HOE MOET MEN GESCHIEDENIS ONDERWIJZEN?

Van prof. dr. J. Woltjer, dien wij telkens mochten ontmoeten op de vergaderingen van Chr. Nat. Schoolonderwijs, is een studie verschenen „Ut cognoseant Te" (1923), 't welk beteekent: „Opdat zij U kennen". Daarin wordt ook gehandeld over : Geschiedenis. Dr. Los, van Den Haag, schrijft er in het Correspondentieblad, orgaan van de Vereen, van Chr. Onderwijzers enz., over, en zegt er dit van :
„Prof. Woltjer weerlegt eerst de materialistische opvatting van de geschiedenis ; dan zou ze alleen bestaan uit feiten. Dit is nominalisme, d.w.z. de leer, dat het algemeene en het geestelijke beginsel niets dan illusie zijn, niets dan namen zonder wezen.
Daarna weerlegt hij de idealistische of pantheïstische opvatting van de geschiedenis. Dan zou er niets zijn dan de algemeene idee, die zich verwerkelijkt in de historie. Het feitelijke en empirische telt dan weinig of niet mee.
De Gereformeerde opvatting is, dat de loop der geschiedenis geleid wordt door den wil, den raad en de gedachten van den persoonlijken, levenden God, die alle dingen werkt naar den raad Zijns willens. Niet het individueele is in de eerste plaats het wezenlijke, maar de wereld, de menschheid, de volken, de geslachten, die God schiep. Historisch is het algemeene eerder dan het individueele. Geheel het organische leven ontwikkelt zich naar typen, die door den Schepper zijn vastgesteld, vóór nog één der individuen bestond".
Historisch is het algemeene dus eerder dan het individueele. „Deze beschouwing vindt steun in de H. Schrift. De geslachtsregisters in het O. Testament brengen telkens de individuen in verband met het geheel. De Evangeliën beginnen met de woorden: et boek des geslachts van Jezus Christus. De waardeering van de individuen lijdt echter niet onder de organische beschouwing, want het lot en het getal van de individuen is bepaald volgens de H. Schrift (v.g.l. Lukas 20 : 38 : „God nu is niet een God der dooden, maar der levenden; want zij leven Hem allen").
De zonde is oorzaak, dat het menschelijk geslacht in tweeën is uiteengegaan. In alle tijdperken van de geschiedenis moeten de twee rijken : dat van de wereld en het Koninkrijk der hemelen, onderscheiden worden. We moeten altijd — volgens deze-organische beschouwing — beginnen bij het begin van de menschheid : de schepping en den val. Dan behandele men : de zondvloed en de verdeeling van de volken, de rijken van Babel en Egypte tegenover de roeping van Abraham en Israël, om zóó te komen tot de Oude-Middeleeuwsche en Nieuwe geschiedenis".
„Een belangrijk punt is óók : wat moet in de Geschiedenis op den voorgrond treden : het politieke-, het sociale element of het element dér beschaving ? "
Bij de organische opvatting van de Geschiedenis moet het antwoord zijn : elk van deze drie elementen moet tot z'n recht komen".
„Het gevleugelde woord van Schiller : „De wereldgeschiedenis is 't wereldgericht", wordt vaak gebruikt in een zin, die aan de Geschiedenis alle ziel en alle leven ontneemt. De wereldgeschiedenis is niet het maar toch eén wereldgericht, en wel een wereldgericht door Christus. Het is noodig, dat we de Geschiedenis zóó lezen, dat we den mensch zien als een koning in ballingschap; waarbij we moeten kennen den Redder, die verschenen is om Zijn volk uit de ballingschap terug te voeren in een rijk van heerlijkheid ; dan zullen we in eigen ziel de rechtvaardige straf der zonde moeten erkennen en gevoelen, dat het aan genade te danken is, dat God nog rozen laat bloeien in de wildernis".
Deze beschouwing van de Geschiedenis, die naar Gereformeerd beginsel is, is natuurlijk ook belangrijk voor ons geestelijk en kerkelijk leven. Historisch is het algemeene eerder dan het Individueele, en naar Gods raad vergadert Hij een volk, dat zal zalig worden en maar niet een grooter of kleiner aantal menschen, individueel genomen, 't Gaat om het Koninkrijk Gods en de toevergadering van Gods volk, waarbij elke ziel, waarbij ieder persoonlijk tegelijk van zoo groote beteekenis is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen