ONZE TWEEDE ASSEMBLEE

Het „Katholiek Archief" neemt een artikel op van Charles Boyer S. J., professor aan de Gregoriana te Rome, waarin hij een overzicht geeft van de tweede Assemblee van de Wereldraad van Kerken, die in 1954 te Evanston werd gehouden.

Na eerst de rapporten van de verschillende secties te hebben besproken, spreekt hij in een nabeschouwing een oordeel uit over Evanston vanuit het standpunt van een katholiek oecumenisme

, , Heeft" — zo vraagt hij zich af — , , wat gebeurd is te Evanston, de hereniging der christenen dichterbij gebracht ? "

Het vraagstuk van de eenheid werd expliciet behandeld in het rapport van de commissie , , Faith and Order". In dit rapport wordt een oproep gedaan voor de eenheid, worden enkele middelen aangegeven tot bevordering ervan. Maar in feite laat men haar op het punt, waar zij zich bevindt. Men stelt zich tevreden met onder woorden te brengen wat de impliciete gedachten zijn van de Raad zelf. De Kerk is eén, omdat Christus één is. Toch zijn de christenen verdeeld. Maar de bij de Raad aangesloten kerken, en ook andere, behoren tot de éne Kerk van Jezus Christus. Het verschil maakt de eenheid onvolmaakt maar doet haar niet teniet. Het is zeer moeilijk, om m de boezem van de Raad anders te denken.

De Grieks-Russische geleerden hebben anders gedacht, en zeer moedig bovenstaande opvatting over de eenheid afgewezen. De Kerk van Jezus Christus kan geen elkander tegensprekende dogma's huldigen; zij moet een leer hebben, en verwerpen wat daarmee in strijd is. Als zij houdt dat er zeven sacramenten zijn, onderscheidt zij zich van elke gemeenschap die er maar twee heeft : en deze laatste maakt dus geen deel van haar uit. De Oecumenische Raad zal eerst dan werkelijk vorderingen maken in de richting van de eenheid, wanneer hij volkomen onbevooroordeeld onderzoekt, welke vorm van de bestaande kerken (want de Kerk van Christus kan niet ten onder gegaan zijn) de enige wettige erfgename der Apostelen is : de andere zullen dan de door Christus gewilde eenheid binnentreden, als zij zich bij deze Kerk aansluiten.

Ook de door Evanston uitgezonden boodschap heeft van eenheid gesproken, en zelfs in termen, die enige hoop wettigen. Die boodschap spreekt van heiliging in de waarheid, en doet een oproep om te luisteren naar de stem van de éne Herder, die wil dat alle mensen in Zijn éne schaapstal binnengaan. Mogen deze woorden de leden op de weg naar de werkelijke eenheid zetten !

Enkele sprekers veroordeelden onherroepelijk de opvatting van Rome over de eenheid : degenen, die de Kerk haar onverdraagzaamheid verweten. De heftigste was de methodistische bisschop Barbieri. Een Spanjaard, dr. Gutierrez Martin, beklaagde zich over de onverdraagzaamheid van het regiem, maar toonde desondanks toch aan, dat de protestanten in Spanje zich nog betrekkelijk vrij konden bewegen. De bisschop van Oslo, Eivind Berggrav, een van de nieuwe voorzitters van de Raad, vroeg dat men gevoelens van welwillendheid zou koesteren, niet ten opzichte van de Kerk van Rome als zodanig, maar ten opzichte van de katholieken, die haar leden zijn. Een baptist, dr. Reuben Nelson, stelde de Constitutie van de Kerk van Rome, die gehoorzaamheid eist in geloofszaken, tegenover de geest van vrijheid, gesanctionneerd door de Constitutie van de Verenigde Staten. Het scheen niet bij hem op te komen, dat Christus misschien wel Zijn redenen had om een gezag in te stellen, teneinde ons voor dwaling te vrijwaren.

Te Evanston werd een adres voorgelezen van de theoloog Reinhold Niebuhr, op dat ogenblik ziek, die het Lutherse wachtwoord deed klinken en de Kerk van Rome aanviel. De mens is ongeneeslijk zondig, hij kan geen verdiensten vergaren. De Incarnatie van 't Woord redt hem. De Kerk van Rome moet haar eenheid bekopen met de dwalingen, die zij wel gedwongen is te dulden op straffe van anders haar eenheid te verliezen. Zij stelt zich in de plaats van God, en beweert de sleutels van het Koninkrijk te hebben.

Van de andere kant kan het verwondering wekken, dat de leiding van de Vergadering aan Niebuhr het eindadres van de Assemblee van de Oecumenische Raad toevertrouwde, daar deze theoloog toch de grondslag, waarop de Raad steunt, namelijk de Godheid van Christus, ontkent.

Men moet echter vaststellen, dat de kwestie van de eenheid te Evanston niet op het eerste plan stond. Zij impliceert namelijk een hele theologie, en het schijnt wel dat de minder theologische tendenz, afkomstig van de beweging , , Life and Work", op het ogenblik in de Raad de overhand heeft. Men wil samen handelen, want zodra men samen wil denken, doen de verschillen zich als onherleidbaar voor. Men heeft een vereniging van 170 millioen mensen in het leven geroepen : inplaats van alle krachten in te spannen om van deze vereniging een eenheid in het geloof te maken, neigt men er eerder toe over om bij het aldus geschapen instituut te blijven staan en het te gebruiken voor practische doeleinden, beïnvloeding van de regeringen, hulp aan uitgewekenen, ondersteuning van missies en noodlijdende gemeenschappen, bescherming van de leden van de Raad, enz. enz.

Sommige van deze acties kunnen slechts gevoelens van bijval en edele wedijver oproepen. In feite wijdt de Katholieke Kerk zich op een parallel plan, aan dezelfde taken. Maar andere acties zijn krachtens hun aard in strijd met de belangen van de Kerk van Rome. En men ziet hier een nieuwe, zeer ernstige reden voor deze Kerk om zich buiten de Oecumenische Raad te houden. Zou men kunnen begrijpen dat Rome samenwerkte met de maatregelen van de Raad, die er op gericht zijn om de protestantse missies te ontwikkelen, of om een waldenzer school te onderhouden of om een methodistische tempel in Spanje te bouwen ? Ik zie zelfs niet in hoe de , , orthodoxen" kunnen doen, wat de Katholieke Kerk niet kan. In de loop van ons artikel hebben wij vrijuit gewezen op wat ons in de gebeurtenis van Evanston, van katholiek standpunt uit gezien gelukkig of aanvechtbaar leek. Of men wilde of niet, de smart om de verdeeldheid, het verlangen naar de eenheid werd sterk gevoeld. Buiten de grote vergaderingen zullen deze gevoelens hun inwerking op de gewetens niet missen, zullen zij studies, conferenties, gebed ten gevolge hebben. Moge anderzijds de leiding van de Wereldraad van Kerken de klip vermijden die voor de Oecumenische Beweging dodelijk zou kunnen zijn: de klip van een welbewuste, tegen Rome gerichte actie.

Naschrift.

Wij troffen dit artikel aan in De Zondagsbode voor Schiedam en Kethel '(d.d. 11 November j.l.).

Wat de Roomse professor schrijft, laten wij voor zijn rekening. Hij schijnt in ieder geval de spijker op de kop te tikken, als hij spreekt over handelen en denken, en als hij er op wijst, dat men in gebreke blijft alle krachten in te spannen om van deze vereniging een eenheid in het geloof te maken.

Een ware oecumene behoorde vergaderd te kunnen worden op de belijdenis van de Twaalf Artikelen des geloofs (de Apostolische geloofsbelij­denis).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen