Rondblik buiten de Grenzen

Indien er nog menschen zijn, die hopen dat op grond van onderlinge afspraken een eeuwige wereldvrede tot stand kan worden gebracht, zal deze hoop de laatste maanden wel danig verzwakt zijn. Plechtig-gesloten overeenkomsten worden eenvoudig vergeten, wanneer het critieke moment, dat ze tot gelding moesten worden gebracht, is aangebroken ; drie-dubbel-verzegelde verdragen gaan de papiermand in, zoodra de daaruit voortvloeiende verplichtingen als een last worden aangevoeld.
Mussolini, de groote opportunist, heeft woordbreuk in het belang van den alles-omvattenden Staat zelfs tot een soort principe verheven. Hij beoordeelt steeds weer opnieuw wat voor den groei en bloei van het Imperium nuttig is, zonder zich om vaststaande beginselen te bekommeren. Alles wat den Staat dient, is daarmede recht en goed ; alles wat den Staat schade kan berokkenen, is onrecht en slecht. Hieruit blijkt wel reeds, dat fascisme (het moge dan al geen import-artikel zijn) niet wezenlijk van het Duitsche nationaal-socialisme verschilt.
Geen enkel overtuigd fascist in Italië zal er den Duce dan ook leelijk om aankijken, dat hij het verdrag met Frankrijk plotseling opgezegd heeft. De handteekeningen, welke het in 1935 opgestelde stuk dragen, zijn met één briefje vanuit Rome ongeldig verklaard. Argumenten, die dit eenzijdig verbreken van een tweezijdig-gesloten overeenkomst kunnen rechtvaardigen, behoeven niet eens te worden genoemd. Mussolini vindt het, onder de tegenwoordige omstandigheden, makkelijker om in zijn verhouding tot Parijs de handen vrij te houden. Basta !
Het is duidelijk, dat het besluit van den Duce om de overeenkomst-1935 met Frankrijk, op te zeggen, verband houdt met de eischen, welke Italië (heelemaal niet officieel, hoor !) ten aanzien van bepaalde Fransche gebiedsdeelen koestert. Niet, dat Italië zich door zoo'n niet-opgezegde overeenkomst zou hebben laten verhinderen om, ten nadeele van den bondgenoot, te nemen wat er te krijgen viel. Deze reëele beteekenis hebben internationale verdragen zelden of nooit. Ze dienen meer als „symbool". En zoo zal Mussolini ook dezen symbolischen band met Frankrijk hebben willen verbreken, om daarmede te demonstreeren dat het Tunis-geroep bittere ernst is geweest. Daar kan Chamberlain, als hij binnenkort bij Mussolini op bezoek komt, nu alvast rekening mede houden. Zoo gezien, heeft het opzeggen van een verdrag dikwijls meer reëele beteekenis dan het onderteekenen !
Protest-redevoeringen hebben in den regel ook niet veel meer dan symbolische beteekenis. Ze ontleenen haar beteekenis meestal hoofdzakelijk aan hen, die ze uitspreken. We hebben daar reeds eerder op gewezen, toen we een vergelijking maakten tusschen een waarschuwing van Hitler en van Chamberlain. De schandalige manier waarop in het Derde Rijk met de minderheden, en den laatsten tijd bijzonderlijk met de Joden wordt gehandeld, heeft vele protesten uitgelokt. Uit alle deelen van de wereld. Indrukwekkend was het protest, dat zoo goed als geheel de wetenschappelijke wereld, bij monde van tallooze binnen-en buitenlandsche professoren, tegen de Jodenvervolging deed hooren. Maar op Berlijn zal waarschijnlijk wel meer indruk gemaakt hebben de krachtige taal, waarin Ickes, een minister der Vereenigde Staten, zich over het Hitlerregime uitliet. Of eigenlijk werd het Hitlerregime niet met zooveel woorden genoemd, doch de toespeling was wel zoó duidelijk, dat Duitschland te Washington officieel geprotesteerd heeft. De Berlijnsche heeren eischten dat de Amerikaansche regeering officieele verontschuldigingen zou aanbieden. Maar Sumner Welles, de onderstaatssecretaris, die den Duitschen ambassadeur te woord stond, heeft doodleuk verklaard, dat Ickes de meening vertolkte van de overgroote meerderheid van het Amerikaansche volk, dat diep geschokt was door de jongste gebeurtenissen in Duitschland. En daarmede moest de Duitsche ambassadeur het doen. We hebben op zichzelf weinig bewondering voor de krachtige termen, welke tegenwoordig in de diplomatie meer en meer gebruikt worden. Helaas, schijnen dictators geen behoorlijke, rustige taal te verstaan. Er moeten, net als bij de straatjongens, dikke termen bij te pas komen. Had Ickes op hoffelijke en welberedeneerde wijze zijn misnoegen over den gang van zaken in Duitschland tot uitdrukking gebracht, dan was zijn geluid waarschijnlijk niet tot Berlijn doorgedrongen. Maar nu hij gewaagde van „een woesten dictator, die duizenden ongelukkige Joden besteelt en martelt", springt de Duitsche Pers op haar achterste beenen. Dat is een gunstig teeken. We vragen ons af, of de „krachtige taal" van Ickes niet overbodig was geweest, wanneer de groote mogendheden, wanneer vooral ook de Vereenigde Staten aan Duitschland eens wat eerder krachtige daden had laten zien. Hoezeer de Vereenigde Staten nu ook op „den woesten dictator" schelden, in feite moeten de Europeesche democratiën maar zien hoe zij het, zonder Washington, met hem recht schieten. Intusschen.is het .wel duidelijk, dat dergelijke protesten het aanzien van Duitschland in de wereld ernstig schaden. Óok materieel vloeien voor Duitschland schadelijke gevolgen uit de Joden-vervolging voort, die op den duur niet goedgemaakt worden door de thans van Staatswege gestolen Joodsche goederen. Onder de Joodsche uitgewekenen bevinden zich ook tal van intellectueelen, die hun gaven en krachten nu aan het buitenland ten goede laten komen. Zoo kon in Engeland de productie van optisch glas ter hand worden genomen, waardoor, naar gemeld wordt, 16.000 Engelsche werkloozen werkgelegenheid vonden. De juiste methode van het vervaardigen van optisch glas was voorheen het geheim van de Duitsche industrie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen