Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Het moderne levensgevoel!

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Het moderne levensgevoel!

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

W. A. geeft in het Weekblad van de Herormde Kerk d.d. 11 Dec. '48 een recensie o.a. over „De blijde wetenschap" van dr. K. H. Miskotte. Dit boekje wil een toelichting  zijn op de Heidelbergse Catechismus (Zondag 11-12).

Wij ontlenen aan deze recensie het volgende:

In het boekje van dr. Miskotte treft de wijdsheid van visie en het betrekken van het moderne levensgevoel in de uitleg. Ondanks de nauwste innerlijke verwantschap met de oer reformatorische inhoud, schroomt Miskotte niet telkens critiek te oefenen op het patroon en de formele opzet van de Catechismus. De schrijver drukt het zelf zo uit : „Wij schrijven een toelichting op ons oude leerboek door middel van kanttekeningen ; deze zijn hier en daar kritisch, d.w.z. zij meten de vorm aan het bedoelde en herzeggen, reproduceren het bedoelde voor de gemeente van onze tijd " (blz. 107). Een ieder die zelf staat voor de opgave van het prediken van de Catechismus in leerdiensten en die dus de worsteling kent van deze ,,reproductie", zal moeten toestemmen dat dr. Miskotte hierin zeer waardevol werk heeft verricht. Hij zal ook ongetwijfeld telkens een dankbaar gebruik maken van dit werkje. Hij zal het dan echter te meer betreuren dat dit ,,reproductie-werk" afbreekt bij Zondag 12. Een behandeling van de gehele Catechismus door Miskotte zou zeer velen wel uitermate welkom zijn !"

Gaarne erkennen wij, dat dit boekje met talent is geschreven. En wanneer de bedoeling van dr. M. is geweest de Catechismus (voor zover hier behandeld) in Barthiaanse stijl te transponeren, of mogelijk juister uitgedrukt te „reproduceren" (een woord door dr. M. zelf gebruikt), zal dat zeker de lof verdienen van zijn geestverwanten.

Wellicht hebben de „kritische kanttekeningen" van dr. M. voor hen de meeste waarde. Die kritiek komt op uit wat dr. M. noemt „het meten van de vorm aan het bedoelde". Dat "bedoelde" wordt dan ,,voor de gemeente van onze tijd gereproduceerd".

Hier ligt het moeilijke punt. Wat moeten wij verstaan onder het ,,bedoelde". Is dat het door dr. M. „bedoelde", of wat de opstellers van de Catechismus, en al hun tijdgenoten, die de Catechismus als hun belijdenis hebben aanvaard, hebben bedoeld ?

Indien het eerste, dan hebben wij slechts van doen met een opvatting van dr. M., maar als dr. M. van oordeel is, dat hij in zijn toelichting de bedoeling van de opstellers, — wij zouden haast geneigd zijn te zeggen : de „eigenlijke" bedoeling der opstellers — te vertolken, dan, hebben de opstellers zich toch heel onduidelijk uitgedrukt. En dan is het geen wonder, dat de gereformeerden tot op vandaag die bedoeling niet hebben gesnapt.

Het merkwaardige is echter, dat de oude theologen dezelfde zwakheden hebben gehad en de bedoeling van, wat zij te zeggen hadden, zo ongelukkig hebben uitgedrukt, dat men altijd weer daarin leest, wat er dan eigenlijk niet in gelezen moet worden.

Indien de ,,oerreformatorische" inhoud zo diep achter de gekozen vorm is verholen, komt de reformatie in een hachelijke situatie, en moet men zich afvragen, of zij als geheel geen mislukking is geweest, tenzij het misverstand aan de andere kant ligt.

En dat is mogelijk. De recensent W. A. wordt n.l. getroffen door „het betrekken van het moderne levensgevoel in de uitleg". Dat is gewis een belangrijke factor : het moderne levensgevoel.

Lezen wij goed, wat daar staat: Het moderne levensgevoel betrekken in de uitleg van de Catechismus. Het is wellicht als een compliment bedoeld en wordt mogelijk ook zo opgevat.

Doch wat is modern levensgevoel en wat heeft dit te maken met de bedoeling der reformatoren ? Als factor van uitlegging is dat wel heel wat anders dan wat de reformatoren nastreefden, die de Heilige Schrift beleden als regel en richtsnoer der geloofs ?

Wij menen, dat daarin juist het zwakke punt ligt, dat men zulk een plaats toekent aan het moderne levensgevoel. Dit is trouwens niet vreemd aan de ,,nieuwe theologie". Zij ontkent een algemene openbaring, omdat zij die vereenzelvigt met natuurlijke theologie, doch het moderne levensgevoel in de uitlegging van geloofszaken te betrekken kan tot zuivering der theologie niet worden aanbevolen.

Misschien heeft de recensent het anders bedoeld, maar dan is de vorm ook in dit geval niet erg gelukkig.

Intussen zijn er Barthianen, die ronduit beweren : Bartiaans in de theologie en socialistisch in de politiek. En niemand kan ontkennen, dat men in de Bartiaanse hoek politieke geluiden kan vernemen, die bedenkelijk overeenkomen — om niet te zeggen verwant zijn — met communistische uitingen.

Modern levensgevoel! ?

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 januari 1949

De Waarheidsvriend | 8 Pagina's

Het moderne levensgevoel!

Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 januari 1949

De Waarheidsvriend | 8 Pagina's