Schepping en evolutie

IV

Exegese van Genesis 1

Dat brengt mij tevens op een ander punt, dat in verschillende toonaarden aan de orde werd gesteld, namelijk de exegese van Genesis 1. Voor een goed verstaan is het nodig dat ik nog even memoreer wat ik dienaangaande schreef. Ik stelde — met Calvijn — dat in Genesis 1 historie geschreven wordt. Met andere woorden, wat in dit hoofdstuk wordt gezegd is feitelijk waar, d.w.z. het gaat hier om echt gebeurde feiten. Maar de werken van de schepping zijn veel groter en grootser dan wat ons in het kader van dit ene bijbelhoofdstuk wordt vermeld. En hoe het bij de schepping allemaal is gegaan blijft verborgen. Genesis 1 volstaat met te zeggen dàt God de dingen één voor één geschapen heeft, maar over het hoe wordt gesproken in bewoordingen, die niet het recht geven daaruit natuurwetenschappelijk exacte gegevens af te lezen. We mogen de Schrift niet trekken naar dit vlak, en we hebben open te laten wat de Schrift zelf open laat. In dit verband stelde ik enkele exegetische vragen over de woorden in de beginne (wanneer was dat?), over de dagen (exegetisch verschil tussen de eerste drie en de laatste drie dagen) en over de woorden, die voor scheppen worden gebruikt, b.v. het voortbrengen van de planten en de bomen door de aarde en het voortbrengen van de dieren door de wateren. Ik meen dat het een legitieme zaak is om de exegetische moeilijkheden in de Schrift eerlijk onder ogen te zien en ze niet glad te strijken door een bepaalde vorm van inlegkunde, of door — aan de andere kant — een totale herwaardering, waardoor de feitelijke gegevens geweld wordt aangedaan.

Op één uitvoerige brief over deze kwestie wil ik nu nader ingaan, omdat daarin voldoende kernen zijn voor een nadere uiteenzetting. Met de strekking van die brief ben ik het van harte eens. Tal van dingen, die ik in mijn artikelen heb gezegd, worden nog eens onderstreept. Ik wil echter een paar zinsneden uit de brief lichten om ze van een nader commentaar te voorzien. De briefschrijver zegt: 'Wanneer het de nieuwe theologen of de hedendaagse wetenschap lukt om ons los te weken van de Schrift en te suggereren dat de zes scheppingsdagen geen dagen maar tijdperken zijn geweest, gaat de rest ook bergafwaarts.' Daarmee ben ik het eens. En in mijn artikelen verwees ik ook naar het boek van dr. W.H. Gispen over de Schepping, waarin deze stelt dat het in Genesis 1 om dagen gaat en niet om tijdperken. Ik heb er echter tevens op gewezen dat zich niet op grond van de wetenschap moeilijkheden voordoen in b.v. Genesis 1, maar dat het hoofdstuk zèlf ons voor bepaalde moeilijke punten stelt in de exegese. En één van die punten is de exegese aangaande de dagen met name de eerste dagen. Zulke moeilijke punten moeten we niet onder de tafel werken door de wetenschap nu maar te laten uitspreken wat bedoeld wordt, maar ook niet door zelf meer af te lezen uit de Schrift dan er staat. Laten we zulke moeilijke punten open laten totdat we uit de Schrift zelf het inzicht ontvangen hoe het is. Dat brengt me ook tot een tweede punt uit genoemde brief. Gezegd wordt: 'Voor een pauze tussen Genesis 1 vers 2 en 3 is geen plaats; het betwist Gods almacht'. Laat ik dan stellen dat zo'n pauze natuurlijk Gods almacht niet betwist. De schrijver bedoelt waarschijnlijk, dat we op deze wijze op een onverantwoorde wijze met de Schrift bezig zouden zijn en we toch weer, op grond van de wetenschap, tot bepaalde conclusies, in dit geval tot de conclusie van een pauze tussen vers 2 en 3 zouden zijn gekomen. Niets is echter minder waar. Al vóór de huidige resultaten van de natuurwetenschap bekend waren wees Augustinus er op, dat Genesis 1 zelf er aanleiding toe geeft te stellen, dat er wellicht tussen vers 2 en vers 3 een pauze is. De exegetische moeilijkheden komen uit het hoofdstuk zelf op. Laten we die niet glad strijken. Wie de exegese van Calvijn over dit hoofdstuk bestudeert ontdekt dat hij de moeilijke plooien ook niet glad gestreken heeft. Datzelfde geldt voor het woordgebruik in Genesis 1 aangaande de scheppende daden van God.

De verschillende woorden voortbrengen, maken, scheppen wijzen er op dat we niet al te snel conclusies mogen trekken, waardoor we méér in de woorden leggen, dan de woorden zelf inhouden. Laten we eerbiedig belijden en met nadruk tegen de huidige tendens, waarin aan de wetenschap zo'n grote plaats wordt ingeruimd, blijven stellen dat Genesis 1 ons leert dat God de dingen één voor één op afzonderlijke scheppingsdagen heeft geschapen. Maar laten we volstaan met eerbiedig na te zeggen wat Genesis 1 daarover zèlf zegt, zonder er iets af te doen maar ook zonder er iets toe te doen.

Inmiddels onderschrijf ik het volmondig als de briefschrijver zegt: 'Het geloof is primair, de wetenschap secundair". Of 'God schiep de volwassen mens (dus geen groei of evolutie ontwikkeling of iets soortgelijks)'. Deze dingen heb ik duidelijk zo gesteld. Over deze dingen laat de Schrift ons niet in het onzekere.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen