Uit de Pers.

In „Noord-Hollandsch Kerkblad" lazen we een artikel van de hand van prof. Grosheide, hoogleeraar aan de V^rije Universiteit, dat wij hier zonder commentaar onder „pers-schouw" laten volgen. Het kan geen kwaad om eens te hooren, hoe mannen als prof. G. over deze dingen denken en wat zij verwachten, dat komen zal.

Het artikel luidt:

Afscheidingsbeginselen ?

„Telkens wordt de beschuldiging geuit, dat het mee aan de Gereformeerden ligt, dat de Hervormde Kerk is, als ze is. Waren de Gereformeerden er in 1834 en 1886 niet uitgegaan, dan was er in de Hervormde Kerk een krachtig aantal Gereformeerde belijders en dan waren daar de toestanden heel anders.

Het schijnt, dat die opmerking ook in onze kerken weerklank gaat vinden. En daar over willen we iets zeggen, want daarmee staat of valt het recht van bestaan van de Gereformeerde kerken in Nederland.

Laten we dan voorop mogen stellen, dat we van de afscheidingsbeginselen niets moeten hebben. Daar zijn we even fel tegen als wie ook en wanneer de Confessioneelen beweren, dat de afscheidingsbeginselen indruischen , tegen de Gereformeerde belijdenis, geven we dat volmondig toe.

Maar noch 1834, noch 1886 wordt door de afscheidingsbeginselen beheerscht.

Bij alle verschil tusschen Afscheiding en Doleantie zijn ze toch in één ding gelijk. En dat was dit, dat er een conflict was tusschen de eischen van het Woord Gods en de eischen van de Reglementen der Hervormde Kerk. Toen hebben de .Afgescheidenen en de Doleerenden het voor het Woord Gods opgenomen en de Hervormde Kerk heeft tot in hoogste instantie gekozen voor haar Reglementen.

De Doleantie ligt nog betrekkelijk kort achter ons, daarom daarover een enkel woord meer.

De Doleantie draait niet in de eerste plaats om Kootwijk, maar om 't conflict te .Amsterdam. Het praatje, dat de doleantie uitgelokt is om de studenten aan de Vrije Universiteit predikant te maken, behoeven we niet te weerleggen, het is onlangs zelfs van Hervormde zijde ruiteriijk terug genomen.

We kunnen nog verder gaan, het is al-_ gemeen bekend, dat aan dr. Kuyper de doleantie allerminst gelegen kwam.

Dr. Kuyper had niet alleen een kerkelijken strijd te strijden, hij kampte ook op politiek en wetenschappelijk terrein en voor die beide beteekende doleantie groote schade.

De doleantie heeft vele politieke medestanders van dr. Kuyper voor goed van hem vervreemd en sinds de doleantie heeft de kerkelijke kwestie de politiek vertroebeld.

De doleantie beteekende ook nadeel voor de Vrije Universiteit.

Ja, ook voor de Vrije Universiteit. Juist door de doleantie heeft de Universiteit heel wat vrienden verloren, vermogende vrienden, die steunen konden met grootere bijdragen ; dan menschen, die behoorden tot de families, waaruit geregeld de hoogere staatsambtenaren enz., voortkwamen en die nu hun zonen niet meer zonden. Het eerste bezwaar is de Vrije Universiteit pas na langen tijd, het tweede nooit te boven gekomen.

.Wen kan veilig zeggen, dat de doleantie aan dr. Kuyper zeer *ngelegen kwam en van uitlokken zijnerzijds is geen sprake geweest.

Wie aan dr. Kuyper of aan de Geref. Kerken, zooals ze voortkwamen uit de acties van 1834 en 1886 verwijt, dat ze staan onder den invloed van afscheidingsbeginselen, die zegt iets, dat èn met de feiten èn met de theorie in strijd is.

En wanneer men aan onze kerken verwijt, dat wij door afscheiding de Gereformeerde actie in de Hervormde Kerk hebben verzwakt, dan staan we met ons antwoord niet verlegen.

De Hervormde Kerk heeft ons uitgebannen, gecensureerd, zelf buiten zich geplaatst Deed ze dat om een wettige reden ? Neen, want hoogste wet in de Kerk, eenige wet is het Woord des Heeren. En overtreding van het Woord des Heeren is er niet geconstateerd. Toen de Hervormde Kerk de trouwe belijders van den naam des Heeren uitgebannen had, toen, ja, maar ook toen eerst zijn er anderen vrijwillig uitgetreden en met hen mee gegaan. Omdat ze ttegeerden naar het Woord van God zich aan te sluiten bij de broeders, wier zaak rechtvaardig was.

Wij schrijven deze dingen niet voor Hervormden, die ze trouwens toch wel niet lezen zullen, zulke kringen bereikt ons blad niet, maar voor onze eigen menschen.

En we zijn dan ook niet van plan er een strijd met de Hervormde bladen over te beginnen. Maar indien er lezers van ons blad zijn, die gaarne nader over deze zaken begeeren te worden ingelicht, dan zijn we tot zulke mededeelingen en bespreking gaarne bereid.

V^oor ons staat het zoo : èn in 1834 èn in 1886 heeft de Hervormde Kerk zich afgescheiden van de ware belijders van den naam des Heeren en daarmee niet ons, maar zichzelf veroordeeld. Wij achten 't heel niet onmogelijk, dat een dergelijk conflict weer eens aan de orde komt, anders dan in 1834 of in 1886 en dat de trouwe Gereformeerden in de Hervormde Kerk, een derde geslacht, dat noch 1834, noch 1886 heeft beleefd, in den grond der zaak weer voor de zelfde vraag zullen komen te staan. Natuur lijk weten we niet, wat er dan geschieden zal, waarschijnlijk hetzelfde als vroeger. En dan zullen weer anderen zich bij hen voegen, gelijk het eerder is gegaan. Men behoeft geen profeet te zijn om zulke dingen te zien aankomen, want de tegenwoordige staat der Hervormde Kerk brengt dat mee. En eerst als die staat aitders wordt, is er kans op verandering.

Maar zooals het nu is, is er voor goede Gereformeerden in de Hervormde Kerk geen plaats. Niet, omdat zij begeerte hebben tot afscheiding, maar omdat de Hervormde Kerk zich officieel van zulke Gereformeer­

den afgescheiden heeft."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen