Uit het kerkelijk leven.

De Vrije Universiteit en de Hervormde Kerk.

„De Heraut" komt in een tweetal artikelen terug op 'tgeen „de Waarheidsvriend" schreef aangaande de Vrije Universiteit in betrekking tot de Herv. Kerk.

22 Juni jl. schreven we van de Vriije Universiteit: „Toen de Heere èn aan onze Hoogescholen èn op onze kansels groote zegeningen schonk en kennelijk den voortgang der waarheid haar Zijn Woord kwam bevorderen — toen is niet alleen de Vrije Universiteit gesticht, maar is zij in een oogenblik zeer eigenmachtig, met geweld, zienderoogen van de Hervormde Kerk losgescheurd."

En 6 Juli d.a.v. schreven we: ... , , Men ad zich met de candidateu der Vrije Universiteit moeten voegen naar den gang van het werk. Dan was 't misschien wat langzamer gegaan, 't Had geduld, zelfverloochening gekost. Maar die weg had de vrienden der Vrije Universiteit gesierd en de Herv. Kerk gebaat.

Jammer toch!

Men is nu buiten de Herv. Kerk komen staan.

En heel de Vrije Universiteit is nu voor ons cliristenvolk eigenlijk verloren.

Immers heeft men de Vrije Universiteit sinds verbonden aan (Je' Geref. Kerken, door de bepaling dat de Hoogleeraren lid moeten zijn van die van ons gescheiden Kerken, waardoor ook de studenten zijn afgescheiden en ook de toekomst van de studenten is geïsoleerd in het midden van ons volk.

Of zou men nu waarlijk denken, dat men vrijelijk de hoogleeraren en heel het instituut der Vrije Universiteit kou afscheiden en op eigen terrein brengen — binnen de grenzen van eigen Kerken — terwijl dan toch alle positieve christenen, levend uit de beginselen die naar Gods Woord zijn, hun kinderen wel naar die kerkelijk-Gereformeerde Universiteit zullen zenden? Maar zoo dwaas is men toch zeker in den kring van de Vrije Universiteit niet, dat men niet verstaat dat dS, t toch niet gaat? Wil men de Vriije Universiteit vastkoppelen aan de kerkelijke beweging van 1886—'92, welnu, men moet het zelf weten, maar men moet niet gelooven, dat die Vrije Universiteit dan ooit in het midden van ons Christenvolk zal komen staan. En men moet ook niet klagen, dat er toch zooveel Christen-ouders  zijn, die hun zonen niet naar de Vrije Universiteit zenden. Want men heeft zelf eerst de deur voor onzen neus toegeworpen; laat men dan geen verwonderd gezicht zetten als we nu ook voorbij loopen." „ ... de mannen van de doleantie moesten gaan zeggen: we moeten niet een Universiteit voor de gescheiden Gereformeerde Kerken hebben, maar een Universiteit op gereformeerden grondslag voor ons Christenvolk van Nederland!" enz.

Zulks lijkt ons nog duidelijk erï waar te zijn.

Men is in den kring van de Vrije Universiteit buiten de Herv. Kerk gaan staan en eigenlijk, eigenlijk — laat ons maar zeggen zooals 't is — is héél de Vrge Universiteit voor ons Christenvolk iu zijn geheel verloren. Voor een zeer groot deel van' hen die den Christus belijden naar Gods Woord is de weg naar de Vrije Universiteit afgesloten!

Het komt ons voor, dat „de Heraut", die in de nummers van 7 en 14 Oct. op ons geschrijf terugkomt, eigenlijk precies 'tzelfde gevoelt, en ons iu den grond der zaak moet gelijk geven.

Want ja, „de Heraut" herinnert er aan, dat alleen voor de hoogleeraren van (Ie Theol. faculteit geldt, dat zij lid moeten zijn van de Geref. Kerken, welke bepaling niet geldt voor de andere hoogleer aren; waarbij , de Heraut" zegt, dat de Vrije Universiteit volkomen vrij zou zijn, om, wanneer in de Hervormde Kerk eminente juristen, litteratoren, medici of natuurkundigen waren van Gereformeer-, de belijdenis, dezen tot hoogleeraar aan haar School te benoemen. Maar zelf getuigt , de Heraut": , Intusschen begrijpen we zeer goed, dat het voor de Gereformeerden in de Hervormde Kerk toch een struikelblok is, dat de Vrije Universiteit met de Gereformeerde kerken in nader verband is getreden, waardoor aan deze kerken zooveel invloed op de Theologische faculteit is gegund."

Dat zegt „de Heraut" terecht.

Maar ze had dat nog wel een beetje ènders kunnen, en moeten zeggen. Ze moet ten eerste niet zeggen, dat de Synode der Herv. Kerk de schuld draagt, dat de Vrije Universiteit voor de Herv. Kerk onbruikbaar is geworden. De Synode draagt hier niet dè eerste, de voornaamste schuld. De mannen van '86 zyn hier de schuldigen, gelijk we nader hebben aangetoond. En ten tweede had „de Heraut" wel wat meer nadruk mogen leggen op het feit, dat men zelf nooit anders gedaan heeft dan heel de Vrije Universiteit met theologen, juristen, letteratoren, enz. in het kader van de doleantie en de Vereeniging van 1892 te zetten.

En als de praktijken zoo zijn doet men met  theorieën niet veel. Wat trouwens juist dezer dagen aardig geïllustreerd wordt door het feit, dat door oud-leerlingen der Vrije Universiteit aan dr. A. Kuyper op z'n 80sten verjaardag een „gedenkraam" zal worden gegeven; welk gedenkraam, dat bestemd is voor de Vrije Universiteit, zal bevatten „episoden uit de Doleantie en de Vereeniging van 1892", in gekleurd glas, in lood gevat, uitgevoerd.

Heel de Universiteit wordt daardoor getypeerd. Al de hoogleeraren staan in het midden van „episoden uit de Doleantie en de Vereeniging van 1892."

Al de hoogleeraren zullen daar voortaan tegen aan kijken. Ook al de studenten.

En ja, dan mogen er ook studenten komen die niet behooren tot hen, die leven bij.de „episoden uit de Doleantie en de Vereeniging van 1892"; ook is het voor de toekomst niet geheel uitgesloten dat misschien bij uitzondering een zeer extra ordinair Hervormde taalgeleerde of wiskunstenaar nog wel eens tot hoogleeraar aan de Vrije Universiteit benoemd wordt. Maar ze moeten dan mee kijken tegen dat gedenkraam, dat tot verheerlijking van 1886 en 1892 is geplaatst in het gebouw van de Vrije Universiteit....

Ons dunkt, dat nu weer opnieuw bewezen wordt, hoe scheef men de Vrije Universiteit trekken wil.

Dat men van de gescheiden Gereformeerde Kerken een eigen Theologische School heeft, best.

Maar om een Universiteit te hebben waar al de faculteiten kijken naar de „episoden uit de Doleantie en de Vereeniging van 1892" lijkt ons iets ènders dan een Universiteit op Gereformeerdeyi grondslag te hebben.

Merkwaardig, dat „de Waarheidsvriend" 6 Juli j.l., toen van dat gedenkraam nog niets bekend was, reeds schreef: „Wil men de Vrije Universiteit vastkoppelen aan de kerkelijke beweging van 1886-— '92 welnu men moet het zelf weten, maar men moet niet gelooven, dat die Vrije Universiteit dan ooit in het midden van ons christenvolk zal komen staan."

Op dit moment nu te handelen over de vraag hoe de verhouding van de Theol. faculteit ten opzichte van de kerk laat zijn, achten we zonder nut.

Waar men welbewust gekozen heeft, is napleiten vruchteloos.

' Maar jammer vinden we het. Voor het kerkelijk leven, maar ook voor de ontwikkeling van het Hooger ouderwijs.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen