Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Sabbat of zondag

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Sabbat of zondag

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

De tegenstelling is niet zuiver. Beter kan men spreken van de Oud Testamentische of de Nieuw Testamentische sabbat. De Catechismus spreekt bij de behandeling van het vierde gebod dan ook niet van de zondag, maar van de rustdag. Voor zeer velen ligt hier geen enkele vraag: sabbat of zondag, men kent geen rustdag, men viert geen enkele dag van de week, om die aan God en Zijn dienst te wijden. Intussen staan wij hier voor een gebod van God, dat van zeer oude herkomst is. Het woord 'gedenkt de sabbatdag, dat ge dien heiligt' roept overoude herinnering op. De sabbat dateert van de dagen der schepping.

God rustte op die dag! God zegende die dag! God heiligde die dag!

Voordat er enig gebod gegeven werd, gaf God Zelf een instelling van het rusten op deze dag. Over de vraag over de zevende of de eerste dag zullen wij maar niet twisten: het was voor Adam de eerste dag van zijn leven, dat hij rustte en met zijn God verkeerde in Zijn rust. Ook zijn eerste dag was een sabbatdag. De sabbatdag is dus een hoge dag, niet in de eerste plaats een dag van ónze rust, maar een dag van Zijn rust. Die dag is een gezegende dag. Eerst gezegend en daarna en daarom ook geheiligd. Uiteraard zijn bij de schepping alle dagen gezegend, maar deze dag wel boven die alle: God zag op alle dagen, dat het goed was en schoon, wat Hij gemaakt had. Elke dag had zijn eigen zegen, maar deze dag was dan bijzonder gezegend. Hier wordt het bijzonder van vermeld. Wij weten wel waarin die zegen bestond, 't Was vooreerst de dag van God, niet de dag der mensen. Wel is hij ook gemaakt voor de mensen, maar het was dan zo de dag voor de mensen, dat zij die aan hun God hadden te wijden. Zij mochten ingaan in de rust van God, met Hem rusten, bij Hem rusten, in Hem rusten. Die serene rust van deze dag is toch wel heel iets bijzonders. In wat voorgetijde deze dag ook valt, wat voor weer het ook moge zijn, deze dag heeft en houdt een eigen karakter. Het is een dag des HEEREN, het is een heerlijke dag. Daar ligt een voornaamheid op, daar gaat een plechtigheid, een stille wijding van uit. Als de dag van de ontmoeting met God, als de dag van de religie, ligt er de grootste zegen op. Daar is die dag hoofdzakelijk voor gegeven. Dus is hij ook een geheiligde dag.

Afgezonderd van al de dagen der week, anders dan die alle. Het is geen andere maandag, het is geen tweede zaterdag, het is de dag des Heeren, het is de dag van God. Wie dan ook deze dag niet viert, die mist de zegen van die dag, hij verstoort die zegen. Wie deze dag gelijk maakt aan een der andere dagen van de week, ontheiligt hem, beneemt hem zijn heerlijke glans, beneemt hem zijn heiligheid. De mens mag ook deze dag niet vieren in een slaafse dienst van God. De Oud Testamentische instelling van dit gebod, zowel als de Nieuw Testamentische fundering ervan, stelde toch de mens in de vrijheid der heerlijkheid der kinderen Gods. Deze dag mag niet en zal niet een dag zijn van slaafs opgelegde inzettingen, maar van vrije, heerlijke lust om God te dienen, met het hele hart, met alle zinnen. Het moet in Israël zijn een vierdag, een dag der dagen, die Israels God geheiligd heeft om te zijn verheugd, van zorg ontslagen, om God te roemen. Als men ergens spreken wil van de vreugde der Wet, dan moet het hier zijn! Een dag van blijde ontmoeting met God, in Zijn offer, in Zijn Woord, in het gebed. Het zal ook zijn een ontmoeting met het vrome volk, als breed de stammen, de geslachten, de families saam vergaderen. Als één ding band legt kruiselings, van beneden naar boven, maar ook horizontaal, dan is het in deze ontmoetingen. Hier wordt heel het volk geheiligd, hier wordt heel het volk gezegend. 'Daarom zegende de HEERE die dag en heiligde dezelve.' Hier ontmoet het volk èn de zegening èn de heiliging.

Zo hoog is deze instelling van God, dat de Schrift dit gebod gelijk stelt met alle geboden Gods. De Heere noemt het houden van de sabbat zelfs een teken, een teken tussen Mij en tussen u. Dan doet dit vrijwel het zelfde als het teken van het verbond. Hieraan zal men u kennen, dat gij de Mijne zijt!

Van het Oude Testament naar het Nieuwe

Een moeilijke zaak schijnt de overgang van de Oud Testamentische sabbatdag naar de Nieuw Testamentische. Wij wezen reeds op het feit, dat deze dag voor Adam de eerste van zijn leven was. Wij weten hoe formalistisch de Joden die dag vierden. Zij vierden hem zó eigenlijk helemaal niet. Dit werd een dag van gebod op gebod, van regel op regel. Wat heeft dit veel aanleiding gegeven tot botsingen met de Heere Jezus, die genoemd wordt een Heere ook van de sabbat. Die bij voorkeur op die dag Zijn genezingen deed. Die tot verzoening van de gebroken sabbatten van Zijn volk juist een sabbat over in het graf lag, en Die op zo heerlijke wijze juist op de eerste dag der week Zijn overwinning over zonde, hel en dood bezegelde en op de dag, die nu naar Zijn naam genoemd werd, Zich één en andermaal plaatste te midden van Zijn saamvergaderde discipelen. Is het wonder, dat de discipelen de gewoonte aannamen, om op die eerste dag der week samen te komen en dat men de bij de synagogen gebruikelijke uren aannam voor die samenkomsten. Wij lezen in 1 Corinthe 16 : 2 dat de apostel de christenen aanbeval op elke eerste dag der week iets bij zichzelven weg te leggen voor de behoeftigen te Jeruzalem. Die dag kreeg de naam van 'de Dag des Heeren'. Het heeft nogal wat moeite gegeven bij de Joden-christenen, het geeft nog wel moeilijkheden bij de Sabbatisten. Zegt men dat het Nieuwe Testament niet bepaald een gebod geeft tot het veranderen van de dag van zeven naar één, dan is dat waar. Ons dunkt echter, dat de waarde van Christus' offer en de, het is waar, summiere beschrijving van de gewoonte, die Christus en Zijn discipelen aannamen, voor ons goede maatstaf kunnen zijn. Het is de dag van Zijn opstanding, de dag van Zijn verlossing, de dag des Heeren, de dag van de gemeente des Heeren. Op de Dag des Heeren ontving ook Johannes zijn Openbaringen van de verheerlijkte Christus.

Dordtse Synode,

In de synode van Dordrecht van 1618 en 1619 nam men na breed over de zaak gesproken te hebben deze resoluties:

1. In het vierde gebod moet onderscheiden worden tussen het ceremoniële en het morele.

2. In het vierde gebod is de rust van de zevende dag en de Joodse onderhouding daarvan ceremonieel.

3. In het vierde gebod is de toeëigening van een zekere vaste dag aan de godsdienst en daartoe zo veel rusten als voor de godsdzenstige en heilige overdenking nodig is, moreel.

4. De Joodse sabbat afgeschaft zijnde, moet nu de Dag des Heren geheiligd worden.

5. Deze dag is sedert de tijd der apostelen onderhouden geworden.

6. Daarom moet gerust worden van alle slaafse werken en van alle uitspattingen, die de godsdienst verhinderen, maar de werken van noodzakelijkheid en barmhartigheid moeten voortgang hebben.

Steunend op de inzetting van Christus en de apostelen volgen wij dan gaarne deze goede gewoonte, die de kerk van alle eeuwen gevolgd heeft. Wij hebben dat te doen in het geloof in het werk van Christus' dat door Zijn opstanding is volbracht. Doen wij dit niet door het geloof, dan is onze sabbat, dit is onze rustdag van zijn ankers geslagen. Dan gaan wij óf libertijns een vrijheid in, die met de dienst van Jezus' verzoening niets te maken heeft, óf wij gaan wetticistisch een gebondenheid in, die ook met de dienst van Jezus' verzoening niets te maken heeft. Wordt dit, blijft dit de Dag des Heeren voor ons, een dag van de verheven rust, die God gaf in Zijn schepping, en die Christus verwierf door Zijn herschepping, dan zal het ons een vreugde en een vrede zijn, om reeds hier in te gaan in de rust, die God aan Zijn volk verschaft, een voorsmaak van de eeuwige sabbat.

Waar het vierde gebod valt, daar valt de dag des Heeren en de dienst des Heeren Daar valt ook de religie en daar wordt de mens voortgejaagd van een eerste werkdag tot aan een zevende werkdag. Rusteloos voort, en een dag vrijaf kan of dagen vrijaf kunnen nooit vergoeden die éne dag met God te zijn, wekelijks. Het is ons dan goed elke eerste dag der week nabij God te zijn. Hij is onze kracht, onze rust, onze vreugde! Eén dag met God is ons beter dan duizend dagen elders. De dag des Heeren is onze kracht voor al de dagen der weken.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 24 augustus 1972

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's

Sabbat of zondag

Bekijk de hele uitgave van donderdag 24 augustus 1972

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's