Heer of Heere?

Men durft het wel eens voor te stellen, alsof een van de dingen, waaraan men een gereformeerden dominé kan herkennen, zou te vinden zijn in het gebruik van wat men pleegt te noemen de stomme letter e aan het eind van het woord Heere. Rechtzinnige predikers zouden dan natuurlijk Heere zeggen en de minder rechtzinnigen daarentegen Heer. We wijzen natuurlijk het gebruik van deze zoogenaamde stomme „e" als criteri­um voor onze rechtzinnigheid onmiddellijk van de hand. Laat toch geen enkel lezer van de Waarheidsvriend meenen, dat dit ook maar eenig gewicht in de schaal zoude leggen.
Neen, dat weten zelfs de eenvoudigste ouderlingen van een plattelandsgemeente wel beter. Ik vroeg als consulent van een vacante gemeente eens aan een der ouderlingen, die er op uit werd gezonden om een dominé te beluisteren: Wel vriend, waar zult ge nu in het bijzonder toch wel op acht geven, als ge overmorgen bij leven en welzijn zult uitgaan om u te X onder het gehoor van ds. Y te stellen.
Weet ge, wat ik toen ten antwoord kreeg: Dominé, het is een moeilijk werk om een dominé te gaan beluisteren. Het is mij als een zware last op den schouder. Het verantwoordelijkheidsgevoel drukt mij zoo terneer, dat ik het haast niet zou aandurven, maar ik hoop, bij al wat ik hooren zal, toch bovenal hierop te letten of die prediker God op het hoogst zal verheerlijken en den mensch op het diepst zal vernederen. Al is het, dat hij dan al niet naar de letter in het paradijs begint, we zullen toch moeten hooren, dat er alleen voor arme zondaren een plaats is bij den rijken Jezus, maar ook, dat de rijken en eigengerechtigen ledig worden weggezonden.
Wat dunkt u lezers, er kan verder veel aan kennis ontbroken hebben bij dezen broeder ouderling, maar we verzekeren onze tegenstanders, dat zulk een zijn stem niet zal geven aan een dominé, die een verkapte remonstrantsche leer verkondigt, ook al zou hij dan al duizend maal Heere zeggen.
Neen, het criterium ligt oneindig veel dieper. 
Om echter nog eens terug te komen op die stomme e, we beginnen op te merken, dat het volstrekt niet onze bedoeling is om hard te vallen al degenen, die van hun jeugd af, dus als het ware uit kracht van opvoeding, gewoon zijn om Heer te zeggen. We wenschen echter ook geenszins door tegenstanders in een bespottelijk daglicht te worden gesteld. De uitspraken van de taalkundigen zijn stellig op onze hand. Op het adres van eene adellijke vrouw vinden we vaak de adellijke betiteling van: „vrouwe". Niemand zou het wagen om in zulk een geval „vrouw" te schrijven.
Welaan, indien het dan als een uitgemaakte zaak vast staat, dat we juist in die stomme „e" in onze taal een middel hebben om daardoor te komen tot adellijke betiteling, waarom zouden we dan ook het Allerhoogste Wezen, den God des hemels en der aarde, niet met den verhevensten naam van „Heere" noemen.
Dit is dunkt mij de eenigste argumentatie. Een beroep op den grondtekst baat u natuurlijk allerminst, aangezien 't Hebreeuwsche noch het Grieksche woord voor den naam van het Hoogste Wezen een „e" aan het einde heeft. Daarom is het ook dwaasheid, zoo men bij het bijbellezen in huis of in de voorhoven des Heeren nog zou willen blijven lezen in den trant van: ,, Ende gij en zult niet".
Zonder dit den waarlijk oprechten eenvoudigen voorlezer ook maar een oogenblik kwalijk te nemen, moeten we toch aan de andere zijde waarschuwen voor het gevaar van een groote dosis eigenvroomheid, die voor den Heere is als een wegwerpelijk kleed.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen