Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Marxisten en het geloof

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Marxisten en het geloof

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Dominee Rochus Zuurmond, Delfts studentenpastor, mocht in Trouw zijn marxistische visie kwijt. Dominee Zuurmond is met anderen een beweging 'Christenen voor het socialisme' gestart. Beter zou geweest zijn de naam 'Christenen voor het marxisme'. Dat komt dunkt me eerlijker over. Zuurmond zegt: 'Wij zijn christenen, wij zijn orthodox. Desalniettemin is onze politieke theorie marxistisch. Men moet eraan wennen dat je dat theologisch heel goed kunt verdedigen.'

Wat houdt die marxistische theorie in ? Zuurmond: 'Volgens de marxistische theo­rie is het geloof een uiting van een verkeerd bewustzijn, dat zal afsterven, als het bewustzijn de werkelijkheid weer juist ziet. Met de religiekritiek van Karl Barth in mijn achterhoofd kost het me geen moeite om dat te onderschrijven. De vorm van religie waar ik dagelijks tegenop loop is inderdaad een uiting van een verkeerd bewustzijn. Je hoeft geen marxist te zijn om dat in te zien. Maar ik geloof dat Marx en Lenin nooit in aanraking zijn gekomen met de profetische kern van de bijbelse verkondiging. Dat blijkt uit wat Lenin over het christendom schrijft.

Ik vind overigens wel dat we opnieuw met de marxisten moeten praten over het geloof en het Christus-belijden en over wat atheïsme nu eigenlijk is. Helaas is dat op het moment niet overal mogelijk.

Op de vraag wat voor theologie er wel achter deze keuze voor het marxisme zit, zegt Zuurmond: 'Ik spreek alleen voor mezelf, niet voor de cvs. De verkondiging spreekt van een God die geschiedenis maakt, die bezig is mensen te bevrijden. Als je dat hoort, kun je natuurlijk zeggen: dat slaat alleen maar op mijn innerlijk. Dat lijkt dan niet-politiek, maar in feite bevestig je daarmee de bestaande toestand. Of je zegt: de verkondiging slaat duidelijk op de werkelijkheid, waarin we leven. God heeft deze wereld niet aan haar lot overgelaten. Maar dan vraag je je direct af: waar zie ik daar iets van.' Voor het marxisme is het geloof een uiting van een verkeerd bewustzijn dat zal afsterven. Daarmee is ds. Zuurmond het eens, welke diepzinnigheden daar, vanwege Barths religiekritiek, ook achter zitten. Concreet betekent dat heel eenvoudig dat je je om de vragen van persoonlijk heil niet meer druk maakt. Dat doen consumptiechristenen, heilsegoïsten. Het gaat nu om de geschiedenis. De evoluties en de revoluties in de geschiedenis brengen het heil en daarom is Marx de heilsprofeet, want die heeft het Evangelie seculair verwoord.

Verbastering

Maar dit alles is niet anders dan verbastering van het Evangelie. Men moet de Schrift wel helemaal dicht laten om de persoonlijke dimensie van het heil, van het geloof te elimineren. Hier ligt dan ook Das Kapital van Marx over de Bijbel heengeklapt. Men weet nog slechts te denken in collectiviteiten, in structuren, maar men ziet de mens, de concrete individuele mens met zijn schuld voor God en zijn diepste nood niet meer. Daarom wordt het kil, koud, hard (vochtig) en wettisch. Zuurmond zegt: De marxistisch-leninistische theorie gaat uit van de werkelijkheid met al haar harde kanten. Die marxistische analyse moet ook kil wezen. Dan mag je er vervolgens emotioneel op reageren. Maar wie met deze kille leer de gemeente tegenkomt zal de gemeente zien wegsterven. Er zullen slechts weinigen overblijven, die nog emotioneel reageren. Die emotie zal dan wel bestaan in revolutionaire activistische slogans.

Ik vraag me bij het lezen van deze dingen af of men dan ziende blind is. Ziet men niet waar de diepste nood van het leven ligt ? Ziet men niet dat op de bodem van alle vragen der wereld zondeschuld ligt ? Ziet men niet dat de gemeente onder deze leer wegsterft omdat er geen leven, geen warmte, geen hoop en geen uitzicht doorheen stralen ? Heeft er dan geen bloed gevloeid op Golgotha ? Is dat bloed gevloeid om het geloof —-'uiting van een verkeerd bewustzijn' — te laten afsterven of juist terwille van een gemeente (een schare en geen massa), die in de wijnstok, die Christus is, door een waar geloof zou worden ingeplant ? 

Uittocht

In W. Duitsland bedanken jaarlijks 30.000 mensen voor de kerk, omreden dat men dan de door de staat opgelegde kerkbelasting niet meer behoeft te betalen. Ds. Immer, praeses van de Evangelische Kerk in Rheinland zei daarover dat dit des te teleurstellender is omdat de kerk de laatste tien jaar zich ingespannen heeft voor een bijbelse theologie en een 'gepaste vertaling van de boodschap van Jezus Christus in de taal van onze tijd'. In de kerkdienst gaat het niet zozeer 'om de opbouw van de enkeling' alswel om de gemeente en de actieve dienst daarvan in de wereld. Wéér dat afdingen op wat de enkeling nodig heeft. Als het intussen gaat om de laatste tien jaar, waarover ds. Immer spreekt, dan is die 'aangepaste vertaling van de boodschap van Jezus Christus' niet zelden een marxistische geweest, waarvan dominee Zuurmond onverhuld en onverbloemd getuigenis geeft. Het Getuigenis van enkele jaren geleden is niet zomaar een slag in de lucht geweest. Wat heeft de aanpassing gebracht? Een exodus, een uittocht. Wanneer dit de boodschap van de kerk wdrdt zal de gemeente wegsterven, omdat er geen geloof meer gewekt wordt — of de gemeente zal elders wonen. Men moet zich er niet over verwonderen, dat de gemeente bij het aanhoren van selectieve marxistische verontwaardiging in de prediking ook selectief belieft te kerken. Dominee Zuurmond zou met zijn verkondiging in ieder geval buiten mijn selectie vallen.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 23 oktober 1975

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's

Marxisten en het geloof

Bekijk de hele uitgave van donderdag 23 oktober 1975

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's