BOEKBESPREKING

Van DORDT tot Dordt, Uitg. Bolland, v.h. H. A. V. Bottenburg, Amsterdam 1969, 94 blz. Prijs f5,90.

Deze uitgave uit (vrijgemaakt) Gereformeerde kring wil een ere-saluut brengen aan de Nationale Synode van 1618/19. De eerste bijdrage is een herdenkingsprediking, gehouden te Dordt door ds. A. J. Krijtenberg, predikant aldaar. De tekst der prediking is Jesaja 12 : 1—3, dezelfde tekst, waarmede drie en halve eeuw tevoren ds. B. Lydius de zittingen van de Dordtse Synode besloot.

Ds. Krijtenberg tekent de gevaren, waaraan kerk en volk hadden blootgestaan door het optreden der Remonstranten. In de kerk dreigde het loflied op de vrije genade te verstommen. De spanningen tussen de liberaalgezinde regenten en de „dolerende" slijkgeuzen dreigden een burgeroorlog te doen ontstaan met als gevolg de nederlaag tegenover Spanje en Rome. Maar na de donkere dreiging van Gods toorn in dit alles is de rijkdom van Gods troost gekomen door de grote wending, die in 1618/19 heeft plaatsgehad.

De latere eeuwen hebben wel degelijk, ondanks de verwijten van het tegendeel, een gemeente gekend, die het Soli Deo Gratia van DORDT heeft verstaan en tot Dordt (1969) is er een gemeente, die roemt in de verkiezende genade en trouw Gods en daardoor in de volharding der heiligen. Zij maakt de daden des Heren bekend onder de volken en doet water scheppen met vreugde uit de fonteinen des heils.

De tweede bijdrage is van prof. Doekes over: De confessie van Dordt. Het is een wonder, dat dezelfde confessie er heden nog is. Zij heeft altijd alles tegen gehad. Prof. Doekes illustreert dat aan de hand van de controverse tussen ds. H. de Cock, de vader van de Afscheiding en de Groningse hoogleraar Hofstede de Groot, één van de leiders van de Groninger school. De Cock heeft de Dordtse Leerregels weer leren kennen door een eenvoudig gemeentelid in Ulrum, geeft ze opnieuw uit en verdedigt ze. Hofstede de Groot ziet De Cock als een leerling niet van de apostelen, maar van Augustinus en Calvijn. Tegenover de menselijke, calvinistische Dordtse kerk, die De Cock nastreeft, ziet hij in het verschiet een goddelijke kerk van Jezus Christus, waarin alleen de belofte Gods Woord trouw te brengen kracht heeft.

Doekes trekt de lijnen door tot in onze na-oorlogse tijd, waarin de Hervormde kerk nauwere betrekkingen aanknoopt met de Remonstranten, hoewel deze veel verder van het Evangelie af zijn geraakt dan hun voorouders in de 17e eeuw. Ook in de Gereformeerde kerken willen velen niet weten van bepaalde geformuleerde geloofswaarheden. Dat er nog een kerk is, die de confessie wil vasthouden is volgens prof. Doekes een wonder. Hij denkt hierbij m.i. te exclusief aan de vrijgemaakte Gereformeerde kerken.

Prof. J. Kamphuis schrijft over de continuïteit van Dordt. Ook hij komt terug op de tegenstelling De Cock—Hofstede de Groot, in verband met de door de Groningers geconstrueerde theorie van een bij de Nederlandse volksaard passende eigen theologie, waarvan de lijn zou lopen van Wessel Gansfoort over Erasmus naar Duifhuis en Hugo de Groot; en daartegenover buitenlandse, vooral Zuid-Nederlandse elementen, die in 1618/19 de leiding zouden hebben gehad. Die oorspronkelijke eigen theologie zou dan weer aan het woord zijn in de Catechismus (hoewel ook uit het buitenland!) en de formulieren, in tegenstelling met de Ned. Geloofsbelijdenis van Guido de Brès, hoewel dit dan toch de Nederlandse Geloofsbelijdenis was. Men ontwerpt zelf de gedachte van een Johanneïsche, bij de Nederlandse volksaard passende, kerk, „die practisch van aard, op heilige deugd en beoefenende Godsvrucht" zou zijn ingesteld, in tegenstelling met de Petrinische kerk van Rome en de Paulini­sche van bepaalde Calvinisten. Prof. Doekes toont het onhoudbare van deze constructie aan.

Tenslotte is er een uitvoerige historische schets van de hand van drs. D. Deddens, die bijzonder instructief is voor ieder, die de bijzonderheden van de Voorgeschiedenis, de Geschiedenis en de Nageschiedenis van Dordt overzichtelijk en nauwkeurig getekend, wil raadplegen. Deze historische schets neemt ongeveer de helft van het boekje in beslag. Zij is evenals de andere schetsen ruim voorzien van een aantal, achter de tekst geplaatste, aantekeningen, waarin veel interessant materiaal gegeven wordt.

Al met al een zeer lezenswaardig boekje, al hadden we gaarne daarin erkend gezien, dat er ook buiten de vrijgemaakte kerken, velen zijn, die van harte erkennen, dat het in DORDT ging om de belijdenis van de absoluutheid van Gods genade en al hadden we graag gehad, dat meer aandacht gegeven was aan de pastorale elementen, die we in de Dordtse Leerregels ontmoeten. Maar afgezien hiervan hebben we veel waardering voor het gebodene.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen