Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De droom als Openbaringsinstrument

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De droom als Openbaringsinstrument

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

I.

De Heilige , Schrift laat ons niet in het onzekere omtrent de vraag, of de droom als instrument van openbaring mag "worden genoemd. Integendeel: „Hoort nu mijne woorden ! zo er een profeet onder u is, Ik, de Heere, zal door een gezicht Mij aan hem bekend maken, door een droom zal Ik mét hem spreken", zo zegt de Here tot Mirjam en Aaron. ^)

Hoezeer de mannen Gods zich van het droomverschijnsel rekenschap hebben gegeven moge daaruit blijken, dat in de Schrift drieërlei dromen worden onderscheiden :

1. De profetische droom. 2. De pseudo-profetische droom. 3. De profane droom.

Nauwkeurig hebben de heilige schrijvers de profetische droom opgetekend en en aan de vergetelheid ontrukt. Deze dromen maken op bescheiden vi^ijze, of in grote stijl, deel uit van het geheel der openbaring Gods en kenmerken zich door hun profetische symboliek en de logische structuur van het droombeeld. De openbaringsdroom wordt geboren onder de werking van de Geest der profetie. i

Evenals echter de valse religie onderscheiden wordt van het religieuze leven, dat door de Heilige Geest wordt gewerkt, is er ook een (diepgaand verschil tussen de echte openbaringsdroom en de droom van de leugenprofeet. Deze laatste hangt wel samen met het religieuse levn, doch kan slechts vertolken, wat er in het hart van de mens is, die zich als profeet opwerpt, De echte openbaringsdroom daarentegen doet verborgenheden uit de Raad Gods kennen.

Heftig protesteert Jeremia tegen de leugenprofeten : , , Zo zegt de Heere der heir- , , scharen : Hoort niet naar de woorden der , .profeten, die u , profiteren : zij maken u „ijdel; zij spreken het gezicht huns har- „ten, niet uit des Heeren mond; " , , Ziet ik wil aan degenen, die valse drommen profeteren, spreekt de Heere, en ver- , .tellen die, en verleiden Mijn volk met „leugenen". ^)

Van de typische karaktertrekken van de profane droom waren de Godsmannen zich klaar bewust. Hoe treffend tekent de dichter van de 73e psalm het teniet worden der goddelozen, als des Heeren toorn over hen komt: , „Als een droom na het ontwaken, als Gij opwaakt, o Heere ! zult Gij hun beeld verachten". *)

De vluchtigheid van de droom, wijl hij zich snellijk aan de herinnering pleegt te onttrekken, staat de psalmist helder voor de geest.

, , Want gelijk de droom komt door veel bezigheid, alzo de stem des zots door de veelheid der woorden, " want gelijk in de veelheid der dromen ijdelheden zijn. alzo in vele woorden". *) Zegt de Prediker, hiermede wijzende op het gebrek aan logische structuur en op de eigenaardige associatie, welke de droom kenmerken.

En hoe heeft Job het angstwekkende van het droomverschijnsel ervaren, dat hij klaagt: , , Dan ontzet Gij mij met dromen, en door gezichten verschrikt Gij mij". ^)

Bijzondere opmerking verdient ook het droomverschijnsel door Jesaja '') genoemd, n.l. de schijnbevrediging van de droom bij het optreden van een somatische prikkel b.v. dorst-, of hongergevoel. , , Het zal alzo , , zijn, gelijk, wanneer een hongerige , , droomt, en ziet, Jbij eet, maar als hij ont- , , waakt, zo is zijne ziel ledig ; of gelijk als , , wanneer een (dorstige droomt, en ziet, hij , , drinkt, maar als hij ontwaakt, ziet, zo is , , hij nog mat, en zijne ziel is begerig".

De droom heeft een mysterieus karakter, aangezien hij buiten het gewone zintuiegelijke leven omgaat. Reeds daaruit laat zich de grote belangstelling verklaren, welke het droomverschijnsel in alle tijden en onder alle volkeren heeft genoten. Die belangstelling richtte zich echter gemakkelijk op het mysterieuse, door Otto ; , , das 'Numinöse" '') genaamd, wijl de droom in religieus licht verscheen.

Het verschijnen van afgestorvenen in de droom, de vaak geheel eigenaardige droomsymboliek, het voorspellend karakter aan dromen toegekend, ziedaar enkele trekken, welke het droomleven met religie en magie in relatie brengen. Sommige onderzoekers zijn zelfs geneigd om het ontstaan van de voorstelling der ziel en de Godsvoorstelling op rekening van de droom te stellen. *)

Vele psychologen menen, dat er tussen een droom en gebeurtenissen in de toekomst verband kan zijn. ®) Jodl houdt het er voor, dat de profetische kracht van de droom tot het oudste geloofsgoed van ons geslacht behoort en dat dit niet slechts op inbeelding berust. In hetzelfde verband wijst hij op het feit, , , dat de geschiedenis van alle tijden en volkeren vol van bewijzen is van de invloed, die droomwaame- . mingen op beslissingen en handelingen van de mensheid hebben uitgeoefend." ")

Droom, mythe en magie zijn ongetwijfeld vruchten van dezelfde boom. Ze zijn de typische vormen, waarvan de primitieven zich bedienen in hun denkleven, dat ook in de toestand van waken droomachtig is. ") Het begripmatige denken Ugt nog als in nuce, het plastische beeld overheerst als denkvorm, terwijl juist de toenemende heerschappij van het begrip over de beeldende symboliek de geestelijke ontwikkeling van ons geslacht kenmerkt.

Hiermede is tevens het voornaamste onderscheid van het droombewustzijn in het wakend bewustzijn aangegeven, hoewel ook in de droom van de abstracte cultuurmens het begrip uit de aard der zaak een rol speelt.

(Wordt vervolgd).


1) Numeri 12:5 v.v. Vgl. ook 1 Sam. 28 : 6—15, Jeremia 23:25 v.v., Matth. 2 : 13, 19 e.a. *) Jeremia 23 : 16 en 32. «) Psalm 73:20. *) Prediker 5 : 2 en 6. ') Job 7 : 14 ; Vgl. Jesaja 29 : 7. «) 29 : 8. ^) Das Heilige. Gotha 1925. S. 7. *) Vgl. Sigm. Freud. Kleine Beitrage zur Traumlehre. 1925. S. 73 Dr Richard Traugott. Der Traum, 1913. ^) Sigm. Freud. z.a. O. S. 73. S. 68 J. ^'') Lehrbuch der Psychologie I. S. 134. ^^) Dr H. Visscher, Religion und Soziales Leben, bei den Naturvölkern. Bonn. 1911. I. S. 148 J.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 15 januari 1953

De Waarheidsvriend | 8 Pagina's

De droom als Openbaringsinstrument

Bekijk de hele uitgave van donderdag 15 januari 1953

De Waarheidsvriend | 8 Pagina's