WEDERKEER

Het gedeelte van de Kroniek, dat de aandacht van dr Bos had getrokken, sloeg op een beschouwing van prof. H. Ridderbos over onze kerk en luidde :

„Prof. R. spreekt steeds van een hereniging van deze kerken (van de Herv. en de Gereform. n.l., Sm.). Wij noemden het een terugkeer. Een belangrijk verschil. Wie van hereniging spreekt, plaatst de beide kerken in nevenschikking. Over en weer worden voorwaarden, ook ideële voorwaarden, gesteld en de aanvaarding of afwijzing daarvan overwogen. Bij een terugkeer niets dan een simpele aanmelding : nous voici, hier zijn wij.  Geen formele aanvaarding van misstanden, waardoor men het recht zou verliezen later te verlangen dat ze ook in feite worden opgeruimd. Wij menen dat de hier toegepaste onderschikking historisch juister is. '34 en '86 was niet een uiteengaan in twee , , zusterkerken", maar een „dochterkerk", die zich afscheidde van de moederkerk. De Acte van Afscheiding spreekt immers ook van een , , wederkeer."

Dr Bos is van mening, dat het gebruik van het woord , , wederkeer" voor een, laat ons zeggen: weer 'bijeenkomen van de Hervormde en Gereformeerde kerken, taboe is. Hij haalt uit de Acte van Afscheiding en Wederkeer twee zinsneden aan : , , Wij verklaren geen gemeenschap meer te willen hebben met de Ned. Herv. Kerk, totdat deze terugkeert tot de waarachtige dienst des Heeren " en , , Wij scheiden ons slechts van onze synodale Hervormde of — gelijk zij zich zelve noemen — Liberale kerk, totdat deze terugkere tot de weg der vaderen. .. .", en zegt dan :

„Hiermee is de bedoeling van de term ..wederkeer" in het opschrift boven de Acte voldoende verklaard". Hij bedoelt daarmee kennelijk, dat in dat opschrift het woord wederkeer zou slaan op de Hervormde Kerk die weer gereformeerd zal moeten worden, en niet op een terugkeer van de afgescheidenen tot de Hervormde Kerk.

Wij kunnen deze bewijsvoering niet volgen. Al wordt in de aangehaalde binnen van een terugkeer van de Hervormde Kerk gesproken, daarom kan in het opschrift zo goed als het woord afscheiding ook het woord wederkeer toch wel op de afgescheidenen slaan. Wanneer dit niet het geval was, zou het opschrift een stijlkundig monstrum zijn.

Dit neemt niet weg, dat wij met dr Bos overtuigd zijn van de noodzaak van een terugkeer van de Hervormde Kerk tot , , de weg der vaderen". Wij menen evenwel, dat deze terugkeer door '34, '86, en door het afgescheiden blijven van de gesepareerde kerken van het gereformeerde type niet is en wordt bevorderd. Wij zien het in zeker opzicht als een inconsequentie, dat men van de zijde der gesepareerde kerken wacht op een terugkeer (van de Hervormde Kefk n.l.), die men zelf belemmert juist door er op te wachten. Is dat wachten dan wel serieus bedoeld ?

Dr Bos zet zijn mening nog nader uiteen.

„De Afscheiding (was) geen seperatisme, maar simpele wederkeer tot het aloude gereformeerde kerkbestaan.Binnen dit gereformeerde kerkbestaan is plaats voor alle ware gereformeerden en voor elke gereformeerde vergadering. Maar de kerkelijke gemeenschap met het z.g. Hervormde instituut is opgebroken, totdat ook dit weer gereformeerd wordt. Als dit mocht gebeuren, zou men zich ook daarmede weer willen verenigen.

Van een terugkeer tot het Hervormd kerkinstituut is echter geen sprake. De Afscheiding kan alleen door terugkeer van de Hervormde Kerk worden achterhaald. Zo ligt de zaak historisch. En zo ligt voor ons. Gereformeerden, de zaak nog in de practijk.

Er is onmiddellijke bereidheid tot kerkelijke gemeenschap met gereformeerde leden en gereformeerde gemeenten binnen de Hervormde Kerk, Maar wat de Hervormde Kerk als geheel aangaat is die bereidheid er slechts na haar wederkeer. En daarvan is helaas nog geen sprake."

Tot zover dr Bos. We bevinden ons hiermee wel geheel in de afgescheiden sfeer.

Wij stellen daar tegenover, dat de Hervormde Kerk krachtens haar belijdenis nog altijd een Gereformeerde Kerk is, en dat in deze Gereformeerde Hervormde Kerk ook metterdaad plaats is , , voor alle ware gereformeerden en voor elke gereformeerde vergadering". Het gaat er daarbij niet om, dat de hervormd-gereformeerden een kortere of langere lijst kunnen opstellen van onaangenaamheden die zij van de bovendrijvende niet-gereformeerde partij ondervinden, maar hierom, dat zij rechtens in deze Kerk hun plaats hebben. Verder is het niet zo, dat zij met die bovendrijvende partij niets te maken hebben en het hun daarom vrij zou staan — en zij ook het beste zouden doen —om zich uit deze Kerk terug te trekken. Zij verkeren tezamen met die anderen in dezelfde ruimte van deze rechtens Gereformeerde Kerk, en zijn derhalve geroepen, door een voortdurend bij tijd en gelegenheid passend appèl op de gewetens zo verontrustend en stimulerend in het geheel der Kerk werkzaam te zijn, dat langs deze middellijke weg het Woord weer volledig beslag krijgt ook op hen, die daaraan min of meer ontzonken zijn.

In het volle hesef, dat hier de ootmoed past die Ps. 127 : 1 ons oplegt, menen wij, dat wij mede deze verantwoording krachtens het Verbond van 's Heeren wege moeten dragen, en dat wij als Jona deze roeping zouden ontvluchten door op eigen gelegenheid maar eens naar een andere kerkelijke gemeenschap om te zien, en daar te wachten tot de wederkeer van de Hervormde Kerk om zo te zeggen uit de lucht komt vallen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen