Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Jhr. Mr. A. F. de Savornin Lohman

Bekijk het origineel

Jhr. Mr. A. F. de Savornin Lohman

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

II.
In 1878 nam Lohman deel aan het Volkspetitionnement en was hij lid van de deputatie, die den Koning het verzoekschrift overhandigde der 300.000, die om de wille van het Wetsontwerp-Kappeyne in 't diepst van hun ziel bedroefd waren en Koning Willem III nu wilden vragen om de Wet, als deze aangenomen was, niet te onderteekenen. Lohman en Kuyper vinden we dan weer naast en bij elkaar als strijders voor de Vrije School en wel voor de School met den Bijbel, uitgaande van de ouders.
Als ze samen — Kuyper en Lohman, die even oud zijn en beiden geboren zijn in 1837 — door de lanen van Het Loc wandelen, vraagt Lohman: „Zou Z.M. de Wet onderteekenen? " Kuyper's antwoord was: „De Koning zal de Wet onderteekenen, maar over tien jaar hebben we een rechtsch Ministerie, dat de Wet ongedaan zal maken". En we weten allen, tien jaar later (1888) hadden we het Ministerie Mackay, dat door de Schoolwetgeving voor ons Christelijk Onderwijs tot grooten zegen is geweest.
Nadat de Schoolwet-Kappeyne tot stand was gekomen, werd in Januari 1879 onder voorzitterschap van Lohman „De Unie „Een School met den Bijbel" gesticht, om de vruchten van de zoo spontane en omvangrijke volksbeweging van den vorigen zomer niet verloren te laten gaan.
In Juni 1879 werd Lohman, gekozen voor het district Goes, lid van de Tweede Kamer, om in 's lands raadszaal op te treden als leider van de tegenstanders der Schoolwet-Kappeyne. En meer dan 40 jaren heeft „de afgevaardigde van Goes" een vooraanstaande positie in de Kamer ingenomen, van 1890— 1894 Minister van Binnenl. Zaken zijnde en later lid van de Eerste Kamer. Vooral aan den Schoolstrijd heeft Lohman — evenals Groen vóór hem en Kuyper naast hem — zijn volle aandacht gegeven en heeft hij onvermoeid gepleit voor het recht en de gewetensvrijheid der christenouders.
Een debat bij de Schoolwetgeving, zonder dat Lohman het woord voerde, was eenvoudig niet denkbaar ! Met zijn rijke parlementaire ervaring, zijn zuiver rechtsgevoel en zijn groote liefde voor zijn land, is hij een geharnast strijder geweest met grooten invloed, waarbij ook de tegenstander moest voelen, dat men in hem iemand had, die door beginselen gedreven en uit beginselen levend, in den strijd ging. En als die lange, kloekgebouwde figuur, die zoo lang stil had zitten luisteren, opstond tot spreken in de Kamer, schonk men hem rechts en links gaarne gehoor, wetende, dat er een rede zou worden gehouden van beteekenis, recht op de zaak en recht op den man af. Wel was zijn stem niet sterk, maar zijn betoog was stoer en scherp, niet zelden vol sterke passie en bij tijden niet zonder schitterend, spelend vernuft.
Hoewel er veel in het leven van Lohman is omgegaan (de Doleantiestrijd — het zich later losmaken van de Vrije Universiteit en de politieke breuk met Kuyper, waarbij het veranderde standpunt van Lohman ten opzichte van de Kerk en het Koninkrijk Gods, wat hem de laatste jaren veelal 's Zondags deed kerken in de Duinoordkerk te Scheveningen) liet hij bij zijn sterven in een gesprek met zijn ouden vriend ds. Js. van der Linden, pred. bij de Geref. Kerk te Den Haag, uitkomen, dat Psalm 103 zijn troost was ; en hij herhaalde nadrukkelijk de woorden: „Looft den Heere — gij Zijne dienaars, die Zijn welbehagen doet".
Een dienaar, een dienaar Gods, naar Zijn Woord en wil, begeerde Lohman te zijn van zijn jonge jaren afaan. En vooral in den Schoolstrijd heeft hij zich een dienaar Gods betoond, vragend naar Zijn wil en waarheid.
11 Juni 1924 is hij, 87 jaar oud, gestorven. Zijn nagedachtenis leeft als des rechtvaardigen onder ons voort. Zijn voorbeeld wenkt ons en roept ons toe: Strijd den goeden strijd des geloofs en doe het met geestelijke wapenen.
„Wij eeren deze mannen, wij aanvaarden hun erfenis; immers haast God danken we de winst van den Schoolstrijd aan Groen's stalen volharding, aan Kuyper's geniale leiding, aan Mackay's bedachtzame wijsheid, aan Lohman's talentvolle verdediging, aan de zelfverloochening van de mannen, die vaak binnenskamers medestreden. En wat zeggen die mannen dan zelf?
Laat ons een woord van Lohman in herinnering brengen: „Deze goede uitkomst is niet door onze kracht verkregen, maar ondanks onze menigvuldige afdwalingen en dwaasheden, door de kracht onzes Gods, den God onzer Vaderen, die de gebeden verhoort. Hem alleen zij de eer!" (Gedenkboek: Van Strijd en Zegen, blz. 394).
 

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 3 juni 1937

De Waarheidsvriend | 10 Pagina's

Jhr. Mr. A. F. de Savornin Lohman

Bekijk de hele uitgave van donderdag 3 juni 1937

De Waarheidsvriend | 10 Pagina's