Sexualiteit en nieuwe moraal

’De kerk zal er naar moeten streven het evangelisch licht op het terrein van het sexuele te laten schijnen, vrij van meerderheden of minderheden, van lof en blaam. Zij moet het aandurven om conservatief te lijken in de ogen van progressieven, en progressief te lijken in de ogen van conservatieven. Hoewel de kerk dus vanuit het evangelie met gezag kan spreken zal zij op bepaalde punten toch met de nodige bescheidenheid, soms tastend, een weg wijzen. Terugblikkend in de kerkgeschiedenis blijkt achteraf, dat de kerk zich meermalen heeft vergist, met name ook in haar zedelijke uitspraken. Die bescheidenheid getuigt dan van heel iets anders dan van relativering van elke principiële uitspraak. Soms moet ook verschil van mening binnen de christenheid vooralsnog worden aanvaard. Als wij in dit rapport op moeilijke controversiële punten menen een weg te kunnen wijzen, is dat niet om een profetisch oordeel uit te spreken over andere christenen, die het anders zien met beroep op de Schrift, wel een uitnodiging om met ons aandacht te hebben voor datgene in het evangelie wat ons heeft genoopt om de kwesties zo te zien als wij in dit rapport menen te moeten stellen’.

Aldus staat in het minderheidsrapport van prof. dr. P. J. Roscam Abbing uit Groningen over sexualiteit en nieuwe moraal, dat op 20 juni 1972 in de hervormde synode aan de orde kwam.

Het is een vervolgbespreking, want in februari j.l. hield de synode zich reeds met het onderwerp sexualiteit en nieuwe moraal bezig aan de hand van een omvangrijk meerderheidsrapport dat dr. F. O. van Gennep uit Driebergen schreef als resultaat van een studie van 4 1/2 jaar in de hervormde commissie ad hoc over sexualiteit en nieuwe moraal. Dit meerderheidsrapport (dat alle sexuele relaties plaatste in het kader van het verbond; red.) stond vele synodeleden niet aan. Het minderheidsrapport ademt een geheel andere geest. Prof. dr. P. J. Roscam Abbing acht voorechtelijk geslachtsverkeer in het algemeen onjuist, hij keert zich tegen diverse uitingen van modern levensbesef en stelt dat de geslachtsgemeenschap in het huwelijk thuishoort. Met 37 stemmen voor heeft de hervormde synode het minderheidsrapport van prof. dr. P. J. Roscam Abbing over sexualiteit en nieuwe moraal dinsdag 20 juni in hoofdlijnen aanvaard. Het rapport zal nog worden bijgewerkt aan de hand van in de synode gemaakte opmerkingen en de schriftelijke reacties van een synodale commissie van rapport. Daarna zal het.breed moderamen in de synode de eindredactie voorstellen en het geschrift als pastorale handreiking uitgeven. Een aanvullend voorstel van prof. Roscam Abbing om in het rapport ook alternatieve meningen over sexualiteit en nieuwe moraal te verwerken, werd met 20 stemmen voor en 30 stemmen tegen verworpen.

Dr. F. O. van Gennep, de schrijver van het in februari 1972 behandelde meerderheidsrapport, resultaat van een studie van 4 1/2 jaar in de commissie Sexualiteit en Nieuwe Moraal, kreeg vrijheid van de synode zijn studie zelf uit te geven. Bij de stemming over dit meerderheidsrapport stelden zeven synodeleden zich achter dit rapport.

Een voorstel om beide rapporten verder te laten liggen en de opstellers voor hun arbeid te bedanken, behaalde vier stemmen.

Er werd ook gestemd over een voorstel om beide rapporten zoals ze thans zijn, de kerk in te sturen, zonder voorkeur tot uiting te brengen voor en van beide studies. Dit voorstel haalde het evenmin. Dertien synodeleden steunden dit voorstel.

Een groot aantal sprekers hield zich met het rapport Roscam Abbing bezig.

Diaken J. Windig (Rotterdam-Zuid) zei dat een samenleving die haar energie verdoet aan sex, weinig anders overhoudt. Aan vernieuwing van de samenleving komt men dan niet toe.

Ds. J. G. B. Jansen (Noordwijk) voerde aan dat de kerk eeuwenlang negatief over sexualiteit heeft gesproken. Hij miste in dit rapport een verhandeling over het prachtige Hooglied der liefde.

Ouderling T. Teitsma (Haarlem) vond dat het hele rapport een geest ademt van constateren, ook t.a.v. de homofilie, die nog goed wordt gepraat ook. 'De 4 pct. homofielen frustreert de rest van de bevolking op een ergerlijke manier. Dit rapport mag niet de kerk in, er is nu genoeg geconstateerd.’

Ds. H. W. Colstee (Eelde) vroeg zich af of het rapport zich wel voldoende inleeft in de gevoelswereld van de jongere generatie.

Ds. G. Broere ('t Harde) vond dat het rapport een humanistische geest ademt. Wij moeten luisteren naar de bijbel.

Ds. M. van den Bosch (Goes) bestreed dat het hier om een humanistisch rapport gaat. Hij had de ontburgerlijking van het huwelijk gemist. 'Veel mensen sluiten zich op in knusse huisjes, terwijl het huwelijksleven ook moet uitstralen in dienstbaarheid aan de samenleving’.

Ds. N. Warns (Gendringen) meende dat dit rapport van prof. Roscam Abbing een noodzakelij ijk complement (aanvulling) is van het rapport-Van Gennep. Hier wordt in een klemmende, overtuigende betoogtrant huwelijk en sexualiteit bij elkaar gehouden.

Ds. K. A. Abelsma (Wateringen) beoordeelde het rapport als een moedig stuk. Huwelijk en gezin worden beschermd. De kerk heeft zich niets aan te trekken van allerlei hedendaagse stromingen. Evenals andere synodeleden verzette hij zich tegen de opvatting in het rapport dat nood Gods geboden kan breken, en de exegese, dat men Paulus' woord 'In Christus is noch man noch vrouw', ook kan vertalen in: 'is noch heterofiel noch homofiel.’

Ds. T. H. L. Beernink (Hengelo) meende dat dit rapport naar een formalistische, en legalistische hoek voert.

Ds. G. Würsten (Veenendaal)" heeft in het rapport de ruimte ontdekt waarin hij en zijn gezin in het midden van de gemeente mogen leven. Wat de homosexualiteit betreft: de kerk krijgt nu de rekening voor veronachtzaming van pastorale bewogenheid gepresenteerd.

Volgens prof. dr. H. Berkhof is de fout in het rapport-Van Gennep dat het Verbond alleen positief wordt gezien en niet naar zijn kritische, begrenzende kant. Hij kiest voor het rapport-Van Gennep, als die fout wordt herzien.

Prof. Roscam Abbing die de sprekers beantwoordde, zei dat het rapport voorrang geeft aan de visie van het Evangelie op de vragen van sexualiteit en moraal. Wat het evangelie zegt is niet uitsluitend paradoxaal. Exegetisch heb ik uiteengezet dat de geslachtsgemeenschap in het huwelijk thuishoort, aldus prof. Roscam Abbing. Op de vraag over de ontburgerlijking van het huwelijk ten opzichte van de dienstbaarheid in de samenleving, zei prof. Rosam Abbing, dat juist voor de mensen die willen leven uit een maatschappelijk engagement, het huwelijk vaak als een rustpunt, een haven, een eiland geldt. Het erotische moet zijn ingebed in de verouding liefde - huwelijk - Verbond. Het huwelijk zie ik als een bevestiging in het ambt van man/vrouw, vader/moeder, zo zei hij. Wat de opmerkinen over de homosexualiteit betreft, benadrukte Prof. Roscam Abbing dat er eenheid in Christus kan zijn, ongeacht de sexuele geaardheid.

Ds. Landsman las op verzoek van de synode een expresse-brief voor die de beweging van rechtsgerichte homofielen aan de synode had verzonden.

(Hervormd Persbureau)

Naschrift: We zijn blij dat de synode het rapport van dr. Van Gennep met zo grote meerderheid verworpen heeft, en zich geplaatst heeft achter het minderheidsrapport van prof. Roscam Abbing. Zelfs wilde de synode er — terecht — niet van weten in het minderheidsrapport de visie van het rapport van dr. Van Gennep zelfs maar te noemen als een mogelijke andere visie op de vragen rondom de sexualiteit. Terecht is opgemerkt dat de verbinding die dr. Van Gennep legt tussen de sexuele relaties (heterofiel en homofiel; in het huwelijk en vóór het huwelijk) en het verbond, een verkrachting van de bijbels visie op het verbond is. Ook aan het rapport van prof. Roscam Abbing kleven bezwaren, b.v. ten aanzien van wat gezegd wordt over de homofilie (In Christus is noch man noch vrouw, hetgeen prof. Roscam Abbing uitwerkt naar noch homofiel noch heterofiel; hoewel hij homosexualiteit wel als een afwijking ziet.) Maar dit rapport komt toch veel meer op uit de Schrift en staat als zodanig veel meer haaks op de moderne ontwikkeling ten aanzien van de sexuele moraal.

Wanneer het rapport van Roscam Abbing, aangevuld met opmerkingen uit de synode, verschenen zal zijn, hopen we er in een artikel nader op terug te komen.

De Redactie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen