Communisme

III.

MAATSCHAPPIJ.

Volgens de materialistische wereldbeschouwing is de grondslag voor de maatschappij louter de productie. De samenleving is er dan ook alleen terwille van de productie. Dat is de „onderbouw" van de maatschappij. De sociale verhoudingen worden voorts bepaald door de economische structuur. Lenin zegt ergens : „de sociale verhoudingen worden verdeeld in materiele en ideologische. De laatsten zijn slechts de ,,bovenbouw" (cultuur, recht, kunst, godsdienst, zedelijkheid, enz.)." De hele geschiedenis wordt immers bepaald door de ontwikkeling van productie-krachten en productie-verhoudingen. Hierin is veel waar. Het stoffelijke heeft inderdaad geweldige invloed op de loop der wereldgeschiedenis. Denk slechts aan de vele oorlogen die gevoerd zijn om behoud of om vermeerdering van het bezit.

Doch het stoffelijke bepaalt niet alles. Juist de geest van bepaalde grote mannen is liet, die dikwijls grote verandering teweeg bracht. Denk slechts aan mannen als Watt, Edison, die voor de technische ontwikkeling der wereld van zo grote betekenis zijn geweest. Voorts mannen als Constantijn de Grote, door wiens toedoen het aanzien van Europa min of meer bepaald werd. Napoleon, die in het begin van de vorige'eeuw gans Europa schier op de kop zette. Hitler, die een totale revolutie Voorbereidde, Bovenal denken wij aan Jezus van Nazareth, aan wie de wereld zo heel veel, ja, alles te danken heeft.

Wij zien als christenen achter al deze bewegingen uiteindelijk Gods bestierende hand, die ook de bozen in de wereld laat medewerken tot het komen van de eindtijd, waarna het Koninkrijk Gods in volle heerlijkheid zal openbaar worden. Waarheid in deze materialistische beschouwing is echter, dat inderdaad van menselijk standpunt gezien, maar al te vaak egoïstische en dus zondige motieven de economische structuur bepalen.

KLASSEN-LEER.

Volgens deze zelfde wereldbeschouwing is er een groepering van mensen volgens de plaats, die zij innemen bij het productie-proces. De verschillende klassen zijn echter ontstaan door uitbuiting van de bezitloze klasse, die geen geld en dus geen macht bezat. De geschiedenis der mensheid is een geschiedenis van de klassenstrijd. Nu zijn er nog twee klassen, n.l. de bourgeoisie (burgerij) en de proletariërs. Gedachte aan verzoening tussen deze beide klassen is een droomwaan of zelfbewust bedrog. Er kan en moet slechts strijd bestaan.

Ook dit is waar. Zolang in de huidige wereld arbeidskracht wordt gezien als koopwaar en niet als een zegen van God, zolang zal er inderdaad strijd gevoerd worden. Waarachtige verzoening zou alleen mogelijk zijn in een wereld, waar allen zonder onderscheid luisteren naar het goddelijk gebod van naastenliefde.

De klassenloze maatschappij nu is het hoogste goed. Dat is het einddoel van de arbeidende mensheid. Dat zal het paradijs op aarde zijn, wat als een lichtend ideaal de bezielende kracht vormt voor de doorsnee communist.

Deze heilstaat is de „verlossing" van de proletariër.

Wanneer dit ideaal bereikt zal zijn ? Wel, dit is geheel afhankelijk van de wil der arbeidende klasse. Lenin legt vooral de nadruk op een soort Messiaanse roeping van het proletariaat. Men wil dit ideaal bereiken langs revolutionaire weg. Op de omwenteling volgt de dictatuur van het proletariaat, als overgangsvorm. Daar het proletariaat dit zelf niet kan, regeert zolang de Communistische Partij. In werkelijkheid dus de leider van deze Partij.

In deze klassenloze maatschappij nu ontstaat de nieuwe ,,gemeenschapsmens", die geen egoisme meer kent, maar louter zich wijdt aan de gemeenschap. De revolutie brengt dus automatisch de wedergeboorte der mensheid teweeg. Daardoor verandert even automatisch de mofaal, kunst en cultuur.

Hier benadert het Communisme het christelijk ideaal van de „gemeenschap der heiligen" of gelovigen. Alleen er is groot verschil in de wijze, waarop dit tot stand moet komen. Volgens het Communisme kan dit alleen door revolutionaire dwang, als vrucht van economische verandering. Volgens het Evangelie zal dit alleen kunnen als vrucht van het verzoenend lijden en sterven van Christus, waardoor wij als gelovigen één worden in Christus. Geen economische verandering dus, maar een totale vernieuwing door het geloof als vrucht van de Heilige Geest.

De leer van de klassenstrijd kan slechts gehandhaafd worden door een voortdurend aanwakkeren van haat. De leer van Christus predikt liefde jegens de naaste.

POSITIEVE BETEKENIS VAN HET MARXISME,

Ieder stelsel heeft ook goede zijden en daarom gebiedt de eerlijkheid ons ook daarop te wijzen, om niet in de negatie te blijven steken. Een belangrijke factor in het Marxisme is zijn onbarmhartig realisme. Niemand en niets wordt ontzien, wanneer door Marx critiek wordt geoefend op de economische ordening van zijn tijd. Wat de Kerk betreft, critiseert hij de houding van theologen, die naar zijn menig goddelijke ordeningen durven noemen, wat louter uitbuiting van de arbeider was. Marx toonde aan, dat het proletariaat (de arbeidersklasse) ontaardt door het kapitalistisch stelsel. De mensen voelen zich louter een radertje in de grote machine. Zo opende Marx de ogen der massa voor de ellende van hun sociale omstandigheden. Hij bracht in woorden, wat zij slechts aanvoelden. Daarom was Marx geliefd. Men zag in hem immers een reddende engel. Hij riep de arbeiders tot de daad. Zelf moesten zij verantwoordelijkheid op zich nemen. Niet langer lijdelijk afwachten, op hoop van zegen, maar zelf een hemel bouwen op aarde. Slechts één voorwaarde stelde hij : een onwrikbaar vertrouwen in het bereiken van het einddoel, de heilstaat.

Lenin heeft ook dit nader ontwikkeld in Rusland. Het Communisme wil immers een totale verandering van de mens, zoals hij nu is. Hij moet worden de collectieve mens. Daarom wordt de zuigeling gedoopt met de Rode Doop, na het zesde levensjaar opgenomen onder de Rode Pioniers, na het zestiende jaar in de Komsomol (communistische jeugdvereniging) en daarna opgenomen in de Partij. Een bekend devies voor deze jongeren luidt: „De Komsomol is je moeder, de Partij je vader. Dit geeft ontegenzeggelijk kleur aan het bestaan van de arbeidersjeugd. Nu geen doffe wanhoop meer, maar een nieuw ideaal, waarvoor het de moeite waard is te leven.

Hier benadert het Communisme weer de christelijke godsdienst, die ook leeft van ,,geloof". Hier is het echter geloof in Gods liefde, in Christus openbaar geworden. Bij het Comhiunisme geloof in de „collectieve mens", die ,,en masse" de heilstaat vormt, 't Begrip zonde, dat een wezenskenmerk is van het Evangelie (anders zou „verlossing" overbodig zijn!) kent het Communisme niet, omdat het God niet kent. Niettemin was de positieve betekenis van het Marxisme voor de arbeidende klasse deze, dat zij nieuwe levensmoed zocht in het nieuwe ideaal van vrijheid, gelijkheid en broederschap.

Of dit ideaal in de practijk bereikt wordt, is een andere zaak.

De feiten in Rusland tonen aan, dat de arbeider in het Sovjet-paradijs meer geknecht is dan onder enig kapitalistisch stelsel.

Het kan ook niet anders, want daar, waar God wordt uitgesloten, moet vanzelf het recht worden verkracht, omdat Gods Wet niet meer geëerbiedigd wordt.

Wij willen daarom de Communistische maatschappij aan een nadere beschouwing onderwerpen.

(Wordt vervolgd.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen