AFSCHEIDING

Mijn artikel in De Waarheidsvriend, waarin ik de vraag stelde, waarom wij niet tot afscheiding komen willen, heeft nogal wat reacties opgeroepen. Er werden zelfs ingezonden stukken ter plaatsing in De Waarheidsvriend aangeboden.

Ik had deze reacties verwacht. Hoe verdeeld men ook moge zijn in de kerken, die zich van de Hervormde kerk hebben afgescheiden, —• als het er om gaat of men de afscheiding al of niet veroordelen zal, dan worden de gelederen in het kamp der gescheidenen gesloten en acht men de afscheiding algemeen voor een goddelijke daad.

Wat is er toch over deze zaak door verschillende kinderen Gods verschillend gedacht!

Toen dr. A. Kuyper de vrije universiteit had gesticht en met de opleiding van predikanten begon, was het te voorzien dat het tot. een afscheiding zou komen. Het kwam inderdaad tot een afscheiding en men zag daarin duidelijk de weg Gods.

Nu denk ik ineens aan dr. H. Kohlbrugge, die door ds. Brummelkamp, een van de vaderen van de afscheiding van 1834, werd uitgenodigd om zich bij die afgescheiden kerken te voegen. En hoewel dr. Kohlbrugge tevergeefs toelating in de Hervormde kerk had gezocht, heeft hij niet geaarzeld om aan ds. Brummelkamp op diens verzoek terug te schrijven, dat hij van mening was dat men de weg van de afscheiding niet mocht inslaan, omdat het zaad der afscheiding van de Heere Zebaóth driewerf vervloekt was.

Ziehier het bewijs, dat er over deze zaak door deze twee leidende figuren zo verschillend is gedacht.

Die ingezonden stukken hebben we in De Waarheidsvriend niet opgenomen. Niet, dat we er enig bezwaar tegen hebben dat men ons ook uit het kamp der gescheidenen van advies zou willen dienen om te komen tot de oplossing van het kerkelijk vraagstuk. Er stond echter in die ingezonden stukken letterlijk geen enkele nieuwe richtlijn om te komen tot een oplossing. Het enige advies was net als altijd : Gereformeerde Bond, laat het niet alleen bij woorden, gelijk ge dit tot hiertoe hebt gedaan, maar kom eens tot daden.

Stellig bedoelt men er dan mee, dat we het direkt of indirekt op een conflict zullen laten aankomen. Een kerkeraad weigere b.v. om een vrijzinnig lid, die uit een andere gemeente is overgekomen, in te schrijven in het lidmatenboek van de kerk.

Of men weigere een vrijzinnige, om deel te nemen aan het Heilig Avondmaal. Laat ik onmiddellijk maar dit mogen zeggen, dat in mijn 40-jarige ambtsbediening, nog nooit een vrijzinnige deelname heeft gezocht aan een Avondmaalsbediening, die door mij werd geleid. Maar kom aan, laten we dan dat veel gekozen voorbeeld maar aanvaarden. We weigeren in zulk een geval de toelating, en nu komen we tot een kerkelijke procedure, die dan noodwendig moet leiden tot afzetting.

In één van de toegezonden artikelen werd gezegd, dat er dan wel een actie van alle bondspredikanten zou moeten worden ontwikkeld, opdat we die protesterende ouderling of predikant niet alléén in de kou zullen laten staan.

Dit alles zou dan stellig leiden tot een nieuwe geloofsdaad, d.w.z. een nieuwe afscheiding. De keus van de nieuwe uittredende groep, waar ze zich bij zou moeten voegen, is wel erg groot.

De ontwikkeling in de Gereformeerde kerken heeft gemaakt,  dat de uitgetreden bonders de deur van. de Gereformeerde kerken zouden voorbijgaan.

In de twistende Gereformeerde gemeenten zouden ze zich niet thuis voelen. In de Gereformeerde kerken onderhoudende art. 31 kunnen we ook al niet wezen. Dat schijnt volgens aanhangers wel de enige ware kerk te zijn en daarmee worden alle andere kerken tot sekten verklaard.

Wie de Institutie van Calvijn kent, kan zich niet meer scharen onder de Oud-gereformeerden. 't Meest verwant zijn we dan nog aan de Christelijk Gereformeerden.

In bijna alle gevallen van nieuwe afscheiding blijkt echter, dat de begeerte om zich bij één van de bestaande groepen aan te sluiten, maar zeer gering is. Ds. Visser uit Rotterdam, die uit de Chr. Gereformeerde kerk is uitgetreden, heeft een nieuwe kerk gesticht, die de , naam draagt van Christelijk gereformeerde gemeente.

Als het tot de door de gescheidene broeders veel geprezen daad van afscheiding zou komen, zouden we er dus weer een afgescheiden kerk bij krijgen van de bonders, die het laatst de Hervormde kerk de rug hébben toegekeerd.

De oplossing van het kerkelijk vraagstuk zou hierdoor niet zijn vergemakkelijkt, maar nog weer ingewikkelder zijn geworden.

De inzenders van de ingezonden stukken zijn op mijn bezwaren geen ogenblik ingegaan. Ik heb zo vaak gevraagd aan de gescheiden broeders, welk antwoord ze wensen te geven op de vraag van de apostel Paulus, of Christus inderdaad gedeeld is. Schoorvoetend moet men dan wel toegeven, dat er van gedeeldheid van het lichaam van Christus geen sprake mag wezen.

Op mijn vraag wat men wenst te doen om die verscheurdheid weg te nemen, krijg ik geen antwoord.

Op mijn vraag, of het een goddeloze zaak is dat er in één dorp zes of zeven kerkformaties kunnen zijn op de grondslag van éénzelfde belijdenis, krijg ik evenmin een antwoord.

Ik schreef, dat men hier en daar ook bij de gescheidenen begint te gevoelen dat al deze afscheidingen geen werk van God zijn, maar mensenwerk, waarin de duivel zijn hand heeft. In één van de brieven tart men mij om namen te noemen van leidende figuren, die dit erkennen.

Och, helaas, neen. De leidende figuren houden hun eind vast, zo lang ze kunnen. Maar in de brede kringen van. ons volksleven wordt het wel met smart erkend en beleden. Ik ken families, die tot de Gereformeerde gemeente behoorden. Ze leefden in liefde met elkaar, tot het tot de afscheiding van ds. Steenblok kwam. De ene helft bleef trouw aan de Synodale Gereformeerde gemeente, de andere helft ging mee met ds. Steenblok. En het gevolg ?

Men komt niet meer bij elkaar. Er is een diepe scheur gekomen in het familieleven, doordat rampzalige zaad van de afscheiding, hetwelk anderen met een stalen gezicht daden des geloofs durven noemen.

Ik zou de gescheiden broeders wel willen toeroepen, dat ze het in hun kring eens niet bij woorden zullen laten, maar zullen komen tot daden. De oplossing van het kerkelijk vraagstuk is niet, hoe elk in zijn eigen kerkje het 't beste voor elkaar zal krijgen, maar de oplossing van het kerkelijk vraagstuk bestaat hierin, dat er een weg gevonden worde, waarin allen, die behoren tot de gereformeerde gezindte, weer komen als één kudde onder één herder.

De Gereformeerde Bond wacht op daden in het kamp der gescheidenen.

Men zegt zo vaak tot ons, dat men zich met ons zou verenigen willen, als , , die Haagse synode er maar niet tussen zat".

Welaan, tussen Gereformeerden, Chr. Gereformeerden, Geref. kerken onderh. art. 31, Oud Geref. gemeenten, ds. Steenblok enz. enz., zit géén Haagse synode. Laat het dan komen tot de daad van de eenheid ! Laat men dan voorshands die amechtige Gereformeerde Bonders, die allemaal maar praten en niet komen tot daden, maar een poosje links laten liggen. De nieuwe eenheid onder de gescheidenen zou ons jaloers kunnen maken ! De strijd van de overgebleven Bonders in de Hervormde kerk zou er door worden vergemakkelijkt.

Als we nu aandringen op handhaving van Schrift en belijdenis om te komen tot nieuwe eenheid in onze kranke kerk, werpt men ons gedurig tegen : Wat ? Eenheid door belijdenis ? Er zijn een tiental gescheiden kerken op gereformeerde grondslag, die elkaar vereten en verbijten.

En dan moeten we met smart belijden dat dit waar is.

Dit is echter ons laatste woord niet. De gescheidenen roepen de Bonders op tot daden en de Bonders roepen de gescheidenen op tot daden.

Het is dus eigenlijk zó, dat we elkaar in gebreke blijven stellen.

Daar komt de oplossing van het kerkelijk vraagstuk geen stap mee nader. Nieuwe afgescheiden kerken zijn er al genoeg. Er behoeven er geen meer bij te komen. Trouwens, al zou een nieuwe groep de Hervormde Kerk verlaten en evenals dr. Kuyper van mening zijn dat de overgebleven rest met Babel is gelijk te stellen, dan zou het wel eens opnieuw kunnen blijken, dat het genadeverbond niet alleen de lijn der afgescheidenen volgt, maar wordt doorgetrokken door de Heere in het dodelijk kranke overgebleven deel. Dan hadden we na 25 jaar weer een nieuwe Gereformeerde Bond in de Hervormde kerk.

Ik zie nog een andere weg, In de eerste plaats houde men eens op met nieuwe kerken te stichten en om namen te vinden, die uitdrukking zullen geven aan de zuivere gereformeerdheid. Men doe niet hetzelfde, wat Micha deed, van wie we lezen in Richteren 17. Wat was die Micha blij, toen hij zelf een godshuis had gebouwd en een Leviet van Bethlehem Juda had gevonden, die bereid was om bij hem voor dominee te spelen.

En Micha zeide : Nu weet ik, dat de Heere mij weldoen zal, omdat ik deze Leviet tot een priester heb.

Lezers : er moeten heel wat van die Micha's tempels worden afgebroken.

En wat dan ? Terug naar de erve der vaderen. Terug naar de plaats, waar we het samen zo verzondigd hebben.

Terug naar de kerk van onze vaderen om daar onze zonden te belijden en de Heere aan te roepen om Zijn genade.

Terug naar die dodelijk kranke kerk, om de Heere te bidden, dat Hij moge blazen door de dorre doodsbeenderen.

Zó moeten we samen terug naar diegrote Herder der schapen.

O, wat zou er dan een beweging komen in de dorre doodsbeenderen !

Wat zijn we er nog ver vandaan. Ik hoor mij weer toeroepen, dat het komen moet tot daden.

Het zal wel waar zijn. Neen, neen, geen valse lijdelijkheid ! Laat het gebed om de Heilige Geest opklimmen naar omhoog, opdat de Heere ons de weg wijze ! Laat men deze gedachten overnemen en verbreiden, ook in alle gescheiden kringen, of ze Schriftuurlijk weerleggen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen