Wat de vrijheid mint

Ds. N. schrijft in "In de Waagschaal" van 5 Maart een artikel : „Een protestants front tegen Rome". Daarin geeft hij als zijn mening te kennen, dat allen, die de vrijheid minnen, moeten worden saamgebundeld. Wij moeten niet maar een Protestants front maar een veel breder vormen. Ook zij, die hier slechts een machtsstrijd tussen twee kerken zien, moeten huiverig worden om met Rome als politieke macht samen te werken. Rome moet terwille van de geestelijke vrijheid geïsoleerd en op zich zelf terug geworpen worden.

Ziedaar de strekking. Zonder twijfel wordt de Roomse agressie in onze dagen duidelijk en als de schrijver opmerkt, dat Rome door de politieke samenwerking meer invloed verkreeg dan het door eigen kracht zou kunnen verwerven, is dat niet geheel ten onrechte.

Toch ziet de schrijver o.i. al te zeer voorbij, dat de voortschrijdende macht van Rome voor een niet gering gedeelte aan de verslapping van de reformatorische geest moet worden toegeschreven.

Ds. v. N. wil een tegenweer vinden in de saambundeling van allen, die de vrijheid minnen. Hij ziet in de Roomse agressie voor alles een bedreiging der vrijheid. Naar aanleiding van het geuzenwoord: "liever Turks dan paaps, gaat hij zelfs zo ver te zeggen, als ik kiezen moest, dan liever Russisch dan paaps!" (1e kolom). Toch ziet hij in Rome een even groot gevaar als in het communisme. In zoverre Russisch tegenwoordig zo ongeveer hetzelfde betekent als communisme, kan hem dat uit een oogpunt van vrij heidsbedreiging moeilijk ernst zijn.

Hij onderscheidt in ons land drie groepen : een roomse, een kerkelijke, niet-roomse of prot. chr. groep en een humanistisch onkerkelijke groep. De laatste rekent hij niet meer tot het protestantisme. Dat kan volgens hem hoogstens van het kerkelijke, niet-roomse volksdeel gelden. Wat de schrijver het protestantse van het protestantisme acht te zijn, is zonder meer niet duidelijk, hoewel aan de tweede groep dat kenmerk toch niet ganselijk wordt toegerekend.

Het wordt zeer wel duidelijk, waarom de schrijver niet van een protestants front wil weten, als volgens zijn waardering zo vele vrijheidsbeminnaars niet meer als protestanten kunnen gelden.

De auteur meldt niet in hoeverre de vrijheidsmin van deze groep bedenkelijk eenzijdig en gevaarlijk voor de anderen is. In hetzelfde blad lezen wij van een andere hand (J.W.) van illusies, die men moet kwijtraken. "Tsjecho- Slowakije was zo'n illusie. Onder leiding van een groot staatsman, Benesj, schenen daar communisten èn sociaal-democraten en burgerlijke democraten dan toch in één nationaal front te kunnen samenwerken . . . . . . De illusie is verstoord, verbroken." (pag. 3).

Dat front is dus wel zeer zwak gebleken in de bescherming der vrijheid. De sociaal-democraten en de burgerlijke democraten hebben klaarblijkelijk bij die samenwerking weinig weerstand ontwikkeld en wat hierboven van de Roomsen werd gezegd kan van de communisten daar wel eens gelden, dat zij door die samenwerking meer bereikt hebben dan zij op eigen kracht zouden hebben kunnen verwerven.

De boven voorgestelde frontversterking tegen een Roomse agressie wordt er met zulke voorbeelden voor ogen niet aannemelijker op en lijkt al zo'n beetje op : als ik kiezen moet dan liever Russisch dan paaps. Of was de illusie tot deze schrijver nog niet' doorgedrongen ? Vrijheidsmin kan inderdaad verschillende volksgroepen saambinden en de vrijheid is het waard, dat wij de strijd voor haar inzetten. Het is echter niet gelijk, welke vrijheid men bemint.

Welk een plaats neemt de zelfzucht in het mensenhart in en hoezeer staat de vrijheidsmin onder de invloed van de zelfzucht! Wie daar over menslievender gedachten heeft, zal nog enige illusies moeten verliezen. Op een vrijheidsmin zo maar in het algemeen kan men geen staat maken. Een iegelijk is geneigd de vrijheid te beminnen om te doen en te laten, wat hij gaarne wil. De Roomse zal gaarne de vrijheid wensen om ons land een Rooms aanzien te geven, de socialist begeert de vrijheid om alle productiemiddelen te socialiseren, de communist, nog wat minder bescheiden, wil de gehele wereld annexeren.

De allereerste voorwaarde voof de gewenste vrijheid komt bij dergelijke strevingen in het gedrang. Geestelijke vrijheid kan slechts op een geestelijke bodem groeien. Men onderscheide geestelijke vrijheid en liberalisme. Een blik op de historie in het Roomse land toont duidelijk aan, dat de vrijheidsbedreiging voor liberalisten en revolutionairen niet veel heeft te duchten.

Daarom valt alle nadruk op het geestelijk karakter der vrijheid. De vrijheid, die wij nodig hebben als grondslag voor een samenleving, waarin wij vrij, kunnen ademen, is een echt protestantse vrijheid, afwerende en kerende gewetensdwang, maar erende de souvereiniteit Gods en eerbiedigende Zijn Wet als norm voor ons leven.

Als ons Christenvolk zich aaneensluit voor het herstel en behoud van zulk een vrijheid, behoeft het in getal niet achter te blijven bij het Roomse volksdeel en kan het een zegen voor de ganse natie zijn. Zelfs de libertijnse vrijheid kan zulk een steun niet missen om niet af te glijden in de wateren der revolutie.

Tot die protestantse vrijheid behoorden alle geestelijke leidslieden ons volk terug te roepen, welke in gehoorzaamheid aan Zijn gebod op­ komt voor het recht Gods.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen