Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Kroniek

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Kroniek

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Exit

De grote generaal is nu zelf mémoire geworden. De leidende figuren uit de laatste oorlog verlaten ons. Wat ligt trouwens die oorlog al weer ver achter ons, het is een sensatie, wanneer wij die die dagen van hoop en vrees hebben doorleefd, een kort resumé van de wereldpolitieke aspecten aantreffen in de geschiedenisboekjes van onze kinderen. De periode was een insnijding in ons leven, de oorlog was een evacuatie, we zijn wel teruggekeerd maar we hebben lang niet alles teruggevonden.

De Gaulle heeft ook als een van de weinigen van de oorlogsleiders een stempel gedrukt op de tijd na de wereldoorlog. Als Churchill, die zijn grootste kracht ontwikkelde, toen de Gaulle nog op de bordessen moest staan, is de grote generaal begraven op een dorpskerkhof. Lieden van internationale of zoals we tegenwoordig graag zeggen van mondiale betekenis begraven door eenvoudige dorpsmensen temidden van het voorgeslacht van deze plattelanders. Begraven in het familiegraf, waarin een teerbeminde dochter reeds was voorgegaan. De groten dezer wereld wedervaart wat zovelen onzer doorleven. De Gaulle was een figuur die wellicht in vroegere perioden van de geschiedenis van zijn volk beter op zijn plaats zou geweest zijn. Wel bestond er een schier mystieke verbondenheid met het Franse volk, wat echter niet betekende dat de generaal op die manier een democraat was in hart en nieren. Hij had wonderwel gepast volgens onze begrippen in lang vervlogen roemrijker eeuwen in de Franse geschiedenis, toch was hij, met name waar het zijn leger aanging, een man die het modernste benutte. Hij zag als een der eersten, zonder helaas adhaesie te vinden, de noodzaak van het tankwapen en naderhand achtte hij het atoomwapen — de force de frappe — onontbeerlijk voor de defensie en voor de grootheid — de grandeur — van zijn geliefde Frankrijk.

Grootheid is een wezenlijk aspect van een wezenlijke heerschappij. Slechts van één Rijk evenwel geldt dat de grootheid geen einde zal nemen. Veel van de grandeur was in de Gaulle zelf belichaamd en bezield. Zijn lichaam rust op het kerkhof van een dorp, die lieflijke gemeenschap waar de bakker, de slager, de notaris en de kleermaker en zovelen niet 'n zijn maar de. Inspraak behoeven ze niet, want ieder heeft wat te zeggen. Het dorp universeler dan de stad, het dorp een wereld op zichzelf. De schouders van de zonen van notabelen en eenvoudigen uit het dorp droegen de man, wiens naam bekend was over heel de wereld.

Besef bij alle overwegingen wat de ware grootheid is. Een man naar aardse maatstaf niet gering zei niettemin: Door Uw verootmoedigen hebt ge me groot gemaakt. Dat zijn de grootsten en ze waren misschien wel het meest in de eenvoudige behuizingen van de dorpen.

Van Kuyper naar Kuitert

Vijftig jaar geleden, 8 november 1920, stierf Abraham Kuyper, de grote man van de Doleantie en van zovele andere bekende instanties. Op zijn wijze een generaal, een generaal van de kleine luyden, een kerkelijk en politiek strateeg. Kuyper de grote man van '86 en '94.

Vijftig jaar later vergadert de synode van de Gereformeerde kerken in Sneek. Er is genoeg geschreven over deze synode. Honderden bezwaarschriften over met name de leringen van Kuitert, hoogleraar aan Kuypers creatie, de Vrije Universiteit, lagen op de synodetafel. Journalisten ergerden zich aan de beslotenheid van de langdurige vergaderingen. Wilden de vroede en vrome synodeleden teveel zelf de punten op de i zetten, vroegen ze zich af. Wat komt er van al het getheologiseer en gedogmatiseer, vooral in die oude vertrouwde terminologie, nog over voor de moderne mens? Wat zegt het hem en wat bekommert hij er zich over? Het zal hem een zorg zijn. Maar maakt men de moderne mens en zijn verstaan niet teveel het beslissend criterium.

Velen, die de vorige tijd gekend hebben voelen zich niet gerust. Pas konden we een verslag lezen van de bezwaren van de oude hoogleraar Gispen, die vreesde dat predikanten en kerk de vaste bodem van de Schrift zouden verlaten en de nieuwe wetenschappen de voorkeur zouden geven boven de kennis van de grondtalen en de zorgvuldige benadering van de Openbaring.

De synode van Sneek nam geen beslissing. In het merengebied laveert men blijkbaar gemakkelijk. Weliswaar werd uitgesproken dat de theologie of hoe men het noemen wil van Kuitert zich verwijdert zelfs van de situatie die intrad na het slaken van de Asser banden. Buskes, de man voor wie Assen zijn hele leven een smartelijke ervaring betekende, distantieert zich van het gevoelen van Kuitert. Voor Buskes, de medestander van Geelkerken, betekent het verhaal van Adam meer dan een leermodel.

Sneek dreef niet uit. De overweging had gewicht dat er velen ter synode de inzichten van Kuitert deelden. Zo laveerden de conclusies heen en weer als een zeilboot op het Sneekermeer.

Verschillende synodeleden wilden over de kwestie die aan de orde waren andere kerken raadplegen. Andere kerken behalve wellicht de kerk die zich van haar vrijmaakte en die mogelijk wel alle zelfverzekerdheid die ze vroeger bezat uit het tehuis van herkomst meenam. Als de Gereformeerde Synode zich had gewend tot de Hervormde kerk met de vraagstukken, zou ze teruggedreven worden door hetzelfde wat in '86 uitdreef. Is er nieuws onder de zon of is het modernisme, dat Kuyper striemde hetzelfde als het moderne van thans?

Wacht u voor zuurdesem, zei Christus. Behalve voor dat wat gelijk is aan het Koninkrijk der hemelen. We willen verstaan wat we lezen, maar hoe zouden we indien niet de Geest onderricht wat de zin is en mening.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 19 november 1970

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's

Kroniek

Bekijk de hele uitgave van donderdag 19 november 1970

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's