Rondblik buiten de Grenzen

Roosevelt heeft zijn voorstel inzake wijziging van de neutraliteitswet, er door gekregen. Althans in de Senaat. Maar de verwachting is gewettigd dat ook het Huis van afgevaardigden aan opheffing van het wapen-embargo zijn goedkeuring zal hechten.
Er is over den invloed van de wapenfabrikanten al heel wat geschreven. In sommige kringen deed langen tijd de meening opgeld, dat „de wapenhandel" eigenlijk de eenige oorzaak van het ontstaan van oorlogen was. Deze was het immers alléén, die belang bij oorlog had ? Als er geen wapenfabrikanten bestonden, kon er geen oorlog worden gevoerd. Ook zij, die deze theorie als al te simplistisch van de hand wezen, voelden zich toch wel ernstig verontrust door hetgeen in 1934 door een Senaatscommissie over de Amerikaansche wapenindustrie aan 't licht werd gebracht. De particuliere wapenfabrikanten zouden niet alleen Amerikaansche patenten, betreffende den bouw van duikbooten aan vreemde mogendheden (o.a. aan Japan !) ^hebben geleverd, doch ooli werd hen verweten dat ze „den oorlog ter hand nemen om bevriende volken met elkaar op slechten voet te brengen en de pogingen tot ontwapening tegen te gaan". Dat bij dergelijke zakenmethodes zoowel steekpenningen als ontzaglijke winsten een rol speelden, kan nauwelijks verwonderen. Als we voorts nog in herinnering brengen dat de Senaatscommissie concludeerde dat in de eerste plaats kapitaalsbelangen Amerika in den oorlog hebben gedreven, zal men begrijpen, dat deze zaak heel wat stof deed opwaaien. Er ontstond een felle reactie tegen de overheersching door „big business", de groote geldmagnaten, aan wien zulk een heilloozen invloed op de regeeringspolitiek werd toegeschreven. Men wilde zich niet weer door het grootkapitaal in een of anderen oorlog laten drijven en propageerde een politiek van volstrekte neutraliteit.
In de neutraliteitswet van 1936 werd de uitvoer van vuurwapenen en munitie dan ook als misdrijf aangerekend. De regeering wijzigde de wet echter in dezen zin, dat Amerika, als er ergens een conflict uitbrak, wel neutraal zou zijn, maar dat het elk der partijen vrij stond tegen contante betaling en op eigen schepen wapenen uit Amerika te. halen. Dit principe van „cash and carry" is gehandhaafd tot de lente van dit jaar. Toen verklaarde het Congres allen wapenuitvoer — al dan niet contant betaald en gehaald — voor onwettig. Een poging van Roosevelt om tot het beginsel van „cash and carry" terug te keeren, leed — als gezegd — begin September j.I. schipbreuk, doch is nu dan weer door den Senaat aanvaard.
Er zijn voor deze veranderde gezindheid in den Senaat verschillende oorzaken aan te wijzen. Ten eerste de toenemende anti-Duitsche gezindheid in het volk. Want het moge nu schijnen alsof het betaal- en haal-systeem een gelijke behandeling van alle oorlogvoerende partijen ten doel heeft, in werkelijkheid weet de Amerikaansche Senaat heel god, dat deze bepaling nadeelig voor Duitschland werken moet. Algemeen wordt immers aangenomen, dat het Derde Rijk niet zoo goed in zijn „contanten" zit, om voor elke wapenleverantie aanstonds het geld op tafel te leggen. Maar bovendien bezit Duitschland niet de macht om over de door het Britsche rijk beheerschte zee, met eigen schepen naar Amerika te komen. En sinds Duitschland met Rusland samenwerkt, is de anti-Duitsche stemming nog toegenomen.
Dit alles beteekent niet, dat Amerika nu actief aan den oorlog zal meedoen. Integendeel : Roosevelt heeft mede het pleit gewonnen, omdat hij beloofde het land neutraal te zullen houden. En de bepaling, dat alleen na contante betaling wapens zullen worden geleverd, geeft de heeren wapenfabrikanten niet alleen de zekerheid dat ze hun centen binnen krijgen (wat in den vorigen wereldoorlog niet gelukte!) doch ze kan tevens voorkomen dat Amerka als crediteur, al te zeer bij de belangen der oorlogvoerende partijen zou worden betrokken. „Vóór Amerika in 1917 den oorlog in ging, had Wallstreet voor bijna $ 5 milliard materiaal aan de geallieerden verkocht", aldus de bekende schrijver Ferdinand Lundberg. De Vereenigde Staten konden zich dus niet veroorloven om rustig den uitslag van den oorlog af te wachten ; zij hadden er alle belang bij dat hun schuldenaren de overwinning behaalden. Dat die schuldenaren, ondanks hun overwinning op Duitschland, niet alle financieele verplichtingen zijn nagekomen, zal zeker een reden te meer zijn geweest om thans van ieder contante betaling te vragen
Men ziet, dat de jongste wijziging der Amerikaansche neutraliteitswet vele aspecten biedt. Of de Vereenigde Staten in staat zullen blijven om deze „betrekkelijke" neutraliteit te handhaven, zal van de verdere ontwikkeling der toestanden afhangen. Niet het minst van de houding, welke Japan in de toekomst zal aannemen. Maar over die houding zijn op dit oogenblik nog slechts vragen te stellen, waarop we geen antwoord weten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen