KLEINE CATECHETIEK

KLEINE CATECHETIEK. Callenbach-Nijkerk, 1962. 304 blz., ƒ 14, 90. door dr. R. Bijlsma.

Dr. Bijlsma heeft ons verrast met een bondige catechetiek, die ons in plm. 300 blz. veel geeft. In zes hoofdstukken wordt het terrein verkend. De indeling doet ons (hoe kan het anders? ) in veel denken aan de grote catechetiek van dr. S. F. H. J. Berkelbach van de Sprenkel, uitgegeven eveneens bij Callenbach in 1956. Toch gaat dr. Bijlsma niet alleen in beknoptheid (Kleine Catechetiek!) maar ook in 'de laatste hoofdstukken geheel nieuwe wegen. Een indrukwekkende literatuurlijst van 10 blz. getuigt van een veelomvattende studie.

In het eerste hoofdstuk staat de catechese ais kerkelijk onderricht voor ons (principiële catechetiek).

De catechese wordt ons omschreven als het onderricht van de christelijke gemeente aan haar leden, speciaal aan de jongeren, om hen toe te rusten tot een verantwoord leven in de wereld als mondige leden van Christus kerk. Hieruit proeft ge de theologische instelling van de schrijver, voor wie het apostolaat tot het alles omvattende wezen van de kerk en niet tot één van haar facetten behoort. Verkondiging, pastoraat, onderricht en gemeenschap worden als evenzovele uitstralingen van de ene apostolaatszin gezien. Dit heeft zijn invloed op de visie op de catechese, hoewel bij de catechese — volgens de schrijver — het onderricht heeft voorop te staan.

Dat onderricht bedoelt het bijbrengen van kennis, de vorming van bewuste meelevende leden in de gemeente van Christus, het opvoeden tot verantwoordelijke mensen Gods in deze wereld, die de fakkel van de kennis Gods overreiken van geslacht tot geslacht.

In het tweede hoofdstuk wordt ons een geschiedenis van de catechese ge­boden. Haar Israëlitische oorsprong, oude kerk, de middeleeuwen, de reformatie en de verdere ontwikkeling gaan aan ons voorbij.

Ook de confirmatie wordt behandeld. Dit hoofdstuk wordt afgesloten met de vraag naar nieuwe wegen. Dr. Bijlsma wil de geestelijke gang van de jonge mensen in het midden der gemeente door drie punten markeren:

1. doop in gezinsverband bij de aanvang;

2. aanneming tot catechumeen in het verband der gemeente in het opgroeien;

3. bevestiging tot lidmaat bij de afsluiting van het catechumenaat.

Hierbij zou dan wellicht een oplossing , zijn verkregen voor: 

a. het onbevredigende van de confirmatie, waarbij men te jong is voor een beslissing ten aanzien van het Heilig Avondmaal en

b. tegelijk een markering gevonden zijn bij de overgangsfase naar de catechisatie.

De z.g. aanneming zou dan moeten plaats hebben op 12—14-jarige leeftijd in een kerkdienst met handoplegging en gebed.

Daarbij heeft men dan de ontlasting van de confirmatie bereikt èn een tegenwicht gevonden tegen de communistische Jugendweihe in Oost-Duitsland.

De toekomst van de catechese wordt gezien als een afronding van de vele wegen van het moderne kerkewerk (jeugdwerk, school en cursus).

Dr. Bijlsma wil in geen geval de afschaffing van de catechese.

In het derde hoofdstuk komt de catechese en de opvoeding aan de orde.

Het vierde verhaalt ons de stof van de catechese. Het is erg interessant, omdat in de eerste plaats de bijbel en de geloofsleer, maar ook de liturgie, de kerkgeschiedenis, de wereldgodsdiensten en het oecumenische vraagstuk worden genoemd.

Het is bepaald verfrissend om de methoden voor bijv. de behandeling van de kerkgeschiedenis zich toe te eigenen.

In de laatste Hoofdstukken (didactiek en methodiek, differentiatie in de catechese) wordt ons veel raad gegeven.

Wie dit boek gelezen heeft, zucht: Wie is tot al deze dingen bekwaam? Wie weet niet van honderden catechisanten, die door één predikant moeten worden „becatechiseerd"? Wie weet niet van de korte tijd, die beschikbaar is, enz.?

Dr. Bijlsma weet dit ook. Hij geeft ons veel! Bij dit vele zijn theologische achtergronden, die m.i. verwerpelijk zijn. Ook in deze studie komen deze te voorschijn. De opvattingen over kerk, gemeente, voort)gang van het welk Gods in de gemeente en enkeling zijn anders dan de belijdenis ons leert.

Wie veel van deze theologische achtergronden verwerpt, houdt nog wel zoveel over, dat hij een verfrissend bad ondergaat voor zijn catechisatiearbeid. En dat is nodig.

Wilhelmus a Brakel verzucht: lek kan niet zien, hoe een predikant met een goet gemoet kan leven ende sterven, die syn werk niet maakt van catechiseren.

Dat de predikanten belangstelling hebben voor een boek over een wekelijks terugkerende bezigheid, is vanzelfsprekend. Dat ook ouderlingen zich met hun predikanten verdiepen in deze bezigheid en op de vergaderingen van de kerkeraad en in het bezoeken van de catechisaties meeleven, hoop ik van harte. Houdt de catechese in ere, want zij is de ruggegraat van de gemeente.

B.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen