Boekbespreking

J. P. v. d. Laan-Boelens, Recht op leven en sterven, in de serie Ter Sprake, 23 blz. Uitgeverij Meinema, Delft. Prijs ƒ 1, —.

In dit boekje komen verschillende onderwerpen uit de medische ethiek aan de orde: verlenging van het leven, transplantatie van organen, een milde dood, zelfmoord en abortus provocatus. De schr. wil de nieuwe antwoorden niet zo maar afwijzen, maar gaat er ook niet direct in mee. Ze wil enkele overwegingen aanbieden om tot een oplossing te komen. Deze 23 bladzijden zijn onvoldoende om de ingrijpende en omvangrijke aan de orde gestelde problemen te behandelen.

Er wordt soms veel te gemakkelijk iets geponeerd. Ethisch heet het bijvoegelijk naamwoord bij ethiek, dat vertaald zou zijn uit het Griekse woord (blz. 5). Dit is ten dele waar: ethiek is de wetenschap van het ethos. Dit laatste woord komt regelrecht uit het Grieks. Euthanasie zou betekenen waardig sterven (blz. 12). Waarschijnlijk bedoelt de schr. dat een milde dood bij een ongeneeslijke zieke een menswaardige dood is. Doch dat is nog wat anders dan waardig sterven. Abortus zou nimmer gevraagd worden om een geplande vakantie te kunnen doen doorgaan, stelt de schr. (blz. 18).

Een vrouwenarts vertelde mij dat op zijn spreekuur een dame geweest was, die juist met het oog op het doorgaan van de vakantie abortus gevraagd had van een zwangerschap, die haar wat datum betreft slecht uitkwam. Ik geloof dat de schr. haar boekje zelf het best getypeerd heeft, toen ze stelde: ik zou 'enige oppervlakkige informatie willen ge­ven' (blz. 5). 

G. Th. Rothuizen, Afspraak met de dood. Gedachten over ethiek en suïcide. 136 blz. Uitgeverij Kok, Kampen. Prijs ƒ 10, 75.

De Kamper hoogleraar in de ethiek heeft in dit boek het probleem van de zelfmoord aan de orde gesteld. Zijn stelling is duidelijk: men behoort geen afspraak met de dood te hebben (blz. 117). Hij maakt onderscheid tussen euthanasie en suïcide. Euthanasie geschiedt meestal vanwege de harde dood; zelfmoord meestal vanwege het harde leven (blz. 104). De schr. legt grote nadruk op het gebrek aan contact en communicatie als oorzaak van pogingen tot zelfmoord (blz. 110). Men kan niet verwachten van ons dat we iemand helpen bij een poging tot zelfmoord. Dan zouden we immers tegen zo'n mens zeggen dat er voor hem geen andere wijze om te leven bestaat dan door te sterven. Dat vindt de schr. onvoorstelbaar (blz. 112). De Bijbel spreekt nergens een veroordeling uit over de gepleegde zelfmoord. De gevallen die vermeld worden, zijn niet talrijk. Daarom noemt de schr. de oogst aan bijbelse gegevens kwantitatief en kwalitatief mager (blz. 55).

Zelfmoord mag niet vanwege de genade. Zoals de genade vooraf werkt, zo werkt ze soms ook achteraf, met een beroep op Ps. 139:5: Gij hebt van achteren en van voren mij bezet (blz. 74). Dit betekent niet dat de schr. zelfmoord rechtvaardigen wil. Wel gelooft hij dat de genade sterker is. Dit zijn enkele stellingen en conclusies uit het betoog. Dit boek bevat veel informatie. Op prettige wijze worden we in kennis gebracht met een heel stuk literatuur.

Bij waardering kunnen we toch onze vragen die als bezwaren tegen het betoog naar boven kwamen niet achterhouden. Het komt ons voor dat de barthiaanse genadeleer de visie van de schr. beheerst. Dat geldt zowel i.v.m. de afwijzing van de zelfmoord als met het oog op de genade die God achteraf verleent. Naar ons oordeel zou er vanuit de schepping gesproken moeten worden. Dan is er meer te zeggen dan wat de schr. aan karige gegevens bij zijn onderzoek van de Bijbel oogst. Met betrekking tot die gegevens moet ook opgemerkt worden dat verschillende zelfmoordgevallen plaats vonden in een oorlogssituatie. Dat had op zijn minst verdisconteerd moeten worden in de overwegingen. Moet trouwens het onderscheid tussen hen die zielsziek zijn en hen die dat niet zijn bij het begaan van hun daad, niet gemaakt worden? Ons past het niet genade uit te spreken over hen die aan God het leven teruggeven. Het beroep op Ps. 139 is "wel heel merkwaardig. Als schr. zegt: we mogen het anderen niet aandoen dat we uit het leven weggaan, zou ik willen stellen: ten opzichte van de Heere God klemt dat nog meer. Wie zijn wij, dat wij aan iemand genade toekennen, waar God dit Zelf onbesproken laat?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen