STAAT EN MAATSCHAPPIJ

De Minister van Buitenlandsche Zaken heeft in zijn voortreffelijke redevoeringen bij gelegenheid van de verdediging van zijn begrooting in de Eerste- en Tweede Kamer gehouden, in het bijzonder een krachtig pleidooi gevoerd voor het in acht nemen door Nederland van een volstrekte neutraliteit.

Van hoe groote beteekenis dit voor een onzijdig land is en in welke ernstige moeilijkheden en onaangename verwikkelingen zulk een land komt, wanneer men de neutraliteitspolitiek niet in al haar consequenties (gevolgen) doorvoert, leert het gebeurde met het Duitsche schip „Altmark" in de Noorsch territoriale wateren.

Bovendien is het voor ons land dubbel geboden om aan de neutraliteit strikt de hand te houden, omdat blijkens de mededeeling door de Regeering in het Oranjeboek — het boek, waarin de voornaamste mededeelingen met betrekking tot den oorlogstoestand gedaan worden — Engeland zoowel als Duitschland verklaard hebben, het Nederlandsche grondgebied te zullen eerbiedigen, en dat wel in het vertrouwen, dat Nederland zijn onzijdigheid ten volle zal in acht nemen.

Nederland is neutraal, omdat dit in zijn belang is en omdat de neutraliteit voortvloeit uit de politiek van zelfstandigheid, welke te onzent wordt gevoerd.

Wel probeert men zoo af en toe vanuit hel buitenland de neutrale Staten van hun onzijdigheid af te brengen, zooals nog onlangs plaats had, toen de Britsche Minister van Marine Winston Churchill en de parlementair secretaris van het Britsche Ministerie van Voorlichting Sir Edward Grigg redevoeringen hielden, waarin een felle aanval werd gedaan op de neutralen in het algemeen, in een verband, waarin ook Nederland genoemd werd. Intusschen hebben de Britsche officieele kringen zich gehaast met het afleggen van een verklaring, waarin gezegd werd, dat de beide redevoeringen persoonlijke uitingen waren, die afweken van het standpunt van het Britsche Kabinet.

Nederland heeft een politiek van afzijdigheid te betrachten, wat nog in de jaren van 1919 tot 1936 niet in alle opzichten mogelijk was, omdat ons land in die periode als lid van den Volkenbond internationale verplichtingen op zich had genomen, die toen de vrijheid om een eigen gedragslijn te volgen eenigermate beperkten. Echter is hierin sinds 1936 een wijziging gekomen, doordat het Kabinet-Colijn een her-interpretatie (opnieuw een uitleg) gaf aan artikel 16 van het Volkenbondspact, het artikel, dat de internationale verplichtingen der Staten onderling regelt. Daarmede maakte Nederland zich van de drukkende verplichtingen los en kon het van dat oogenblik af een zuivere zelfstandigheidspolitiek voeren.

Deze zelfstandigheidspolitiek maakt het nu mogelijk, dat ons land, ten aanzien van wat buiten de grenzen plaats heeft, in alle onderdeelen neutraal kan zijn.

Natuurlijk verplicht een politiek van afzijdigheid niet tot het in acht nemen van een politiek van lijdelijkheid. Nederland heeft van zich af te spreken — en dat doet het ook — wanneer de oorlogvoerenden maatregelen treffen, die volkenrechtelijk niet toelaatbaar zijn. Nu is het betrachten van de neutraliteit niet alleen een plicht der Regeering, doch ook de bevolking heeft zich te onthouden van alles, wat de onzijdigheid van het land in gevaar zou kunnen brengen. Zij heeft tot roeping de uiterste zelfbeheersching op dit punt te betrachten.

Dat aan dit laatste nog wel wat ontbreekt, daarop wees mr. Briët in de Eerste Kamer bij de behandeling van de reeds meergenoemde begrooting van Buitenlandsche Zaken. De A.R. afgevaardigde zeide :

In Het Vaderland van 13 Jan. j.l, ochtendblad, staat een verslag van een rede van luitenant-generaal Schuurman; er staat niet bij, dat hij niet actief is, maar ik meen, dat hij niet actief is. Daarin lees ik dezen zin :

„Duitschland's leiddraad bij zijn politiek is geworden, te nemen wat het niet heeft, berooven wie meer heeft dan je zelf, of die ge denkt, dat meer heeft".

De generaal hield die lezing voor den „Vrouwenkring". Ik zal daaruit niet meer aanhalen. Maar ik constateer alleen, dat hier een gebrek aan inzicht in onze gevaarlijke positie aan den dag treedt, dat ontstellend is, en de Regeering moge toch wel zeer ernstig toezien.

Als tweede voorbeeld noem ik een artikel van prof. Veraart, hoogleeraar te Delft, in het tijdschrift De Roeping van December 1939, waarin deze — vooruitziende een overwinning van Engeland en Frankrijk — reeds spreekt over Vereenigde Staten van Zuid-Duitschland, met gewesten als Westphalen. Rijnland, Hessen, Baden, Tsjecho- Slowakije, Oostenrijk en Hongarije, elk met de meest mogelijke zelfstandigheid. En dan als typeerend slot „het Ontwikkelingsstadium der moderne Menschheid kan zich volkomen vinden in de Wereldbewaking van The Empire".

Deze soort uitingen bemoeilijken niet alleen de pogingen, die aangewend worden om den vrede te herstellen, maar zij geven ook aanleiding om te onderstellen, alsof in Nederland partijen of volksgroepen zouden zijn, die de neutrale houding van de Regeering afkeuren.

Wil Nederland een zuivere neutraliteitspolitiek voeren, dan zal op dit punt de bevolking met de Regeering moeten samenwerken.

God moge ons' land voor den oorlog bewaren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen