderd.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 31 maart 1916

De Waarheidsvriend | 4 Pagina's

Staat en Maatschappij.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 31 maart 1916

De Waarheidsvriend | 4 Pagina's