Rondblik buiten de Grenzen

Duitschland en Rusland hebben blijkbaar besloten de buit eerlijk samen te deelen : Hitler de Westelijke, Stalin de Oostelijke helft van Polen. Voor een eerlijke verdeeling kan men echter maar niet zonder meer een liniaal over de landkaart leggen en het overwonnen land in twee gelijke deelen scheiden. Er moet rekening gehouden worden met rijkdom of vruchtbaarheid van den bodem, met strategische belangrijkheid enz. Over een en ander zijn de Duitsche en Russische militairen op het oogenblik druk aan het onderhandelen. Weliswaar is hun taak officieel slechts om een z.g. demarcatielijn vast te stellen, een lijn tot welke de Duitsche en Russische troepen aan weerskanten zullen mogen optrekken, doch het komende diplomatieke overleg zal door deze militaire deeling ongetwijfeld sterk worden beïnvloed.
Het Zuid-Poolsche petroleumgebied zal, volgens deze voorloopige verdeeling, gelijkelijk tusschen de beide overwinnaars worden verdeeld. Behalve rijke industriegebieden, krijgt Rusland voorts nog 20 millioen inwoners „cadeau". En dat zijn heusch niet allemaal Wit-Russen en Oekraïnsche stamgenooten, uit bezorgdheid voor wien Stalin zijn soldaten naar Polen zond. Als de overwinning er eenmaal is, doet het motief waaronder men ten strijde trok, ook niet veel meer ter zake.
Van Duitsche zijde wordt er de nadruk op gelegd, dat de kwestie der Duitsch-Russische grensafbakeningslijn principieel reeds vóór het begin der Duitsche militaire maatregelen tegen Polen was geregeld. Als dat zoo is, heeft Rusland toch wel heel gunstige voorwaarden weten te bedingen. De Duitschers hebben voor hun buit moeten vechten, en de Russen krijgen hun deel zonder slag of stoot. Misschien dat de Russische soldaten nog even in het geweer moeten komen om Warschau volledig in handen te krijgen. De Poolsche hoofdstad zou althans door de demarcatielijn eveneens in een Duitsch en een Russisch gedeelte gehalveerd worden. Maar het is de Duitschers nog steeds niet gelukt om hier het Poolsche verzet geheel te breken. Wanneer de Russen dus tot de demarcatielijn voortrukken, krijgen de Poolsche verdedigers het zoowel met de Russen als met de Duitschers te kwaad.
Het langdurig verzet van Warschau tegen een overmachtigen vijand, bewijst opnieuw dat het, ook in den modernen krijg, niet gemakkelijk valt om een verdedigbare stad in handen te krijgen. Ook te Modlin en op het schiereiland Hela houden de Polen nog stand. Dat geven de Duitschers toe ; zij verklaren dit echter „uit de welwillende houding der Duitsche legerleiding, welke voorzichtig te werk gaat om geen noodeloos bloedbad aan te richten".
Waar we hier echter met oorlogs-berichtgeving te doen hebben, ligt het voor de hand dat de tegenpartij een eenigszins anderen kijk op het geval heeft. Reeds Chamberlain gewaagde van Duitsche aanvallen op de burgerbevolking. In dit verband wees hij er Hitler op, „dat men een oorlog niet humaan maakt, door hem zoo te noemen". Daartegenover zou men Hitler's gruwelverhalen, over „beestachtig geslachte vrouwen", en „over de kling gejaagde volks-duitschers" kunnen stellen. Maar welbewuste aanvallen op niet-militaire doelen scheen de Führer aan Polen toch niet te kunnen verwijten. En de berichten, welke radio-Warschau herhaaldelijk over onmenschelijke bombardementen uitzendt, vinden hun bevestiging in hetgeen de Amerikaansche ambassadeur, Biddle, hieromtrent mededeelde. In een onderhoud met Havas verklaarde de uit Warschau naar Parijs uitgeweken ambassadeur, „dat steden zonder militaire waarden gebombardeerd werden, terwijl op de bevolking machinegeweervuur geopend werd". Of dus het standhouden van Warschau wel uitsluitend aan de „welwillende houding" der Duitsche regeering kan worden toegeschreven ?
Hoe dit zij : het Poolsche verzet is tot enkele plaatselijke acties teruggedrongen. De legers zijn uit hun verband geslagen en de Russische inval heeft de laatste hoop op hergroepeering teniet gedaan.
Dit moment heeft Mussolini gunstig geacht om weer eens iets van zich te laten hooren. Langen tijd heeft de Duce zich op den achtergrond gehouden. Op den eersten dag van de Duitsche actie werd melding gemaakt van een Italiaansch vredesvoorstel en sindsdien werd herhaaldelijk gemompeld over bemiddelingspogingen van den Duce, doch veel reëele waarde had dit alles niet. Mussolini verklaarde zich „neutraal". De veronderstelling, dat de oorlog m^t Polen de „as" zou doen breken, vond in de feiten geen bevestiging. Hitler trachtte Frankrijk en Engeland te scheiden, door te zeggen dat Parijs wèl, doch Londen niet op Mussolini's vredesvoorstel had willen ingaan. Maar deze voorstelling van zaken werd door Daladier openlijk bestreden en door de Italiaansche bladen niet bevestigd. Ook op deze wijze gaf de Duce dus geen van beide partijen houvast. „Zwijgen en werken" is zijn parool.
Dat Mussolini thans weer „iets" van zich liet hooren, was waarschijnlijk om er aan te herinneren dat Italië er óók nog is. In besloten kring hield hij j.l. Zaterdag een rede. Hij suggereerde dat Italië reeds belangrijke beslissingen had genomen, die thans echter nog niet openbaar konden worden gemaakt. Overigens sloot zijn redeneering bij die van Hitler aan : nu Polen niet langer kan strijden, moeten Frankrijk en Engeland zich maar bij den toestand in Oost-Europa neerleggen. Waarom zouden zij langer vechten, nu ze immers ook den Russischen inval niet door een oorlogsverklaring aan Moskou hebben laten volgen ?
Mussolini weet natuurlijk beter. Londen liet Moskou niet zijn gang gaan, omdat het de zaak van Polen tóch verloren achtte, doch integendeel : omdat het zich op een langdurigen strijd tegen Duitschland voorbereidt en er op dit oogenblik geen belang bij heeft ook Rusland openlijk tegen zich te krijgen. Nu zit Rusland non-actief op het reeds prijsgegeven Poolsche front. Men kan het daar, zonder veel oogenblikkelijk risico, beter rustig laten zitten dan het tot daadwerkelijke strijd op andere fronten op te jagen.
Mussolini zal er dan ook inderdaad niet op rekenen dat Londen en Parijs den oorlog zullen staken. Zij zouden waarschijnlijk meer belangstelling aan den dag hebben gelegd, wanneer Mussolini iets over zijn toekomstige houding losgelaten had. Doch dat liet hij angstvallig na. Als het hem misschien al een beetje bang om het hart geworden is, toen de Russen van zijn asgenoot een zoo belangrijke positie bij den Balkan cadeau kregen, dan liet hij daarvan in ieder geval niets blijken. De Duce liet verstaan, dat hij op alle dingen voorbereid is. Maar of, wanneer en op welke wijze hij partij zal kiezen — men kan er slechts naar raden.
Over de houding van de Vereenigde Staten ten opzichte van de oorlogvoerende partijen, bestaat op dit oogenblik ook nog geen zekerheid. De sympathie van Roosevelt is ongetwijfeld aan de zijde der democratieën. Deze sympathie wordt over 't algemeen door de bevolking gedeeld. Anderzijds voelt men er niets voor om zich, terwille van de sympathie, in den oorlog te storten. De Vereenigde Staten moeten hun „neutraliteit" handhaven. Tegen de gedachte om het wapen-embargo zoodanig te wijzigen dat slechts Frankrijk en Engeland er geen hinder van zouden ondervinden rees dan ook groot verzet. Nu heeft Roosevelt voorgesteld dat Amerika alleen wapens zal leveren aan landen die het bestelde zelf in New- York komen halen en contant betalen. Dit voorstel heeft zooveel schijn van neutraliteit, dat er wel een meerderheid voor te vinden zal zijn. In de practijk zal 't, naar Roosevelt heimelijk schijnt te hopen, er wel op neerkomen dat Duitschland moeilijk aan de gestelde eischen kan voldoen en de geallieerden dus van deze wijziging zouden profiteeren. Als Amerika, ook ten opzichte van de wapenleveranties, volslagen neutraal wil blijven, waarom verbiedt het dan de wapen-uitvoer maar niet geheel-en-al ? ?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen