Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

RONDOM DE LEESTAFEL

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

RONDOM DE LEESTAFEL

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

HANDBOEK VOOR DE BEOEFENING DER BIJBELSCHE GESCHIEDENIS van Stock—Renkema, 5e druk, door prof. dr. J. Waterink, in samenwerking met dr. N. J. Hommes. II. Nieuwe Testament. Uitgave : D. A. Daamen, 's-Gravenhage.
Een woord van hulde aan den Uitgever, die gevoeld heeft dat dit uitnemende handboek voor de beoefening der Bijbelsche Geschiedenis, dat uitverkocht was (de 4de druk) weer opnieuw ter perse moest worden gelegd, maar dan grondig „bewerkt" door iemand, die daartoe alleszins bekwaamheid bezat en een goeden naam onder ons heeft. Dat is verstandig van den Uitgever geweest. En hij is beloond geworden bij deze goede daad, doordat niet één, maar twee mannen van naam zich daarvoor hebben willen geven. En zoo is Stock—Renkema — zooals het onder ons heette — in nieuwe druk en in nieuwe vorm verschenen, waarover zeer zeker velen van „het Zondagsschool-personeel" zich zullen verblijden, en ook velen, die de leiding hebben bij cursussen en bij clubs en ; op de Vereeniging", maar niet minder velen van onze onderwijzers, die werken aan de School met den Bijbel in stad of dorp. Het boek ziet er in stevigen band keurig uit. We zijn voor onze christelijke gezinnen, voor onze Christelijke Scholen — en niet te vergeten onze Zondagsscholen ! — weer een mooi boek rijker geworden, door : Stock—Renkema—Waterink—Hommes, Deel II, Nieuwe Testament.

HERMANN RAUSCHNING, De Nihilistische Revolutie. 3de druk. Uitgave : H. P. Leopold's Uitg.-Mij., 's-Gravenhage.
Dit is een allermerkwaardigst boek, dat men niet ongelezen mag laten. Want het gaat met groote kennis van zaken over een allerbelangrijkst onderwerp, dat aan de orde van den dag is : Het Duitsche Nationaal-Socialisme, met vragen : wat wil Hitler eigenlijk ? en wat zal er van Duitschland, ja, wat zal er van Europa, wat zal er van de wereld, onder deze omstandigheden, worden ?
Misschien dat iemand de opmerking maakt: maar dit boek gaat, volgens de titel (en een titel moet men toch kunnen vertrouwen) heelemaal niet over het Nationaal-Socialisme, Lees zelf maar : „De Nihilistische Revolutie" staat er. En — zoo zou men kunnen zeggen — in Duitschland is heelemaal geen Revolutie, en er is geen Nihilisme.
Bovendien — zoo zou men kunnen zeggen — er zijn er al zooveel, die over het Nationaal Socialisme hebben geschreven en over Hitler en over zooveel, dat daarmee verband houdt, waarom zouden we nu weer een boek gaan lezen, dat ons hetzelfde komt vertellen ?
Laat ons hierbij de opmerking mogen maken, dat het boek van Hermann Rauschning: „Die Revolution des Nihilismus" wereldberoemd is. Dat de schrijver een vooraanstaand persoon in den Hitler-kring is geweest. Dat hij het Nationaal Socialisme van nabij heeft kunnen bestudeeren en b.v. persoonlijk met Hitler in contact is geweest — en dat hij daarom nu spreekt van Nihilisme en van Revolutie ; of ook wel van „het verval van alle waarden". Hebben de gebeurtenissen van den allerjongsten datum niet ondubbelzinnig bevestigd wat Rauschning hier zoo ondubbelzinnig en zoo moedig, ook zoo scherpzinnig hier constateert en beschrijft? Revolutie is het en wegvallen van alle levenswaarden, van alle normen voor religie en voor moraal ; een ondergraving van wat in Duitschland altijd van zoo groote, dragende en domineerende beteekenis en kracht geweest is.
Dit betoog van Rauschning heeft geen bevestiging van noode ; het spreekt voor zichzelf voor degenen, die nog oogen hebben om te zien en ooren om te hooren.
Menno Ter Braak, die dit boek „inleidt", zegt : „De reden, dat dit boek onder de vele andere boeken over het verschijnsel : Nationaal-Socialisme onbetwistbaar het belangrijkste is en door de heele wereld wordt gelezen, is wel degelijk des schrijvers „Conservatieve levensbeschouwing" ; en ook al is men het daarin in vele opzichten niet eens met den schrijver (zegt Ter Braak), zal men toch hebben in te zien, dat deze documentatie nooit had kunnen komen van een auteur ,, van links". Alleen deze „conservatieve denkbeelden" konden Rauschning er toe brengen, tijdelijk de medewerker 'te worden van menschen, wier opvattingen hij ten slotte blijkt te verfoeien. Hij komt er rond voor uit, dat hij zich in de mogelijkheden van zulk een samenwerking heeft vergist. Maar hij heeft daar uit althans zooveel leering geput, dat hij, als gewezen insider, een overweldigende hoeveelheid feitenmiateriaal kon interpreteeren met den geschoolden blik van iemand, die ook de mentaliteit doorziet achter deze feiten. Want feiten zijn op zichzelf nog niets, het gaat om den geest die er achter zit en die overal uit spreekt. En Rauschning, die het Nationaal-Socialisme van nabij heeft kunnen bestudeeren en persoonlijk met Hitler in contact is geweest, legt juist dien geest bloot en stelt de beginselen in 't licht, die noodzakelijkerwijs voeren tot het Nihilisme en in den weg der Revolutie werken. Alleen illusies van goed geloovige menschen kunnen dat tegenspreken. In werkelijkheid hebben we hier te doen met „het verval van alle waarden".
Europa maakt een crisis door. Er dreigt een „Europaische Nihilismus". En dat komt voor uit het wegvallen — of verzwakken — van de oorspronkelijke Christelijke geloofsmotieven. De critiek heeft zich op het dogma geworpen en het in twijfel getrokken. De rationalistische Bijbelcritiek heeft meer in 't bijzonder het geloof aan de historiciteit der heilsfei'ten ondergraven. Door de i8de eeuwsche „Verlichting" en haar uitloopers in de 19de eeuw, is het fundament van de religie, van de moraal, van de cultuur, van heel de samenleving, van alles in gezin en maatschappij, ondermijnd. En het gevolg is (zooals Nietzsche reeds constateerde), dat alles wat op de christelijke grondslagen gebaseerd was, steeds meer in de lucht kwam te hangen. Wat is waarheid, wat is recht, wat is goed, wat is kwaad ? het werd alles .„vraag", zonder eenige zekerheid. Wie is God, wat is de Kerk, wat is gezag, wat is vrijheid ? het werd alles problematisch. En 't moet alles uitloopen op : Nihilisme en Revolutie. „Dit staat Europa te wachten. Men meent, dat men het kan stellen met moralisme zonder religieuzen achtergrond, maar daardoor wordt de weg naar het Nihilisme noodzakelijk".
Dat wordt een geschikte gelegenheid voor volksmenners, die geen andere motieven meer kennen dan de handhaving en uitbreiding van hun macht, om naar de teugels te grijpen ; om te ijveren voor hun macht in den vulgairsten zin van het woord, zij 't dikwijls gecamoufleerd met schoonschijnende leuzen en aannemelijk gemaakt met vele schoonklinkende beloften van volkswelvaart en volksroem.
Nu is er tweeërlei Nihilisme : één voor aristocratische geesten, één voor plebejische geesten ; het tweede is dan de vulgariseering van het eerste, en 't wordt dan, behalve de tijd der hoogste individuen, ook de tijd der grootste domheid, brutaliteit en erbarmelijkheid der massa.
Nu is het zaak, om dit zuiver te diagnosticeeren en zich niet te laten misleiden door de daverende gemeenplaatsen, die de nihilistische politici als camouflage van noode hebben, om heden het. „wereldbolsjewisme" als de pest der menschheid te bestrijden en morgen — met den zelfden duivel een verbond sluiten ! Zij profiteeren daarbij van de geesteszwakte eener cultuur, die niet meer in haar eigen woorden gelooft ; zij bespelen het slechte geweten dier cultuur, zonder de bedoeling te hebben haar een goed geweten daarvoor in de plaats te geven. De eenige moraal is : de plompe kameraadschap der medeplichtigen aan het machtsstreven.
„Men leest Rauschnings boek in de eerste plaats zoo geboeid, omdat hij deze lijn onverbiddelijk doortrekt. Hij is geen filosoof, maar hij is iemand, die, uitgaande van de practijk, scherp kan formuleeren en zich niet laat vangen door allerlei „propaganda-materiaal van de nihilistische revolutie, waarmee men zelfs in Nederland velen heeft kunnen vangen".
Rauschning wordt volstrekt niet gedreven door rancune, anders had hij het Nationaal-Socialisme niet zoo helder en zuiver kunnen analyseeren.
Rauschning constateert een „verval van alle waarden", en wel met een zekere bitterheid, die er op wijst, dat hij ze betreurt ; maar hij is allerminst een reactionair, die zich aan het verleden vastklampt ; hij wenscht geen behoud van wat niet behouden kan worden, hij wenscht vóór alles, dat het nihilisme algemeen erkend zal worden als nihilisme en dat men het probleem der moreele waarden niet eenzijdig oplost door een vulgaire machtsleer.
De nationaal-socialistische burgerman stoort zich niet meer aan moreele beperking, omdat hij die als „burgerlijk" veracht en het is juist de kleine burgerman, die een banaal soort cynisme tot algemeenen levensstijl heeft verheven. Daarom is het zoo noodig op de zedelijke grondslagen voor het maatschappelijk leven zich te beraden, waarbij we weer zullen kunnen bemerken, dat wanneer het met de onaantastbare voorraad echte ethische motieven gedaan is, het ook gedaan is met het echte, gezonde volksleven. Het wordt dan ook hoog tijd om zich weer te bezinnen op de werkelijkheid van een geestelijke en ethische wereld, die door het Nationaal- Socialisme, dat nihilisme is, wreed onder den voet geloopen wordt, waarin een gevaar dreigt niet alleen voor Duitschland, maar voor geheel Europa, wat helaas nog veel te weinig wordt gezien en erkend en ter harte genomen.
Het is een genot, dit boek van Hermann Rauschning, ex-president van den Senaat van Dantzig, geschreven een jaar vóór het samengaan van Duitschland en Rusland, te lezen. Zijn profetische geest heeft de toekomst van dit helsche verbond voorspeld, op grond van de gemeenschappelijke beginselen.
Zooals we reeds zeiden : het boek is niet zoo.heel makkelijk om te lezen, in het oorspronkelijke zeker niet, maar deze Hollandsche vertaling brengt de inhoud veel dichter bij ons. En het loont de moeite, er z'n volle aandacht aan te schenken. Het kan voor velen een „openbaring" zijn.
Het boek is verdeeld in vier hoofddeelen : 1. De overwinning der revolutionaire nieuwe orde ; politiek in het Derde Rijk (de weg naar het Nihilisme — de permanente Revolutie — de zelfmoord der voormalige machthebbers) ; 2. Dictatuur in de dictatuur. De politieke rol van het leger in het Derde Rijk (van Rijksweer tot Weerbaar Rijk — Vergissing en medeplichtigheid — Revolutie of Restauratie ? ) 3. De nieuwe verdeeling der wereld. Inhoud en vorm der Duitsche buitenlandsche politiek (het vredeswerk der gerechtigheid — Criteria der Buitenlandsche Revolutie — De Revolutionaire Opmarsch) ; )4. Het streven naar een Maximum aan Macht (techniek en tactiek — Hitler's overwinning — Een oplossing in Europeeschen geest).
Deze Nederlandsche vertaling is een verkorte uitgave van de Duitsche, hoewel dit aan den inhoud volstrekt niet schaadt ; zakelijk is 't alles 't zelfde, en door de verkorting dikwijls des te beter te verstaan.
Deze uitgave, verzorgd door de boekhandel H. P.. Leopold te 's-Gravenhage, munt in alle opzichten uit door netheid en degelijkheid. Band, formaat, papier, letter — 't is alles uitermate goed gekozen en keurig verzorgd. Een boek van beteekenis !

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 28 december 1939

De Waarheidsvriend | 10 Pagina's

RONDOM DE LEESTAFEL

Bekijk de hele uitgave van donderdag 28 december 1939

De Waarheidsvriend | 10 Pagina's