OOST-DUITSLAND

I. Het religieuze leven in de DDR, de Deutsche Demokratisobe Republifc.

De strijd tussen kerk en socialisme wordt eigenlijk gevoerd op twee fronten: 1. de chicanes tegen de Kerk en de christenen, christelijke instellingen; 2. de atheïstische propaganda.

Ad. 1. De aanvallen op de kerk bemerkt men direkt al als men in Ost- Berlin op de Alexanderplatz komt. Een groot bord verkondigt dat Dibelius, de luterse bisschop van Berlijn, dé verleider der kinderen is: tussen twee grote portretten van Dibelius en Adenauer in is van oorlogsfoto's een kruis gemonteerd, waaronder het onderschrift: Dibelius, Hände weg von unserer Jugend und ihrer sozialistischen Erziehung! (handen af van onze jeugd en haar socialistische opvoeding).

Er boven: Dibelius, Diener der Vernichtigung. Immer tracht men de kerk aan te vallen door ze direkt in verbinding te brengen met atoomoorlog en nationaal-socialisme. Zo ziet men in de Berliner Zeitung van 15 aug. 1958 (Ost- Berlin) twee foto's naast elkaar. Op de eerste staan twee biddende kinderen in een kerk, op de tweede Japanse kinderen, verwond door de atoombom. Daaronder een , , aanhaling" van roomse bisschoppen over de atoombewapening en het onderschrift: eerst bidden en dan sterven.

De aanvallen blijven niet alleen bij papieren. Regelmatig worden predikanten en pastoors gevangen genomen, veroordeeld of hun leven' ondraaglijk gemaakt.

Enkele voorbeelden: Een predikant werd veroordeeld tot drie maanden gevangenisstraf, wegens weigering van de kerkelijke begrafenis van een communist. Een ander kreeg vier maanden om een uitlating tegen de Jugendweihe. (, , jeugdwijding", plechtige opneming van de jeugd in de communistische maatschappij met sociaal karakter). Een catecheet vier maanden omdat hij een jongen bestraft had die een catechisatie verstoorde door sneeuwballen naar binnen te gooien.

Uit de gesprekken met de mensen blijkt, dat van de godsdienstvrijheid, dle officieel gewaarborgd is, niet veel overblijft. Leraars en leraressen moeten uit de kerk treden, willen ze hun werk voortzetten, artsen moeten een socialistische psychologie van het ziekbed en sterfbed onderschrijven, de jeugd, die niet deelneemt aan de Jugendweihe en zich kerkelijk laat bevestigen, resp. laat inzegenen, staat in alle dingen achter, wordt niet toegelaten tot hogere scholen, kan geen hogere plaats in de arbeiderswereld bekomen.

Er worden veel gesprekken gevoerd tussen de kerk en de staat. Het resultaat is nihil, althans verandering bespeurt men niet.

Men verwondert zich echter toch, als men ziet de moed en het geloof van vele predikanten, „Probsten" en bisschoppen. In Jena bijv. werd een feestdienst gehouden door de bisschop, die openlijk de mensen opriep van hun geloof te getuigen tegen een materialistische wereldbeschouwing.

Ad. 2. Het socialisme tracht niet alleen de Kerk te bestrijden, maar ook een nieuwe kerk op te bouwen, een antichristelijke, atheïstische tegenkerk. Het is niet verwonderlijk dat men gebruik maakt van christelijke grondpatronen, ze incorporeert en er een nieuwe vulling aangeeft. Misschien is dit wel het meest verderfelijke van het hele socialistische atheïsme. Door voor alles wat de kerk doet iets anders in de plaats te stellen, ter zelfder tijd, wordt men gedwongen een keuze te doen, men kan moeilijk op twee plaatsen tegelijk zijn. Deze tegenkerk ziet er als volgt uit.

Jugendweihe, één der oudste maatregelen. De Jugendweihe stelt men in de plaats van de confirmatie (belijdenis in Duitsland met 14 jaar). De vorige maand heeft men voor de opleiding nieuwe thema's gesteld. Totaal zijn het er tien. Enkele daarvan zijn:

1. leven op aarde niet uit bovennatuurlijke krachten ontstaan; tevens de leer van de materialistische wereldbeschouwing ;

3. leer hoe men de getuigenissen van de bijbel en de dogma's der kerk bestreden heeft en moet bestrijden;

4. leer van de grote zonen des volks, Marx en Engels, tevens de uitwerking van het Leninisme;

8. de tien geboden van Ulbricht.

De toedracht van de Jugendweihe is waarschijnlijk bekend genoeg: vlaggen, spreuken, , , bevestiging" etc,

Sinds juni van dit jaar heeft men ook een , , Ersatz" voor de doop, de zgn. Namengebung. In begin juni zijn aan elf baby's in het Oostberlijnse Friedrichshain in een HO-Kulterhaus in de Auerstrasse door de burgemeester de oorkonden van deze Namengebung uitgereikt. Nu geschiedt het veelvuldig. Ook van de laatste tijd is de Ersatztrauung, de surrogaathuwelijksbevestiging, waarbij de echtelieden beloven de kinderen op te voeden in de socialistische leer enz.

Walter Ulbricht heeft op het vijfde partijcongres zijn nieuwe 10 geboden het licht doen zien, o.a.

4. Du solst gute Taten für den Sozialismus vohlbringen.

8. Du solst deine Kinder im Geiste des Friedens und des Sozialismus zu allseitig gebildeten Menschen erziehen.

D© laatste maand, vooral eind augustus, wordt de boekenmarkt overspoeld met atheïstische lectuur.

De inhoud is vaak naïef-vijandig en grofspottend. Men tracht op grond van de wetenschappelijke ontdekkingen en prestaties te bewijzen dat er geen God is, men voert het existentialisme aan om de ondergang van het christendom te bewijzen en de overwinning van het historisch-materialisme.

De titels spreken wel voor zichzelf: Der Sputnik und der liebe Gott; Kreuz und Bundesadler; Wissenschaftliche Voraussicht - religiöses Vorurteil; 1st die Religion für das Volk nötig? ; Glauben oder Wissen; Der Mensch schuf Gott nach seinem Gebilde; Kein Platz für Gott im Weltall; enz.

Enkele titels van hoofdstukken: Christus als Aushangeschild; Kein Gott, kein Kaiser, kein Tribun.

Een zin uit Der Sputnik und der liebe

Gott: , , Es ist aber doch immerhin eigenartig, dasz der liebe Herrgott gerade denen zuerst den Vorstosz ins All gellngen liesz, die nicht an ihn glau'ben, namlich den gottlosen Kommunisten. Seine treue Hirten haben zwar immer eifrig geibetet, aber sonst waren sie nur dazu in der Lage, beiszenden Gestank zerplatzter Raketen in den Himmel zu schicken" (S. 3).

Deze boekjes worden in oplagen van tienduizenden gedrukt, en zijn voor 40 pfennig-oost te krijgen, in westgeld omgerekend, ongeveer 10 pf. Het doel van dit alles is: dat er tussen 30 of 50 jaar tussen Elbe en Oder geen mensen meer zijn zullen, die aan God geloven".

De jeugd in deze sfeer opgevoed is er het ergste aan toe. Op een jeugdkring in ons Heim kende niemand het Onze Vader meer. Denken we verder hieraan dat vele kinderen ouderloos of halfwees zijn, dat een groot gedeelte van hun opvoeding buitenshuis geschiedt, dat kerkgang enz. bemoeilijkt wordt, dan laten zich de ruïneuze gevolgen licht indenken. Velen die naar het Westen vluchten, ook van de volwassenen, tasten volledig in het duister, na de Hitler-tijd vanaf '33 en de Ulbricht-tijd van na de oorlog. De opvoeding van de jeugd moet met heel veel zorg geschieden, overal komt men het wantrouwen levensgroot tegen. Misschien wel het meest tegen de kerk. Elke leuze is verdacht, elke propaganda bij voorbaat mislukt. Men leefde te lang onder schilden en vlaggen, spreuken en leuzen. Het enige is de ontmoeting van mens tot mens, met geduld, veel geduld, met vertrouwen geven, met gebed, veel gebed.

(Slot volgt)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen