RONDBLIK BUITEN DE GRENZEN

Van veel scherpzinnigheid hebben de Russische machthebbers niet blijk gegeven. Doch als zij hun aanval op Finland begonnen zijn in de verwachting dat de Westersche mogendheden het toch te druk zouden hebben om het bedreigde kleine land ter hulp te snellen, dan hebben zij zich in dit opzicht althans niet misrekend. Buitenlandsche hulp blijft niet geheel achterwege, doch ze kan slechts mondjesmaat worden verstrekt. Na zooveel maanden van strijd draagt deze hulpverleening nog altijd slechts een particulier, een incidenteel karakter en moet de Finsche regeering nog immer op doeltreffender en omvangrijker hulp blijven aandringen. Nu mag het zeker reeds een wonder heeten, dat de Finnen nog adem hebben om „hulp" te roepen. Wanneer de Russen hun onvergelijkbare numerieke meerderheid op „behoorlijke" wijze hadden weten te gebruiken, zou de Finsche zelfstandigheid reeds na een dag of wat verpletterd hebben gelegen. Dan was de Finsche vuist verlamd en de Finsche mond tot zwijgen gebracht. Ja, er zou dan voor de kwestie-Finland nauwelijks nog publieke belangstelling meer bestaan, wijl ze op bloedige wijze was geliquideerd. Dat het tot op vandaag nog niet zoover gekomen is, mag waarlijk niet aan de buitenlandsche hulpverleening worden toegeschreven. Deze wordt, „dankbaar, doch niet voldaan", gaarne door de Finnen aanvaard, doch het is, menschelijkerwijs gesproken, hun eigen heldenmoed die hen tot zulk een succesvol verweer in staat stelt.

Begin dezer week werd opnieuw een Russische divisie in de pan gehakt. Niet minder dan 18.000 Russen zijn daarbij gesneuveld of gevangen genomen, terwijl belangrijke hoeveelheden materieel in handen der Finnen vielen. Het lot der Sovjet-slaven is in dezen oorlogstijd beklagenswaardiger dan ooit; zij, die gevangen genomen worden, zouden er nog het best aan toe zijn, ware het niet dat hun „lafhartigheid" op familieleden, die in „het dierbaar vaderland" achterbleven, wordt „gewroken". Zoo wil „vadertje Stalin" zijn kinderen dapperheid en krijgsmanskunst bijbrengen!

Vanaf het begin van den Finsch-Russischen oorlog is met name voor Zweden de vraag: helpen of niet, een zeer pijnlijke geweest. De verwantschap tusschen Zweden en Finland is wel zoó sterk, dat ze in dit hachelijk uur alle wederzijdscbe verschillen doet vergeten. Zweden ziet heel goed in, dat de afloop van den Finsch-Russischen oorlog ook voor eigen zelfstandigheid van het grootste belang is. Het kan zich vastklemmen aan de hoop dat, (om een beeldspraak te gebruiken, waarvan Churchill zich, doelende op Duitschland, bediende) — dat de krokodil verzadigd zal zijn vóór Zweden aan de beurt komt, doch de jongste geschiedenis wettigt deze hoop allerminst. Vandaar dat de Zweedsche regeering de vrijwillige hulpverleening op allerlei wijze heeft bevorderd. Bij duizenden trokken Zweedsche jongelingen naar het Finsche front, terwijl ook onbekrompen financieele en materieele hulp werd verleend. Velen Zweden ging dit alles echter niet ver genoeg. Zij eischten dat de regeering haar officieel-neutrale houding zou prijsgeven, om openlijk de partij van het gemartelde buurland te kiezen. Deze oppositie werd te sterker, toen de Zweedsche regeering bekend maakte, dat zij buitenlandsche troepen, die van Zweedsch gebied gebruik zouden willen maken om Finland te hulp te komen, géén doortocht kon verleenen. Op indrukwekkende wijze heeft de Zweedsche koning de motieven, welke tot dit tragische besluit hebben geleid, voor zijn volk uiteengezet. Als de Zweedsche regeering tot militaire interventie, ten gunste van Finland besloot, zou ze daarmede niet alleen Rusland tegenover zich krijgen, doch, naar ze vreest, ook betrokken worden in den oorlog tusschen de groote mogendheden. „Een dergelijke verantwoording" — aldus de bejaarde Vorst — „heb ik niet op me kunnen nemen". Koning Gustaaf vreesde, dat in een dergelijke situatie de tamelijk aanzienlijke hulp, welke Finland op het oogenblik van Zweden ontvangt, bovendien onmogelijk zou worden. „Met de hulp van God hoop ik, dat wij op den weg, waarop wij ons begeven hebben, alle ongelukken van een oorlog zullen kunnen vermijden".

Hoe uiterst kwetsbaar de positie der kleine neutrale landen is, heeft het gebeurde met de „Altmark" opnieuw bewezen. Er kan een zeer interessante discussie worden opgezet over de vraag, of de Duitsche commandant het recht had om met zijn hulp-oorlogschip, waarin een 300-tal Britsche krijgsgevangenen verstopt zaten, zoo langen tijd in neutrale wateren te vertoeven, en of anderzijds het optreden van de Engelsche torpedobootjager „Cossack", die in diezelfde neutrale wateren een niet te miskennen oorlogsdaad beging, in de bijzondere omstandigheden (waarin de Noorsche neutraliteitsproclamatie niet voorziet) voldoende rechtvaardiging kan vinden. Voor Berlijn noch Londen heeft het antwoord op deze vragen veel practische beteekenis. Duitschland is in dit geval de verliezende partij en daarom roept Berlijn ach en wee, terwijl Londen, om dezelfde reden, juicht en van „bewonderenswaardige prestaties" spreekt. Wij hebben, als neutrale toeschouwers, over beiderlei reactie zoo onze eigen gedachten. Het Britsche optreden leert ons, dat het oorlogsrecht door bijzondere omstandigheden tot een betrekkelijk begrip kan worden, en andererzijds ligt het geval „Burgersdijk" — het Nederlandsche schip, dat op bevel van een, nauwelijks volwassen, Duitschen duikbootcommandant, zonder schijn van recht naar den kelder werd gejaagd, terwijl de bemanning maar een goed heenkomen moest zoeken — ons te versch in het geheugen om de Duitsche verontwaardiging over „het moorddadige onrechtmatige optreden van Engeland" geheel ernstig te nemen.

Voor het neutrale Noorwegen echter, is de vraag of het zich aan de internationale bepalingen gehouden heeft van de grootste beteekenis. Op de groote oorlogvoerende mogendheden, die zich aan overtreding schuldig maken, is geen verhaal. Protesten worden niet of nauwelijks beantwoord. Doch een dergelijke hautaine houding kunnen de kleine neutrale landen zich niet veroorloven. De „grooten" eischen van hèn strikte naleving der opgelegde verplichtingen, zonder dat met „bijzondere omstandigheden" rekening wordt gehouden. En zoo dreigt van het ingewikkeld gebeuren rond de „Altmark" het neutrale Noorwegen het kind van de rekening te worden. Duitschland is ontstemd, omdat hun schip niet beter door de Noorsche oorlogsbodems werd beveiligd, en Engeland is verontwaardigd over het feit, dat de Noorsche autoriteiten de „Altmark" niet hebben geïnterneerd, doch het, integendeel, na een vluchtig onderzoek, vrijen doortocht wilden verzekeren. Dat de Noorsche Marine zich, uit vrees voor overmacht, tot passiviteit heeft laten dwingen, blijft, hoe men de zaak ook keert of wendt, een lastig te verdedigen houding. Een houding die, zoowel té Berlijn als te Londen, — vanuit verschillend standpunt uiteraard — aangevallen wordt. Op dit oogenblik valt niet te zeggen of deze netelige kwestie ingrijpende gevolgen zal hebben. We gelooven niet dat dit beslist wordt door het antwoord op de vraag of Noorwegen al dan niet zijn internationale verplichtingen volledig heeft nagekomen, doch ook in dit geval, door deze andere vraag: of de oorlogvoerende partijen er voordeel in zien Noorwegen mede in den oorlog te sleuren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen