Rondblik buiten de Grenzen

Gedurende het laatste weekend ging het schaarsche oorlogsnieuws vrijwel onopgemerkt aan onze aandacht voorbij, vervuld als we waren met de ramp welke „Simon Bolivar" overkwam. Het betrof immers een schip van ons ? En zooals een verkeersongeval, waarvan een familielid of goede kennis het slachtoffer wordt, ons heviger schokt dan een natuurramp in het Verre Oosten welke honderden dooden eischt, zoo maakt de ramp van dit Nèderlandsche schip dieper indruk op ons dan het bericht over „eenige activiteit aan het Westelijk front", waarbij misschien het dubbel getal slachtoffers te betreuren valt. Dit verschil in reactie behoeft verdedigd noch verontschuldigd te worden. Het is natuurlijk, en beteekent nog niet dat we voor het leed van „vreemden" geheel onverschillig zouden blijven.
Hoeveel temeer geldt dat in oorlogstijd, nu de stem van den radio-omroeper viermaal daags in onze huiskamer mededeeling doet van tot zinken gebrachte duikbooten, neergeschoten vliegtuigen en „vermiste" schepen. Daarbij vragen we nauwelijks meer naar het aantal dooden. Zij die bij de ramp van de „Simon Bolivar" konden worden gered, werden ons bij name genoemd. Met hoeveel levensgevaar voor de ter hulp gesnelde Britsche matrozen, e. a. ging hun redding gepaard. En we dachten intusschen aan de velen wier namen niet zijn voorgelezen, omdat ze als „vermist" moesten worden geboekt. Voor ruim honderd personen was de tocht met de „Simon Bolivar" hun allerlaatste reis. Meerderen van hen waren uit hun vaderland verdreven en hoopten nu elders rust en veiligheid te vinden. Mogen zij, met alle anderen, aan de eeuwige stranden die rust hebben gevonden. Dan was dit sterven hun gewin.
Rust en veiligheid ! Ze zijn ver te zoeken op deze wereld. Vooral voor hen, die in conflict kwamen met de „grooten dezer aarde". De ramp van de „Simon Bolivar" herinnerde er ons aan dat voor hun geweld nog dagelijks honderden wegvluchten. Maar hoevelen zijn er daarnaast niet, die verplicht zijn dit geweld aan lijf en ziel te ondergaan ? We denken aan de vervolgingen' waaraan de christenen in Rusland en in dé door Moskou veroverde gebieden, bloot staan ; we denken aan de predikanten die in Duitsche concentratie-kampen zuchten, aan de gemartelde Joden in het Derde Rijk. En de berichten welke deze week over relletjes in Praag werden gedaan, bewijzen dat ook iri dit door Duitschland bestuurde deel der vroegere Tsjecho-Slowaaksche republiek de rust en veiligheid nog niet is teruggekeerd. Toen Bohemen en Moravië plotseling tot een Duitsch protectoraat werd gebombardeerd, scheen de bevolking als verdoofd. Hun daadwerkelijk verzet, hun moreele weerstand ook, schenen gebroken. Er was toch niets meer aan te veranderen. De ingetreden oorlogstoestand heeft bij de nationaalvoelende elementen echter de hoop verlevendigd, dat het Duitsche juk nog weer eens van de schouders zou kunnen worden geschud. Hadden zij, tijdens de vorige wereldoorlog van Oostenrijk-Hongarije ook niet de begeerde zelfstandigheid kunnen afdwingen ? Reeds weken geleden werd dan ook van oproer in het Protectoraat melding gemaakt. De Duitsche pers stelde het toen voor alsof men met slechts onbeteekenende opstootjes te doen had. De Duitsche Overheid heeft nu echter zoo krachtig ingegrepen, dat het belang der jongste gebeurtenissen niet meer te loochenen valt. In Praag werd het standrecht afgekondigd terwijl reeds vele Tsjechen op staanden voet werden terecht gesteld.
De Duitsche bladen zeggen nu, dat aan het oproer alleen maar een groepje intellectueelen deelneemt. Het feit echter, dat deze anti-Duitsche beweging, juist in de Universiteiten haar haarden vindt, kan er op wijzen dat Duitschland niet met incidenteele opstootjes, doch met een breede, .pationalistische actie te doen heeft.
De directe aanleiding tot het optreden der studenten, schijnt gezocht te moeten worden in de bestemming welke de Duitsche overheid aan de Universiteit van Praag heeft gegeven. Deze was vroeger, in de tijden der oude Donau-monarchie, Duitsch en Tsjechisch. Onder de Tsjechische republiek werd het Tsjechisch karakter geaccentueerd, al bleef er een Duitsche universiteit bestaan. Thans echter is het bestuur van de Universiteit geheel aan de Duitsche autoriteiten overgedragen. Gelijk, na de komst van Hitler, ook niet anders te verwachten was. Het nationaal-socialistisch regime, dat zich herhaaldelijk over de behandeling der Duitsche minderheden heeft beklaagd, is wel het laatste bij wien de cultureele onafhankelijkheid van overwonnen gebiedsdeelen in veilige handen rust. De zelfstandigheid van het Boheemsche protectoraat was niet veel meer dan schijn. E; i de ordeverstoring der Praagsche studenten kon er wel eens aanleiding van zijn dat Berlijn ook deze schijn afwerpt.
De positie van president Hacha is intusschen niet benijdenswaardig. We hebben geen reden om te ver onderstellen dat ook hem die afhankelijke positie van zijn Tsjechenland geen doorn in het oog zou zijn. Maar hij heeft zich tot samenwerking met Berlijn laten vinden, omdat hij meende daardoor nog grootere ellende en onderdrukking te kunnen voorkomen. Nu moet hij echter stelling kiezen tegen een onafhankelijkheidsbeweging, welke in het buitenland, mede door mannen als Benesj en Jan Masarijk, moreel wordt gesteund.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen