STAAT EN MAATSCHAPPIJ

Hebben wij de vorige week in ons artikel over den uitslag der verkiezingen de groote beteekenis van dien uitslag genoemd de totale mislukking van den aanval van de extremistische partijen, het Communisme en het Nationaal Socialisme, öp het parlementaire stelsel, het resultaat der verkiezingen heeft ook nog iets geleerd over de positie van de andere politieke partijen, met name over de Sociaal Democraten en Roomsch-Katholieken, waarvan het van belang is om daarbij nog even stil te staan.
Allereerst de Sociaal Democratische Arbeiders Partij.
Wat de positie dezer partij betreft, valt op te merken, dat onder het evenredig kiesrecht de groei der Sociaal-Democratie is komen stil te staan.
De Avondpost geeft de percentages sedert 1918.
1918:22.03 1922:19.36 1925:22.90 1929:23.81 1933:21.48 1935:21.09 1937:21.94
Wanneer men deze percentages beziet, — aldus het blad — dan kan men geen andere conclusie trekken dan deze: de Sociaal-democratie heeft een sterke positie in ons land, maar haar groei staat stil.
Men ziet, dat ze in 1918, in 1925 en in 1929 er zelfs beter voorstond dan op het oogenblik. (Van 1925 tot 1933 had de partij nog I zetel meer in de Tweede Kamer dan thans).
En na de geweldige campagne, die voor het Plan van de Arbeid gevoerd werd; had mogen worden verwacht, dat de stemming voor de Sociaal-Democraten ditmaal veel gunstiger zou zijn afgeloopen. Dat dit niet het geval was, wijst er op, dat in het Socialisme geen trek meer zit, en dat de beweging stilstaat.
In de tweede plaats de Roomsch Katholieke Staatspartij.
De positie der Roomsch-Katholieken was bij de verkiezingen van 1929—1937 in percenten van de geldige stemmen uitgedrukt:
1929:29.57 1933:27.87 1935:27.77 1937:28.82
Uit deze percentages blijkt, dat de Roomsch Katholieken bij den laatsten stembusuitslag, vergeleken bij die van 1929, nog zelfs meer dan een half procent ten achter bleven.
Toch werden aan de partij 3 zetels meer toegekend. Dit werd mogelijk, doordat de Roomsch Katholieken konden profiteeren van de verdeeldheid bij de Protestantsch-Christelijkc partijen.
Om dit duidelijk te doen zijn, hebben wij slechts de zetels samen te tellen van de onderscheidene Protestantsch Christelijke groepen, die deze in het tijdperk van 1933—1937 bezet hadden. In de oude Kamer hadden zitting:14 Antirevolutionairen, 10 Chr. Historischen, 3 Staatkundig Gereformeerden en 1 lid van de Herv. Geref. Staatspartij, samen alzoo 28 Prol. Christelijke Kamerleden ; in de nieuwe Kamer is dit aantal 27. De Roomschen kregen op 31 Mei 1.1. bij de eerste verdeeling door het Centraal Stembureau toegewezen 28 zetels, daarna nog 3 restzetels. Deze restzetels zouden aan de Roomschen niet zijn toegewezen geworden, wanneer de Prot. Christelijke partijen als één partij met 27 man uit de stembus waren gekomen. Deze laatsten zouden dan 1 zetel meer hebben gekregen, welke dan aan de Roomsch Katholieke Staatspartij zou zijn onthouden geworden.
Dit zou ook het geval zijn geweest, wanneer er niet 45.000 Prot. Christelijke stemmen waren verloren gegaan. Ware dit niet gebeurd, dan zouden de Roomsch Katholieken ook thans niet hun laatsten restzetel hebben gekregen.
Zoo spint Rome altijd zijde bij de verdeeldheid onder de Protestanten.
Rome's macht zit tenslotte in de verdeeldheid bij de belijdende Protestanten. Zou bij laatstgenoemden meer eensgezindheid aanwezig zijn, dan zou de positie, die de Roomschen thans innemen, belangrijk verzwakt worden.
Deze les valt ook uit den uitslag der laatstgehouden verkiezingen voor de Tweede Kamer te trekken.
Mocht ze door ons christenvolk ter harte worden genomen.
Men klaagt vaak over den invloed, die van de Roomsch Katholieken uitgaat.
Doch ligt daarvan de oorzaak niet voor een groot deel bij de Protestanten zelf?
Deze vraag is de overweging ten volle waard.
De verkiezingen zijn veelal leerzaam.
 

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen