De openbare belijdenis des geloofs

V.
Verband met de genademiddelen.
Het gaat in de Sacramenten om dezelfde zaken en niet om andere dan in het Woord.
Als we ons door onze Heidelbergse Catechismus laten voorlichten omtrent het wezen en het doel der Sacramenten, dan vinden we in Zondag 25 vraag 66 op de vraag: Wat zijn Sacramenten? als antwoord: De Sacramenten zijn heilige, zichtbare waartekenen en zegelen, van God ingezet, opdat Hij ons door het gebruik daarvan de belofte des Evangelies des te beter te verstaan geve en verzegele. De inhoud van die belofte des Evangelies wordt dan omschreven als vergeving der zonden, vanwege het enige slachtoffer van Christus, aan het kruis volbracht, en het eeuwige leven. Het één zowel als het ander is in de belofte van het Evangelie een zaak van louter genade.
Nu vallen ons twee dingen op, waarop ik hier de aandacht wil vestigen.
Vooreerst, dat de Sacramenten dus niet anders willen zijn dan een illustratie en een bekrachtiging van het Woord. God heeft, zoals onze Nederl. Geloofsbelijdenis zegt, acht gegeven op onze grovigheid en zwakheid. Het gaat om geestelijke zaken. En daar blijft het om gaan, ook wanneer water, brood of wijn in de dienst des Heren gebruikt worden.
God gebruikt ze alleen om ons datgene, wat Hij ons te zeggen heeft, duidelijk te maken, zó duidelijk als het maar zijn kan voor een mens, die een ziel, maar ook een lichaam, niet alleen oren, maar ook ogen heeft. De waarheid Gods is wel geestelijk, maar niet zo overgeestelijk, dat God geen gebruik zou willen maken van zichtbare middelen om onzichtbare heilsgoederen af te beelden en de zekerheid er van te bekrachtigen.
Niet, dat Gods Woord niet betrouwbaar genoeg is en deze illustratie's en zegels nodig zou hebben. Het is alleen om onzentwil, dat God er gebruik van wil maken, zó dat Hij de bediening er van heeft opgedragen aan de Dienaren des Woords. Ook aan hen alleen. Om uit te laten komen, dat Woord en Sacrament bijeenhoren.
Ze hebben dezelfde inhoud. Het Sacrament is alleen maar een zichtbaar Woord. Maar noch de Doop noch het Avondmaal geven een aparte Sacramentele genade, die niet zou besloten liggen in de belofte des Evangelies. Wie voor zulk een sacramentele genade de deur ook maar op een kier openzet, zet een deur open naar Rome.
Het is nodig, dat wij dit onderstrepen. Want heimelijk leeft toch bij velen de gedachte, dat het Sacrament toch iets anders is dan het Woord, dat het ook heiliger is dan het Woord.
En dit toch is niet het geval. God hangt te onzen gerieve aan het handschrift van Zijn betrouwbare belofte twee zegels, die ieder op eigen wijze in één oogopslag laten zien, waar het in het Evangelie om gaat. Er is maar één Evangelie. Het kan niet stuksgewijs medegedeeld worden, omdat Christus alleen er de inhoud en de waarheid van is. (N.G.B. art. 33). De Doop maakt ons de belofte van het Evangelie duidelijk door eenvoudig water, zoals we in het gewone leven gebruiken om het vuile schoon te wassen. Nu daar gaat het om in het Evangelie. Het gaat om Hem, Wiens bloed reinigt van alle zonden. Die daartoe Zelf met een Doop gedoopt is (Matth. 3 : 13-17; Luc. 12 : 50) in de diepte van Zijn lijden en sterven, en Die Zelf doopt met de Heilige Geest en met vuur (Luc. 3:16).
Johannes de Doper is Zijn wegbereider. Hij predikt de Doop der bekering tot vergeving der zonden. Die vergeving der zonden wordt alleen het deel van het geloof des harten, zoals ook het kruis, dat het hart van het Evangelie uitmaakt, vraagt om geloof (Joh. 3 : 14, 15). Maar waarachtig geloof gaat gepaard met oprechte bekering tot God. Deze bekering is echter, Gode zij dank niet alleen een eis, die vanwege ons vlees krachteloos is. Maar zij behoort ook tot de inhoud van Gods belofte. God de Here eist niet alleen een nieuw hart (Ezechiël 18 : 31), maar Hij geeft het ook (Ezechiël 36 : 25-27).
Daarom is de Doop het teken en zegel van de afwassing der zonden door Jezus Christus. Daar ligt het volle heil in. Wat dat aangaat (de belofte des Evangelies) is er geen onderscheid tussen de Doop van Johannes de wegbereider, en die, die in Jeruzalem op het Pinksterfeest bediend werd, of die Paulus en de stokbewaarder bij hun bekering ontvingen (Hand. 22 : 16; Hand. 16 : 33). Er is ook wat de inhoud en de betekenis aangaat geen verschil tussen de kinderdoop en de Doop der volwassenen, omdat beide tekenen en zegelen zijn van het éne Evangelie.
Het is nodig dit op te merken, omdat velen geneigd zijn - en dat blijkt wel uit de praktijk van het gemeentelijke leven - om een bijna hemelsbreed verschil aan te nemen tussen het éne Sacrament en het andere, d.w.z. tussen het éne zegel Gods en het andere.
Ten onrechte. Het gaat om hetzelfde woord van zonde en genade, het gaat om dezelfde Christus, om dezelfde belofte des Evangelies. Het enige verschil is, dat het ene Sacrament slechts eenmaal aan ons bediend wordt om ons, onreinen, eens en voorgoed te wijzen op de Fontein, die geopend is tegen de zonde en tegen de onreinheid. Dat Wordt ons meegegeven bij de bevestiging van ons lidmaatschap der gemeente, hetzij als kind, hetzij als volwassene, al worden we bij iedere bediening van dit Sacrament in het midden der gemeente daar weer voor geplaatst en er aan herinnerd; terwijl het andere Sacrament vele malen ontvangen wordt, gelijk het éénmaal ontvangen leven telkens gevoed en versterkt moet worden. Maar beide: het leven en de onderhouding van het leven komen ons toe uit dezelfde Levensbron. Maar verder zijn het dezelfde beloften van vergeving en levens vernieuwing, van rechtvaardiging en heiligmaking, die in beide Sacramenten worden voorgesteld als inhoud van het Evangelie van de Here Jezus Christus.
Dat was het tweede, waarop ik, naar aanleiding van vraag 66 uit Zondag 25 de aandacht wilde vestigen. Het eerste was: het Sacrament heeft geen andere inhoud dan het Woord. Het tweede is: beide Sacramenten bezegelen dezelfde beloften en dezelfde weldaden. Het doopwater predikt de reinigende kracht van het bloed van Christus en de reinigende werking van Zijn Geest. In het Avondmaal prediken het gebroken brood en de vergoten wijn het kruis van Christus als de enige grond der zaligheid, maar zó, dat dit brood en die wijn niet alleen zichtbaar worden voorgesteld en in handen gegeven, maar ook gegeten en gedronken worden. Daardoor wordt ook diezelfde vernieuwing van leven en krachten, die door de Doop werd aangewezen, voorgesteld en bevestigd, maar nu dus onder het beeld van een maaltijd, die de gemeenschap bevestigt aan de Here Jezus Christus.
Wie in de Catechismus de uitwerking van de vragen omtrent de Doop (Zondag 26 en 27) en het Avondmaal (Zondag 28-30) nagaat, zal getroffen worden door de nauwkeurige parallel tussen die twee reeksen van vragen en antwoorden. Beide malen gaat het om de éne Christus, Die in Zijn vernedering een volkomen verzoening heeft teweeggebracht, en als de Verhoogde ter rechterhand Zijns Vaders Zijn gemeente, die Hij gekocht heeft, vergadert en onderhoudt. In Zijn vernedering verwerft Hij Zijn gemeente. In Zijn verhoging werft Hij haar. In Zijn lijden en sterven neemt Hij haar schuldregister weg en draagt Hij haar straf. Dat is de kracht van het bloed van Christus. In Zijn verhoging schenkt Hij haar Zijn Geest om haar dit alles te doen verstaan en haar te wekken tot een nieuw leven. Het gaat in feite ook in het H. Avondmaal om de afwassing der zonden door het bloed en de Geest van Jezus Christus, maar nu onder andere, niet minder sprekende tekenen.
(wordt vervolgd)
C. v.d. W.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen