VRAGENBUS

Vraag: Wat is het materialisme; kan het verdedigd worden voor den rechterstoel der logica ; geeft het bevrediging ?
Antwoord : De materialistische wereldbeschouwing, met de alles-verklaring uit de materie (uit atomen) vond men reeds bij de oudste Grieksche filosofen. Toen was de vraag primair : wat is de wereld, waar komt alles vandaan ? enz. De Jonische Natuurfilosofen (Thales, Anaximenes, Anaximander) gaven, een materialistische wereldbeschouwing (± 600 vóór Christus). Thales noemde als oer stof : het water ; Anaximenes : De lucht; Anaximander sprak van iets, dat niet nader aangeduid kan worden, das Unbestimmte". Democritus kwam met de atomenleer. Hij leerde drie dingen : 1. niets bestaat dan de atomen (de meest kleine deelen, die niet verder versneden, gedeeld kunnen worden), al het andere is verbeelding ; 2. alle verandering is slechts beweging, verbinding en scheiding van stoffelijke deelen (atomen) ; er gebeurt niets anders, dan dat de atomen naar elkaar toe komen en weer van elkaar los raken, dat geeft die groote variatie rondom ons en in ons en aan ons ; 3. niets geschiedt toevallig, maar alles komt uit één grond, uit één oorzaak en geschiedt met noodwendigheid. Het moet gaan, zooals 't gaat door scheiding en verbinding der atollen, waarbij niets „toevallig" is.
Het materialisme leidt alles terug tot de stof. De latere Grieksche filosofen hebben het los gelaten. Achter de stof was allerlei — leerde men toen. Maar in de I7e eeuw, toen de natuurwetenschappen zoo'n vlucnt namen in Engeland en Frankrijk, kwam 't weer boven. Carl Vogt, Bücnner, Haeckel enz. Het vindt bij velen ingang, omdat men leeft bij het zintuigelijk waarneembare, bij hetgeen gezien, getast kan worden, bij 't geen men aanpakt. Wat er boven-zinnelijk is, ziet men toch niet — zegt men.
Kan het materialisme nu verdedigd worden voor den rechterstoel der logica ? IN een ! Het woord „atoom" moet hier al de grootste bedenkingen ontmoeten. Want is de laatste oorzaak van alles stoffelijk, heeft het een vorm, een lichaam, beslaat het ruimte ? Zoo ja — hoe kan het dan ondeelbaar zijn ? Elk stofje, elk lichaam, is toch weer te deelen ? — Zegt men echter, dat de atomen onstoffelijk zijn, dan nemen ze geen plaats, geen ruimte in. Maar hoe kunnen dan stoffelijke en tijdruimtelijke dingen daaruit voortkomen ?
Als het stof is, waar is de geest en waarom ondeelbaar ? Als het geest is, vanwaar dan de stof ?
Het materialisme moet alles verstoffelijken. Het denken b.v., de gedachten des menschen, het is een afscheidsel van de hersens, zegt men, zooals het zweet van 't aangezicht en de tranen van de oogen en de urine van de nieren. Zelfs in het denken zit niets anders dan „stofwisseling", stofafscheiding".
Het materialisme heeft nog nooit het menschdom bevredigd — evenmin als de pessimistische wereldbeschouwing, die alle levenskracht breekt en alle levensvreugd dempt. De mensch reageert hier altijd weer tegen, juist omdat hij mensch is. Wij weten beter ! God heeft het ons in het hart gelegd en in Zijn Woord het ons zoo heerlijk geopenbaard. Het is een kwestie van geloof. Niet alle vragen krijgen een antwoord, niet alle raadselen worden opgelost voor den rechterstoel van ons verstand, maar ons geloof doet belijdenis van hetgeen Gode tot eer en ons tot zegening is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen