Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

KERKELIJKE VERDEELDHEID

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

KERKELIJKE VERDEELDHEID

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

WERKT DOOR IN DE SCHOOL

Na-tionaal vormt ons volk een eenheid, al is dit misschien in diepere zin óok al weer niet helemaal waar, omdat er zeker één groep is, die meer ingesteld is op een andere zender, dan op ons eigen nationaal bestel. In 't algemeen kunnen we echter nog wel spreken van nationale eenheid. Echter op politiek, op kerkelijk en op religieus gebied is van eenheid geen sprake, maar wel van grote verdeeldheid. Dit spiegelt zich af in de schoolwereld, gelijk we gezien hebben. Zelfs degenen, die niet de Openbare School kiezen, vormen geen aaneengesloten front. Het Bijzonder Onderwijs telt naast Prot. Chr. Scholen ook R. Kath. Scholen, Scholen van het Nut, Neutrale Scholen voor Bijz. Onderwijs.

Dat is geen eenheid.

Maar ook het Prot. Chr. Onderwijs ligt geheel verdeeld. Ik moet daar toch even op ingaan, hoewel ik me bewust ben dat dit een moeilijk terrein is, vol voetangels en klemmen. Laat ik trachten deze te vermijden.

Allereerst is daar het kerkelijk verschil. Dit is vandaag heus niets nieuws. Reeds in de eerste helft der 19e eeuw waren er Chr. Scholen met een verschillend kerkelijk karakter, n.l. Diaconiescholen van de Hervormde Kerk en die van de Afgescheiden Kerk. Daarnaast kwamen langzamerhand ook particulieren tot schoolstichting — sinds 1844 — deels van een bepaald kerkelijk karakter, deels ook met gemengde bevolking. Thans heeft zich de kerkelijke gedeeldheid van ons volk heel wat verder voortgezet en dat vindt ge weer terug, in de scholen. Of die altijd noodzakelijk was, valt te betwijfelen. Op tal van dorpen vindt men één Christelijke School voor alle gezindten. Daar zitten kinderen van de Hervormde, de Gereformeerde, de Chr. Gereformeerde kerk e. a. broederlijk naast elkaar op de schoolbanken. Dit zijn als regel de scholen van Christelijk Nationaal Schoolonderwijs, waarvan de Centrale Vereniging in de zestiger jaren der 19de eeuw werd opgericht. Haar grondslag is de Heilige Schrift en de onveranderlijke waarheden der Reformatie.

Dit lijkt mij een groot voorrecht, als het zó kan, dat belijders van dezelfde Naam elkander op schoolgebied kunnen vinden. Al is het dan, dat de kleine dorpsgemeenschap in tweeën uiteenvalt, de positieve belijders hebben dan in hun school, tot welke Kerk ze ook behoren, hun eenheid hervonden. Een goed accoord bij het oprichten van de Schoolvereniging en het vaststellen der Statuten is hier wel een dringende eis. Dat er wel eens moeilijkheden zijn, heb ik zelf ook wel ondervonden. Maar in de regel zijn deze toch niet van zodanige aard, dat ze tot scheiding leiden. Misschien komt dit ook wel, omdat het beperkte aantal leerlingen splitsing in twee scholen eigenlijk onmogelijk maken. In dat geval is er dus een noodgedwongen samenwerking. Des te meer kan het ons verblijden dat het dan toch in de regel goed gaat. Maar er zijn ook andere gevallen, dat men elkaar con amore gevonden heeft. Ik wil niet zeggen, dat er dan nooit eens wat , , is", zoiets komt in de beste huwelijken wel voor, maar dat heldert wel weer op en dan is de samenwerking soms des te beter.

In grotere gemeenten ligt de zaak heel dikwijls anders. Daar kan men gemakkelijker uiteengaan, omdat het aantal kinderen groter, soms véél en véél groter is. En dan kunnen andere factoren een rol gaan spelen. De Vereniging van Chr. Nat. Schoolonderwijs was voor sommigen principieel te scherp begrensd. Vooral die onveranderlijke waarhedfen! 't Kon toch ook wel iets losser zijn. En vooral toen men meende te bemerken, terecht of ten onrechte, dat C.N.S. politiek en kerkelijk meer naar rechts, naar de Geref. Kerken omboog, waren Hervormde mensen niet of niet meer met haar tevreden. Toen werd de Vereniging voor Chr. Volksonderwijs opgericht. (1890). Zij omvat voornamelijk Hervormde Scholen. Naast de inrichtingen voor C.N.S., waar ouders van verschillende kerken samenwerken, komen van de scholen voor C.V.O. die, al is dit missdhien niet statuair vastgelegd. Hervormde Scholen zijn. Minder scherp belijnd dan C. N. S., streeft ook deze Vereniging naar een

Christelijke opvoeding in Bijbelse geest. Inmiddels was reeds in 1868 een nieuwe Centrale Vereniging opgericht, de

Vereniging voor Geref. Schoolonderwijs (thans Geref. Schoolverband). Ik geloof niet, dat ik ver van de waarheid af ben, als ik zeg dat dit in nauw verband staat met de Gereformeerde Kerken, al zijn deze scholen geen kerkelijke scholen in die zin, dat ze van de kerk uitgaan. De besturen zijn merendeels mannen van de Gereformeerde Kerk. Wel zien we ook een enkele Hervormde en Christelijk Gereformeerde in het bestuur opgenomen, zodat het Verband officieel interkerkelijk is. Men kan dus wel zeggen, dat er op de Gereformeerde Scholen heel wat Hervormde, kinderen zijn, om verschillende redenen, zoals dikwijls, omdat de school in de buurt staat. En dat daarom het principe , , de school aan de ouders" eist, dat ook aan de Hervormden een plaats in het bestuur wordt ingeruimd.

Hoe het zij, de bedoeling is geweest om Schoolverenigingen en dus scholen te krijgen met een scherper belijnd Gereformeerd karakter dan C.N.S.

Men vreesde, gezien de omstandigheden in de 19e eeuw, dat op de Christelijke Scholen 't langzamerhand meer zou worden een , , algemeen Christendom" en daarom moesten de lijnen scherper getrokken worden.

Het splitsingsproces zette echter nog verder door.

We hebben nu ook Gereformeerde Scholen van de Gereformeerde Kerken onderhoudende Art. 31 der Dordtse Kerkenorde.

En niet te vergeten de Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs, uitgaande van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland. Haar grondslag is: , , Gods Woord en onverkorte en onveranderde Drie formulieren van Enigheid, vastgesteld in de Synode Nationaal te Dordrecht in 1618 en 1619.

De voornaamste groepen zijn nu wel genoemd. U ziet, en u wist het al wei, 't is allesbehalve een éénheid. Ook niet in de grondslag. Dat maakt, dat sommige Schoolverenigingen zich bij géén van de grote organisaties aansluiten. Met name bedoel ik hier de Hervormde Scholen op Gereform. grondslag. Het zijn geen gemengde Scholen, dus sluiten ze zich niet aan 'bij Chr. Nat. Schoolonderwijs, hoewel dit toch zou kunnen, maar misschien is het principe hun niet scherp genoeg belijnd. Om principiële redenen behoren ze niet bij Chr. Volksonderwijs. De andere groepen zijn teveel kerkelijk niet-Hervormd georiënteerd, dus daar sluiten ze zich zeker niet bij aan. Alleen zijn ze om, laat ik maar zeggen , , administratieve, redenen" bij de Schoolraad aangesloten.

Dit alles maakt op de buitenstaander, op iemand, die met de kerkelijke toestanden niet erg op de hoogte is, een vreemde indruk.

De meer ingewijde begrijpt deze dingen wél.

En schrijver dezes heeft maar één hoop, dat dwars door al deze gescheidenheid heen, toch het Christelijk Onderwijs aan onze, kinderen op onze scholen tot een zegen moge zijn voor ons volk !

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 23 december 1954

De Waarheidsvriend | 8 Pagina's

KERKELIJKE VERDEELDHEID

Bekijk de hele uitgave van donderdag 23 december 1954

De Waarheidsvriend | 8 Pagina's