STAAT EN MAATSCHAPPIJ

Zooals wij de vorige week opmerkten, is de aanpassing aan een lager levenspeil langs drieërlei weg mogelijk.
De eerste weg is, gelijk wij deze in het eerste artikel aangaven, om het economische leven, buiten elke Overheidsbemoeiïng om, aan eigen ontwikkeling over te laten. Deze weg gaat echter langs een zóó steile helling omlaag, dat zonder groote ongelukken de eindpaal niet is te bereiken. Zelfs kan met zekerheid worden vastgesteld, dat met het volgen van dien weg aan de groote volksbelangen onherstelbare schade zou worden toegebracht.
Daarom kan de hierboven aangegeven weg om tot aanpassing te geraken niet worden gevolgd.
Zij evenwel, die van meening zijn, dat de Regeering niet steunend moet optreden en evenmin regelen heeft voor te schrijven, waardoor het verleenen van hulp wordt mogelijk gemaakt, geven blijk het probleem van de aanpassing aan een lager levensniveau niet te doorgronden.
De tweede weg, waarover wij thans iets willen zeggen, is de weg om de goudwaarde van den gulden te verlagen, d.w.z. de weg van de devaluatie.
Bepaalt de Muntwet, dat de goudwaarde van den Nederlandschen gulden 1/10 gedeelte van 6.048 gram fijn goud zal bedragen, de voorstanders van devaluatie willen de waarde van den gulden verminderd zien, door het gewicht van de goudwaarde van den gulden te verlagen.
Deze maatregel moet dan dienen om de export te bevorderen en de vaste lasten te doen dalen. Het zal tevens tot gevolg hebben — en daarom gaat het bij vele voorstanders van devaluatie in het bijzonder — om door verlaging der loonen op gemakkelijke wijze de aanpassing aan het lagere levenspeil te verkrijgen.
Wij komen op dit laatste zoo aanstonds nog terug.
De vraag, die wij eerst onder de oogen willen zien is deze, of het te verwachten is, dat bij devaluatie de export zal worden bevorderd ?
Het moge waar zijn, dat wanneer de gulden gedevalueerd is, bij uitvoer een grooter aantal in goudwaarde verlaagde guldens zal worden ontvangen, doch voor wat men Invoert, moet evenveel meer nieuwe guldens betaald worden. En de invoer is nog steeds belangrijk grooter dan de uitvoer.
Devaluatie is dus schadelijk.
Dat devaluatie niet aan den export ten goede komt, is duidelijk aan den dag gekomen in die landen, die den gouden standaard hebben losgelaten. De verwachting in Engeland, om het als een voorbeeld te noemen, dat bij de devaluatie van het Pond vermeerdering van den export zou komen, is niet verwezenlijkt geworden. Devaluatie werkt als een slecht invoerrecht en is voor den consument zeer nadeelig.
En wat de daling van de vaste lasten betreft, ook deze daling is zeer twijfelachtig, omdat het voordeel van het verkrijgen van meerdere guldens voor de producten weer verloren gaat door de algemeene prijsverhooging der artikelen bv. van die, welke als grondstoffen moeten worden ingekocht.
Daarbij komt, dat devaluatie voor den werknemer loonsverlaging beteekent. Blijft het loon nominaal hetzelfde, reëel gaat het toch naar beneden, wat aanleiding kan geven tot loonsverhooging, waardoor de kosten weer omhoog gaan.
Zijn nu de voordeelen van devaluatie zeer onzeker, de nadeelen van devaluatie staan vast.
In de eerste plaats heeft men het nadeel, dat het volksvermogen en het volksinkomen naar omlaag gaan. Elke nieuwe gulden, die men ontvangt hetzij als loon, als rente of als pensioen, vertegenwoordigt een geringere waarde, dan de gulden, die men op dit oogenblik ontvangt.
Een tweede nadeel van de waardevermindering van den gulden is, dat zij wantrouwen en wanorde sticht en dat in een tijd, waarin vertrouwen levensvoorwaarde is voor een rustige gang van zaken. Het verlaten van den gouden standaard ondermijnt het vertrouwen in de Overheid en doet grijpen naar maatregelen, die voor het credietverkeer funest kunnen worden.
En eindelijk is een derde nadeel, om ons tot dit drietal bezwaren tegen devaluatie te bepalen, dat men wel weet waar men begint, maar niet waar men eindigt.
Leerrijke voorbeelden geven te dien opzichte de landen, waar de gouden standaard werd losgelaten.
In Handelsberichten van 31 Januari j.l. wordt bericht, dat in Chili met ingang van 1 Januari j.l. thans voor de tweede maal de officieele koers van den Chileenschen peso werd gehalveerd. Voor de eerste maal had halveering plaats in 1932.
Devaluatie is heel wat gemakkelijker dan stabilisatie.
Het wordt in Engeland onomwonden uitgesproken, dat dat land in de naaste toekomst weer tot den gouden standaard moet terugkeeren.
Dat dit nog niet zoo gemakkelijk gaan zal, beseft men in Engeland ten volle.
Devaluatie is in strijd met de moraliteit.
Op de toezegging van de Regeering, dat de gulden de gulden zal blijven, is b.v. vertrouwd geworden, toen ons volk deelnam aan de leeningen, die door haar werden uitgeschreven.
De weg van het verlagen van de goudwaarde van den gulden, om tot aanpassing aan het lager levenspeil te geraken, mag en kan dan ook niet worden ingeslagen, al zal de loonsverlaging als gevolg van devaluatie een gemakkelijk middel zijn om de aanpassing te verkrijgen.
Loonsverlaging is niet anders dan een blinddoek.
Aanpassing kome dus niet door devaluatie, ook al wordt de taak der Regeering, om daartoe langs anderen weg te geraken, belangrijk verzwaard.
Welke weg dan moet worden ingeslagen, daarover de volgende week.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen