Kerk en recreatie

U vindt misschien, dat dit een vreemde combinatie is en dat recreatie meer een aangelegenheid is, die thuishoort op een kantoor van de VVV. Toch liggen deze twee terreinen niet zover van elkaar als u op het eerste gezicht zou denken. De kerk wordt hoe langer hoe meer met de gevolgen hiervan geconfronteerd.  In de vakantiemaanden worden vele eigen leden in de kerkdiensten gemist, terwijl hun plaatsen worden ingenomen door telkens weer andere gasten. In sommige gemeenten, vooral in de grote steden, is er het probleem van de leden, die in het weekend naar hun tweede woning trekken. Niet alleen dat er dan veel lege plaatsen zijn in de diensten, maar ook in de collectes is het merkbaar !

Kerk en recreatie hebben dus zeker wel met elkaar te maken. We mogen niet volstaan met alleen maar op ongewenste situaties te mopperen; ook op dit terrein liggen er voor de gemeente taken. De problemen zijn echter vaak zo groot, dat we deze taken niet helder zien liggen.

Vakantie is een algemeen bezit geworden tegenwoordig. We krijgen steeds meer vrije tijd en bovendien nog vakantiegeld. Dus trekken we erop uit en zo ziet menig dorp zijn bevolking 's zomers met honderden, soms duizenden, aangroeien. Dat geeft niet alleen voor de dorpsgemeenschap problemen (plus behoorlijke verdiensten) maar ook de kerkelijke gemeente ziet hier allerlei vragen oprijzen. Moet de kerk zich ook met de vakantiegasten bemoeien en zo ja, hoe moet dat gerealiseerd worden ?

God denkt in Zijn wetten aan de vreemdeling die in uw poorten is. Het is dus wel bijbels om deze gasten hartelijk te ontvangen en ook als kerk te tonen, dat we weten, wat in de Bijbel staat. Eigenlijk al enige tijd vóórdat de vakanties beginnen zouden de verschillende verenigingen zich erop moeten bezinnen, wat er gedaan moet worden. Zij zullen dit moeten doen in overleg met en gesteund door de kerkeraad. Laten we enige concrete punten noemen, die er alzo gedaan zouden kunnen worden.

De gasten zullen moeten weten, hoe laat de kerkdiensten op zondag beginnen. Dit moet gepubliceerd worden in de plaatselijke courant en op de campings bekend worden gemaakt. Vergeet ook niet het plaatselijk bureau van de VVV hiervan in kennis te stellen. Op de campings kunnen stencils uitgedeeld worden waarin iets meer over de plaatselijke kerken verteld wordt. Wellicht dat hierin samengewerkt kan worden met andere kerken uit de plaats.

's Zondags komen er vakantiegangers in de kerk. Moeten ze alleen maar aangestaard worden of zijn er enige gemeenteleden (jongeren !) die de koster kunnen helpen om plaatsen voor hen te vinden ? Het doet weldadig aan als men in een vreemde kerk vriendelijk wordt ontvangen. Anderen weer kunnen ervoor zorgen, dat op duidelijk zichtbare plaatsen bijbeltjes voor de gasten gereed liggen. Misschien zit er een vreemde op uw plaats (de plaatsen zijn vrij, maar u zit er nu eenmaal altijd). Kijk dan s.v.p. niet direct zo nors: de vakantiegast zou nijdig de kerk uit kunnen lopen. Wees vriendelijk en hulpvaardig. De gasten zouden ook daardoor iets kunnen gaan gevoelen van de gemeenschap der heiligen. Allicht is er een zaal of bijgebouw, waar na afloop van de dienst onder gezellig ge

Vervolg op pag. 433

sprek een kop koffie kan worden aangeboden. Dit kan tot contacten leiden, die een vakantie onvergetelijk maken.

In de week zou iets georganiseerd kunnen worden: een orgelbespeling of een zanguitvoering. Is er een adres, waar gasten, die pastorale hulp nodig hebben, zich vervoegen kunnen ? Een dergelijke opvang van vakantiegasten geeft nog niet zoveel moeilijkheden.

De problemen worden groter als de kerk evangeliserend naar buiten treedt. Er zijn op een camping altijd wel 'randkerkelijken', die zich niet vaak in een kerk laten zien, maar die een dienst op de camping wel mee willen maken, of anderen, die wel naar de kerk zouden willen, maar niet kunnen. Hier ligt een taak voor de evangelisatiecommissie, die namens de plaatselijke kerk een dienst kan organiseren. Ook zulke diensten behoren goed te worden voorbereid. Er moeten afspraken worden gemaakt met predikanten, die de dienst leiden; er zal gestencild moeten worden, er moeten stoelen zijn, een geluidsinstallatie, enz.

In dit verband mag ik de aandacht vestigen op de 'Dabar-commissie', die in samenwerking met het bureau van de IZB instructiemateriaal voor het evangelisatie-recreatiewerk heeft samengesteld. ('Dabar' is een Hebreeuws woord en betekent 'Woord en daad'). Dit mapje met instructies geeft uitgebreid aanwijzingen voor het evangelisatiewerk op campings. Ik wil graag er iets uit citeren: 'Dabar is een commissie van jongeren, die nauw verbonden is aan de HGJB en de IZB. Deze commissie beoogt met haar werk het Evangelie van de Heere Jezus Christus meer en meer ingang te doen vinden in onze samenleving, met name door in de zomer op een aantal campings te getuigen met woord en daad van de Heiland der wereld.

Het evangelisatiewerk willen we doen vanuit de plaatselijke gemeente, namens haar, om mensen die in de zomermaanden vaak zonder dat ze het zelf beseffen geestelijk verhongeren, te helpen. Om de mensen die het Evangelie niet (meer) kennen tegemoet te treden en de weg te wijzen. We willen hen de weg terugwijzen naar God en Zijn gemeente. Wij willen hen naar de gemeente verwijzen van de plaats waar zij recreëren, maar ook van de plaats, waar zij na de vakantie weer zullen wonen om daar bij Woord en sacramenten in gemeenschap van de levende God en van elkaar te wonen en te leven.

Dabar is niet een instantie, die hier en daar, waar haar dat goed dunkt, teams plaatst. Dat zou betekeneij, dat ook alle verantwoordelijkheid bij Dabar ligt. De teams zijn echter niet in dienst bij Dabar, maar bij de plaatselijke gemeente(n). Alleen als een gemeente daarom vraagt, komt Dabar in actie om te helpen bij het opzetten van evangelisatie-recreatiewerk in die gemeente. Wanneer een gemeente besluit dit werk te gaan aanpakken, zal men ertoe overgaan een speciale commissie hiervoor te benoemen.'

Ik meen, dat uit deze citaten duidelijk doel en werkwijze van Dabar blijken. Hoe dit evangelisatiewerk op een camping gerealiseerd kan worden, vindt u uitgebreid in dit mapje omschreven. Mag ik in het bijzonder de jongeren kennisneming hiervan aanbevelen ? Ook en vooral de kerkeraden zou ik willen vragen zich eens te bezinnen op deze wijze van evangeliseren. Er zijn zeker jongeren te vinden, die voor dit werk een deel van hun vakantie willen opofferen.

De moeilijkheden worden nog groter als we de weekendrecreatie eens onder de loep nemen. Deze vorm van ontspanning is het gevolg van meer vrije tijd en van de grotere welvaart. Velen hebben een tweede woning of een stacaravan, waar ze het weekend doorbrengen. Eigenlijk is 'weekend' een naar woord. Het heeft een bepaalde gevoelswaarde gekregen. Denkt u ook bij 'weekend' meer aan uitgaan, dan aan de kerkgang ? Er zit in dit woord een zekere gelijkschakeling van de zaterdag en de zondag. Laten we proberen dit woord zoveel mogelijk te vermijden. Er zijn heel wat motieven die dit soort recreatie begrijpelijk maken. Men ontvlucht de grote steden en de verontreinigde atmosfeer in de industriecentra. Maar voor de kerkelijke gemeente gaan er hier problemen ontstaan. Vooral in de grote steden is mede hierdoor het kerkbezoek minder gewoj-den. Maar er zijn nog andere nadelen. Wie vaak de kerkdienst in eigen gemeente verzuimt vervreemdt al gauw van het kerkelijk leven in zijn woonplaats. Hij raakt geïsoleerd, ook al omdat hij zich niet beschikbaar kan stellen voor allerlei kerkewerk. Als ambtsdrager kan hij niet gekozen worden, voor jeugdwerk (vaak op zaterdag of zondag) is hij niet disponibel.

Bovendien is de prediking op de zondag niet maar een gebeurtenis, die losstaat van plaats en tijd. Zij heeft betekenis voor de situatie en de behoeften van die gemeente, waar zij gehouden wordt. In het gebed zijn de noden van die gemeente tot God gebracht. Met Gods zegen gaat die gemeente de week weer in. Zo heeft de prediking een werkingssfeer, die zich verder uitstrekt dan alleen dat uur 's zondags. Mede door het verwaarlozen van deze factor dreigt er een breuk te komen in de gemeenschap met de plaatselijke gemeente. Ook in de pastorale begeleiding gaan vervreemdingselementen een rol spelen. En ten slotte: wat komt er terecht van de financiële steun aan de eigen gemeente ?

U ziet: ook hier is de vraagstelling belangrijk, wat weegt zwaarder, welvaart of welzijn ? Gaan we niet teveel geestelijke waarden opofferen aan persoonlijk genot en gerief ? Nemen we, voor we een tweede huis kopen of huren, ook de kerk in onze overwegingen op ? Is in onze tweede woonplaats gelegenheid om naar een kerk te gaan, waar we verwachten mogen, dat Gods Woord zuiver gepredikt wordt ? Als de zondag geen dag meer is, waarop wij naar de kerk (kunnen) gaan, hoe brengen we dan die dag door ?

Het lid zijn van een gemeente brengt bepaalde consequenties met zich mee. Wie lid wordt, stelt zich onder de pastorale zorg van het ambt, stelt zich onder het toezicht van de plaatselijke kerkeraad. Wanneer men een tweede woning kiest, zou dit eigenlijk aan de kerkeraad van de eigen gemeente doorgegeven moeten worden. Deze kan dan contact opnemen met de kerkeraad in de tweede woonplaats. Dit is geen bevoogding. Heeft men zich door zijn belijdenis vrijwillig onder toezicht gesteld, dan moet men een kerkeraad ook gelegenheid geven dat toezicht uit te oefenen. De kerk van de tweede woonplaats weet dan wie haar 'weekendleden' zijn.

Voorzover ik weet, is het probleem van de 'weekend-recreatie' nog weinig in studie genomen. Op vele plaatsen zit men ermee. Het zou goed zijn, wanneer ook deze aangelegenheid eens de volle aandacht kreeg. Misschien dat het begrip 'kerk' weer eens sterker geaccentueerd moest worden. De waardering van de kerk als instituut is bij velen sterk ge­daald. De betekenis van het ambt wordt gedevalueerd. De prediking heeft vaak niet meer de centrale plaats in de eredienst.

In dit artikel kan deze nieuwe visie op de kerkelijke praktijk niet uitvoerig uiteengezet worden. Ik mag o.m. verwijzen naar het boek van prof. dr. H. Jonker: Leve de Kerk, waarin deze zaken brede aandacht ontvangen. Zo kan het probleem van de recreatie ons er opnieuw toe dringen terug te vallen op de kernvragen van ons kerkelijk leven. Een schriftuurlijk antwoord op deze vragen zou onder Gods zegen richting kunnen geven bij het zoeken van een oplossing.

Rijssen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen