De Unie-collecte.

De week van 3 Augustus nadert weer, en daarmede de tijid voor de Uniecollecte. Op 3 Augustus 1878 werd het bekende Smeekschrift in naam van meer dan driemaal honderdduizend onderdanen aan Z.M. Koning Willem den Derden aangeboden.
Met een herhaald „Hartelijk welkom" betuigde Z.M., dat Hij met welgevallen onder het Koninklijk dak op het Loo de Deputatie ontving en groot belang stelde in de zaak, die het gold.
Eerbiedig verzochten onze afgevaardigden, onder aanvoering van den grijzen Elout van Soeterwoude, aan Zijne Majesteit, de wet van Kappeyne toch niet te bekrachtigen.
„Ik weet het" — zoo sprak Z.M. — „ik weet het, het betreft de toekomst van ons lieve Nederland, het betreft het geluk van onze dierbare kinderen."
Die woorden deden goed. Zij verlevendigden de hoop.
Helaas ! die hoop werd niet vervuld. Het verzoek werd afgewezen ; op den 17den Augustus werd de „Scherpe Resolutie" geteekend.
Toch is dat Petitionnement niet tevergeefsch geweest.
Schijnbaar afgewezen, is het als een opengeslagen blad blijven liggen aan den voet van den Troon. Het heeft doorgewerkt langs onnaspeurlijke wegen in het hart des Volks, in de rijen onzer Volksvertegenwoordigers, in den kring dergenen, die ons regeerden ; en God heeft alles zoo geleid en bestuurd, dat, voor het eerst in 1889 (dus reeds een tiental jaren later) door de wet-Mackay en later bij verschillende andere wetten het recht der Scholen met den Bijbel werd erkend.
Eén van de middelen tot die overwinning is geweest, dat ons Christenvolk bleef petitionneeren in den vorm der Augustus-collecte.
Vijf en veertig malen is die collecte thans reeds gehouden, eerst als protest, na 1889 als dank-collecte en een bedrag van 4 millioen 391 duizend gulden werd langs dezen weg voor onze Scholen met den Bijbel ingezameld.
Een aanzienlijke som, voorzeker; toch echter nog slechts een klein gedeelte van wat ons volk voor zijn scholen heeft bijeengebracht. Niet in de bijeengegaarde gelden zoeke men dan ook in de eerste plaats de beteekenis van de collecte der Unie.
Zij is vóór alle dingen een grootsch monument, door onze Vaderen gesticht, een uiting van de dankbare herinnering van ons Christenvolk aan zijn Petitionnement in het bange jaar 1878, toen het temidden van zijn bange worsteling door een Minister der Kroon met schamperen lach en een verachtend woord werd bejegend ; en toen daarop groote plakkaten, in stad en lande aangeplakt, het volk der Geuzen toeriepen : „Naar den Koning !" Een dankbare herinnering is de collecte aan de uitredding, langs ongedachte wegen door onzen God geschonken.
Hoe zijn sinds de tijden veranderd ! Nog slechts enkele weken geleden stonden wij met vele anderen vol weemoed bij de doodsbaar van „onzen" Lohman. Elout ging heen, Kuyper stierf, Derksen en Pierson werden weggenomen, er thans Lohman. Het geslacht der voortrekkers is henengegaan, een heerlijk en boeiend tijdvak in de geschiedenis van ons Christelijk onderwijs en van onzen Schoolstrijd is thans afgesloten.
Op ons, hunne geestelijke kinderen, rust thans een zware verantwoordelijkheid.
Moeilijk was de taak van het voorgeslacht. Maar onder Godes zegen was ook op hun werk de spreuk toepasselijk : Palma sub pondere crescit, de palmboom groeide onder den druk.
Slechts dan zal onze arbeid, als voortzetting van den hunnen, op beding van Gods genade, slagen, als onzer is de opofferende liefde voor het Christelijk onderwijs, die onze voorgangeren bezielde.
Op die liefde voor onze Scholen met den Bijbel, op dat biddend meeleven met het Christelijk onderwijs, komt het aan. Bij onze Besturen zoowel als bij onze onderwijzers, bij de ouders der leerlingen en ook bij onze Correspondenten en Besturen der Locale Comité's.
Broeders, bluscht dien geest der liefde niet uit, maar wakkert hem aan.
Weet gij, dat onze tegenstandster, de Vereen. „Volksonderwijs", een „Volksonderwijscollecte voor de Openbare School" heeft georganiseerd ? Dat men aan de overzijde door bewaarscholen, schoolreisjes, enz. de ouders voor de Openbare School zoekt te winnen? De tegenstand tegen onze Scholen met den Bijbel, schijnbaar in 1920 opgegeven, neemt in Raden en Parlement hoe langer hoe meer toe, en heel de Linkerzijde steunde onlangs een voorstel om de Ged. Staten der provinciën voortaan te laten beslissen, of een bijzondere school naast een andere, openbare of bijzondere school, wel noodig was. Nu ook de bijzondere school haar recht opeischt, wordt de stijging der onderwijsuitgaven uitsluitend aan het bijzonder onderwijs geweten. Steeds luider klinken aan de overzijde de stemmen : de Openbare School is de meest-Christelijke, zij leidt op tot verdraagzaamheid en deugd, en velen achten de Christelijke School geheel onnoodig.
Si vis pacem, para helium, wilt Gij den vrede, bereidt U dan voor den strijd, houdt Uw kruit droog.
De Unie-collecte biedt U daartoe een middel. Zij is ons door het voorgeslacht nagelaten, als Jozua's steenhoop in den Jordaan : als een dankbare herinnering aan het grootsch verleden.
Verspreidt dan ook ditmaal wederom in ruimen kring ons Unie-blaadje en zamelt het dankoffer in.
Waarvoor? Voor de verbetering van uw eigen school. Voor alles wat het welzijn van die school dienen kan ; voor Christelijke bewaarscholen. Voor onze oud-Strijders, de behoeftige slachtoffers van onzen moeilijken schoolstrijd en voor een paedagogischen leerstoel, die ons helpen zal den geestelijken strijd te voeren. Voor de kas der Unie en voor zoovele andere doeleinden meer.
Ons volk wil zijn jaarlijksch dankoffer wel geven, als gij de moeite wilt nemen om het in te zamelen. Die arbeid moge niet altijd gemakkelijk zijn ; door goede organisatie wordt reeds het halve werk verricht. Uw houden der Unie-collectezal de band van ons Christenvolk aan zijn Scholen met den Bijbel versterken en tevens een krachtig propagandamiddel blijken. Niemand onderschatte het gewicht van dezen heerlijken arbeid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen