Niet alleen dit kwaad

De verstandhouding tussen christendom en marxisme is niet zo ideaal als wel wordt voorgesteld. Het is nuttig, dat de vurige voorstanders van de dialoog met het communisme en de enthousiaste revolutiemakers eens kennis nemen van berichten uit de DDR over de verslechterende relaties tussen kerk en staat.

De synode van de evangelische kerk in Oost-Duitsland, die in Dresden bijeen kwam, sprak uit dat telkens dezelfde meningsverschillen aan de dag treden. Het lijkt niet mogelijk deze conflicten uit de weg te ruimen.

Er bestaan vooral drie geschilpunten. Een van die punten betreft de geest van theologische publicaties waarmee de communistische overheid het onmogelijk eens kan zijn.

’Als voorbeeld werd de opvatting van de mens als zondaar en de werkelijkheid van de zonde genoemd. Deze noties werden door het ministerie gewraakt als ontkenningen van de optimistische grondhouding van een socialistische maatschappij’.

Daar komt de aap uit de mouw. Zolang we als kerk vooruitstrevend doen, zolang we het over de medemenselijke boeg gooien, zolang we kardinale vragen van zonde en genade verdoezelen kunnen we op welwillendheid rekenen van de kant van overheid en wereld. Zolang we maar zachte dingen spreken.

Prins Claus hield 16 juni op een congresdag van de Europese gemeenten te Nice een toespraak. Hij maakte daarbij belangwekkende opmerkingen. O.a. dat de mens, die naar het woord van de Bijbel naar het beeld Gods geschapen is, in de ogen van een medicus, die iemand voor de ruimtevaart keurde, maar een mislukte constructie is. De mens blijft duidelijk achter bij de taken waarvoor hij zich in deze eeuw van onvoorstelbare technische vooruitgang van reuzesprongen gesteld ziet. Een mislukte constructie. Het zou ook kunnen wezen dat we de toetsing anders opzetten. Dat de enorme inspanningen, waarvoor de mens zich inzet, gemeten aan zijn geschapen zijn naar Gods beeld kennelijk op verkeerd spoor leiden, omdat ze de vermogens, die de mens bij de schepping zijn meegegeven, te boven gaan.

In het verdere van zijn rede merkte de Prins op dat vele eeuwen van de mensheidsgeschiedenis doordesemd zijn met het conflict tussen twee beschouwingen namelijk enerzijds die van de mens als evenbeeld Gods en anderzijds die van de mens als maatstaf van alle dingen.

We kunnen deze redenering volgen. Daar ligt inderdaad een conflict. Toch moeten we ons eerlijkheidshalve en om der wille van de waarheid afvragen of de hele situatie op deze wijze volledig is weergegeven. Voor mijn besef ontbreekt een dimensie. Wanneer we de mens argeloos alleen als beelddrager Gods beschouwen zonder ons rekenschap te geven van het verlies van dat beeld door zonde en zondeval kunnen we mogelijk wel in conflict geraken met de optimistische humanistische voorstanders van de leus dat de mens de maatstaf is van alle dingen, doch dit conflict neemt nooit die tragische en dramatische vormen aan, wanneer we ons geen rekenschap geven van de gevolgen van de zonde en de zondeval voor het heerlijke beeld Gods, dat aan de eerste mensen is meegegeven.

De erkenning van de diepe val geeft de felste botsing met alle vooruitgangsgeloof.

We krijgen bij velen de indruk, dat ze de volgorde van de funderende feiten omkeren. Ze zetten de zaak precies op zijn kop. Van onvolmaaktheid, of indien iemand dat nu per se wenst van zondigheid, mag men desnoods spreken, mits men die si-

tuatie laat voorafgaan aan het heerlijk paradijs waarheen de mensheid alle bloed, modder en tranen ten spijt onderweg is.

De orde, die een volgorde is, te weten van paradijs en zondeval wil men precies omdraaien. We zijn niet uit het paradijs in de zonde gevallen, maar we zijn uit wat men dan zonde wil noemen onderweg naar het paradijs en dat paradijs kan de mens, zo slecht is hij waarlijk niet, zelf scheppen en verwezenlijken. Dat komt ervan wanneer we de vastigheden van de eerste hoofdstukken van Genesis op losse schroeven zetten.

Het komt zover dat er geen zonde meer bestaat dan alleen in geval, dat we het wagen van zonde te spreken en zonde te belijden. We zeggen wel eens dat het een gunstige ontwikkeling voor ons is, wanneer zonde waarlijk zonde wordt. Zonde namelijk voor de levende God. Het is echter weer heel iets anders en een zeer kwalijke en bedenkelijke toestand, wanneer zonde voor God, levend zondebesef, voor de aardse overheid een voorbeeld wordt van onvergeeflijke zonde.

We raken zo ver vooruit, zo geëvolueerd dat weldra alleen levende zondekennis nog zonde is. Geen wonder dat er geen behoefte meer is aan een Zaligmaker der wereld. Een inspirerend Voorbeeld kan per gratie. Maar geen Verlosser van zonde en schuld. Want zondebesef is kennelijk in strijd met de optimistische mensbeschouwing van het wereldsocialisme. Communisme kunt u ook zeggen, want in dergelijke beschouwingen staat socialisme altijd voor communisme. Socialisme is in bepaalde propagandalectuur de witvoetjesnaam van het communisme.

Laat mij dan maar pessimistisch zijn. Want als ik goed pessimistisch ben, ben ik op en top optimist.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen