Staat en Maatschappij.

De Grondwetsveranderingen afgekondigd.

Woensdag zijn in alle gemeenten des lands 'de veranderingen in de Grondwet plechtig afgekondigd en deze veranderingen bij de Grondwet gevoegd.

'Terecht spreekt artikel 197 der Gvoiulwet van eene plechtige afkondiging.

" Eene wijziging van de Grondwet is toch geen alledaagsche zaak. Met zoo'n wijziging wordt een tijdperk in de parlementaire historie des lands afgesloten en staat een nieuw tijdperk een aanvang te nemen.

Vooral is het van de thans in de Grondwet opgenomen veranderingen te verwachten, dat ze voor de ontwikkeling van ons volk beteekenis zullen hebben..

Het gaat hier over het Kiesrecht en het Onderwijs, over de artikelen 80 en 192 Aev Grondwet, over onderwerpen, die reeds zoovele jaren de gemoederen iu beweging hebben gehouden.

Op vier belangrijke punten kwam er in de Grondwet verandering.

In de eerste plaats wordt liet kiesrecht, dat tot nu toe aan kenteekenen van geschiktheid en maatschappelijken welstand was gebonden, in het algemeen kiesrecht omgezet. Principieel wordt daardoor geen verandering aangebracht. Het beperkte kiesrecht, waaronder de tegenwoordige volksvertegenwoordigers gekozen zijn, en het algemeen kiesrecht, dat bij de verkiezingen in 1918 den grondslag van den stembusstrijd zal uitmaken, zijn beide iu aard revolutionair. Er bestaat dus in beiderlei kiesrecht geen beginselverschil, wel eene vraag van meer of minder.

In de tweede plaats voert de herziene Grondwet het passieve vrouwenkiesrecht in, d. w. z. dat de vrouw verkiesbaar zal zijn voor de Staten-Generaal, de Provinciale Staten en de gemeenteraden. Voorts is het beletsel weggenomen om aan de vrouwen het actieve kiesrecht toe te kennen. De additioneele artikelen bepalen het actieve vrouwenkiesrecht nog wel-niet, maar de wetgever wordt vrijgelaten om het te gelegener tijd in te voeren.

In de derde plaats heeft de verkiezing van leden der Tweede Kamer, van de Provinciale Staten en van de gemeenteraden naar het beginsel van de evenredige vertegenwoordiging plaats, waardoor de aanwijzing van het getal-der te bezetten plaatsen door elke partij naar evenredigheid der uitgebrachte stemmencijfers, geschiedt, tevens zal tengevolge van deze wijze van stemmen thans elke partij van meet af geheel zelfstandig kunnen optreden.

En tenslotte waarborgt de Grondwet, wat het lager onderwijs betreft, de financiëele gelijkstelling 'van de bijzondere met de openbare school.

Vergelijkende nu de aangebrachte veranderingen in de Grondwet met de oorspronkelijke bepalingen, die in de artikelen 80 en 192 voorkwamen, zoo kan het algemeen kiesrecht, voor zoolang de Grondwet het organische kiesrecht niet heeft opgenomen, aanvaard worden.

Ten opzichte van de invoering van het passieve vrouwenkiesrecht en van elke poging, om later het actieve vrouwenkiesrecht in de kieswet op te nemen, gelden onze bezwaren onverzwakt.

Daarentegen verdient het beginsel van de Evenredige Vertegenwoordiging toejuiching, en is de wijziging van artikel 192 der Grondwet een stap in de goede richting.

De veranderingen in de Grondwet vormen een compromis.

Afgezien van het vrouwenkiesrecht, ligt er veel in de veranderingen der Grondwet dat sympathiek moet stemmen.

Reeds schreven wij hierboven, dat met de plechtige afkondiging van de veranderingen en door het voegen dezer veranderingen bij de Grondwet een nieuwe periode in de parlementaire geschiedenis van ons land aanbreekt.

Wat het nieuwe tijdperk brengen zal, daaromtrent valt niets te voorspellen.

En dit is ook maar goed. Men hoopt van vrijzinnige zijde op een uitbouw der democratische regeeringsihstelliugen, op eene uitbreiding van de volksmacht en op nieuwe politieke groepeeringeu onder ons volk.

Wij laten die verwachting voor de toekomst, voor wat ze is.

Voor ons gaat het hierom, dat de eere onzes Gods een nieuwe plaats in hét Staatkundig leven worde gegeven.

Ook voor de toekomst van ons volk geldt het dat aan de zegen des Heersn alles gelegen ie.

Moge die zegen Gods onder de nieuwe grondwetsbepalingen in rijke mate ons volk ten. deel vallen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen