Boekbespreking

Opnieuw een publicatie van de ook onder ons niet onbekende prof. dr. W. H. Velema, hoogleraar aan de Theologische Hogeschool te Apeldoorn.

Ditmaal een heel boek, bovendien geschreven op een wel bevattelijk maar toch ook hoog niveau.

De titel Aangepaste theologie slaat op de theologie van prof. dr. M. H. Kuitert, waaraan dit boek is gewijd. Deze titel is tegelijk een vondst en een aanklacht. Een vondst — want Kuitert heeft zelf een dergelijke theologie bepleit; maar ook een aanklacht — want hij verraadt hiermee het wezen van zijn denken, dat meer door aanpassing aan de moderne tijd en mens wordt bepaald dan door het ons geschonken Woord van God in de H. Schrift.

Meesterlijk is de analyse die Velema geeft van Kuiterts theologie. Soms denkt men: het lijkt of Velema Kuitert beter kent dan Kuitert zichzelf.

Bij deze analyse blijft het intussen niet, overal vindt een confrontatie plaats, namelijk met de Schrift en met de gereformeerde traditie.

De hoofdfout van Kuiterts theologie blijkt te liggen in zijn leer aangaande God, waarmee hij zich al bezig hield in zijn dissertatie, die ging nl. over de mensvormigheid van God. Overtuigend wordt dit door Velema aangetoond. Ik zou ieder willen aanraden dit zelf te lezen.

In zekere zin is het triest dat een boek als dit móest verschijnen. De Vrije Universiteit is lange tijd een kweekplaats van geref. predikanten geweest. Men mocht allerlei bezwaren hebben tegen bepaalde kuyperiaanse ideeën, in de brede zin van het woord dacht en doceerde men in gereformeerde zin. Helaas is daar niet veel meer van over. Wat zou men in een tijd als de onze veel steun aan elkaar kunnen hebben! Nu dit echter jammer genoeg niet het geval is en men aan de Vrije Universiteit met de stroom van het moderne theologische denken meegaat is het een reden tot dankbaarheid dat er vanuit Apeldoorn tegenspel wordt geboden.

Het zou niet juist zijn, lijkt mij, Kuitert alleen verantwoordelijk te stellen voor alle afwijkingen en ketterijen die in de gereformeerde kerken zijn ingedrongen, maar dat hij er de duidelijkste exponent van is staat vast. Hij is dat niet alleen door de vrijpostigheid waarmee hij zijn nieuwigheden naar voren brengt maar ook door het onmiskenbaar hoog gehalte van zijn denken. Wat dit laatste betreft is hem door Velema de lof niet onthouden.

Voorlopig zal dunkt mij geen boek over Kuiterts theologie meer behoeven te verschijnen, het voornaamste er over is gezegd.

Hoe Kuitert zelf er op zal reageren is nog de vraag. Hij zal niet kunnen volstaan met een paar correcties, gesteld dat hij daartoe bereid zal zijn. Velema's boek stelt hem, al wordt het niet met zoveel woorden gezegd, voor de eis van een algehele heroriëntatie. Het zou een wonder maar ook een zegen zijn als het zover kwam.

Misschien dat ook geref. synoden wanneer de zaak-Kuitert opnieuw ter tafel komt van dit boek veel profijt zullen hebben.

De ideeën van Kuitert leven niet alleen in de geref. kerken, ook in onze eigen kerk, dat doet ons — op enige afstand — hartstochtelijk meeleven met alles wat er ten aanzien van hem gezegd en gedaan wordt.

Ik hoop dat velen en niet voor het minst de predikanten dit uitstekend boek zullen willen aanschaffen; zij zullen er geen spijt van hebben. Het zou erg zijn als' wij de strijd van de kerk aan onszelf lieten voorbijgaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen