Zijn dag van verre aanschouwd

Wanneer ik met u in deze kerst-bijdrage bijbels-pastoraal mag nadenken over de verwachting van de beloofde Zaligmaker onder het Oude Verbond, dan is de titel voor dit artikel, die mij opgegeven werd, ik zou zeggen een vondst. Een beter thema voor de Christusverwachting in het Oude Testament lijkt mij moeilijk zo niet onmogelijk. Mag men het Oude Testament heten 'het boek der verwachting', tegenover het Nieuwe als 'het boek der vervulling', ik denk aan wat wijlen ds. V. Sliedregt opmerkt 'het Oude Testament houdt in de belofte en de schaduw van de nieuwe dag'. En die nieuwe dag is geen andere dag dan die van Jezus Christus, in Wien belofte en schaduw vervuld zijn. En dan horen we de Zaligmaker Zelve getuigen 'Abraham.... heeft met verheuging verlangd, opdat hij Mijne dag zou zien; en hij heeft hem gezien en is verblijd geweest'. Het gaat om de dag van Christus. Is deze, die het middelpunt der Schrift is, ook het middelpunt van ons leven? Is deze dag ook aangebroken in ons leven, dat we Hem gezien hebben, door het geloof, geopenbaard door het Woord en de Geest?

Het voorrecht van deze verwachting

Met name het historisch onderzoek naar de aard en de inhoud van de verschillende godsdiensten spreekt wel van 'messiasverwachtingen' bij de niet-Israëlietische volken. Ook daar zou men 'heilbrengers' kennen, personen, die een nieuwe tijd, een heilstijd zouden inluiden bij hun komst. Maar het gaat daarbij duidelijk om figuren die in deze wereld(tijd) geluk en voorspoed zouden brengen. Heel de mensheid heeft steeds weer gehoopt op welvaart, verlossing, door grote mannen gebracht, die materiële, morele of intellectuele bevrijding zouden doen komen. Maar Israël is gegeven de boodschap van De Messias, Die aan het einde der tijden en der wereld een eeuwig Vrederijk zal brengen. En bovendien, missen alle godsdiensten het besef van zonde en schuld voor God; aan Israël is het Woord Gods toebetrouwd, dat spreekt van zonde en genade, van oordeel en behoud. De diepste nood is niet het ontbreken van bepaalde goederen, van zedelijke waarden, van verstandelijk inzicht, maar van.... de verlorenheid van het natuurlijk bestaan! Hoe heerlijk heeft God Zich geopenbaard, hoe diep de nood van het menselijk leven ontdekt en nog is het waar, dat wanneer men zich geen verloren zondaar voor God weet, men ook niet verrast en blij ophoort, dat er een Redder is, De Redder, in de geboren Zaligmaker. Hoe nodig is de werking van de Heilige Geest door het Woord, wil het werkelijk advent en kerst worden in ons leven. Als de verwachting vrucht is van Gods openbaring aan Israël, dan is deze niet te verklaren uit nood en druk, waarin Israël heeft geleefd, dat zou psychologie zijn, maar wel heeft deze verwachting in tijden van nood en druk heerlijk bemoedigd, maar evenzeer in tijden van voorspoed de harten gesterkt, want.... in deze verwachting staat niet het menselijk heil maar het rijk en de heerschappij Gods centraal.

Daarom is het de vraag meteen aan ons, of het ook bij ons om de Heere, om Hem Zelf, om de verzoening en de gemeenschap met Hem te doen is. Anders heeft Christus geen waarde! Maar hoe groot is het voorrecht, ja het wonder, wanneer wij in de verwachting en (gedeeltelijke) vervulling van Zijn dag mogen leven. Wij zijn niet beter dan de volken, wij zijn niet beter dan allen, die aan Hem voorbijgaan.

De oorsprong van de Christusverwachting

Velen hebben gemeend, dat de Christusverwachting door Israël ontleend is aan de volken rond het volk van God, ouder, hoger in cultuur, mogelijk omdat men vooral hierbij dacht aan de oud-oosterse ideeën over de koningsfiguur, een goden-zoon, de heilbrenger bij uitstek. Men kijkt dan naar Egypte en Babylonië.

Maar daarbij gaat het of om de verheerlijking van de dan regerende koning - en niet dus van de komende Zaligmaker - of om de totale afwezigheid van zondebesef, waarbij voor ware verlossing uit geestelijke nood geen plaats is. Kerstfeest is niet te verklaren uit menselijke behoeften aan zekerheid, welvaart, rust, vrede. Het centrale van de Christusverwachting door heel het Oude Testament is het-gericht-zijn op het volkomen koningschap van God, waarnaar vanaf de vroegste tijden is uitgezien, niet omdat een mens of de eerste mens op deze gedachte is gekomen, maar omdat God deze heeft gewekt. Heel het Oude Testament is messiaans, van Christus • doorademd. En daarmee houdt gelijke tred het werk Gods in de harten van al Zijn kinderen, want door goddelijke openbaring valt er licht over de deugden Gods, ons verloren leven en de heerlijkheid van Christus. Kerstfeest is door God bereid en wordt vanuit Hem in het hart gevierd.

De voortgang in de Openbaring

Wie denkt niet, wanneer gespeurd wordt naar het begin der verwachting van de toegezegde Messias, aan de 'moederbelofte' in het paradijs? Aan de van God afgevallen mens wordt beloofd de komst van een Verlosser, die de gehele anti-goddelijke macht zou vernietigen, hoewel niet zonder eigen lijden en pijn. Daaruit is alle nadere verwachting gesproten. In het paradijs is de vloek begonnen, maar.... ook het woord der zegen ingezet. God zag om naar van Hem afgevallen mensen. De melodie klirikt van Gods welbehagen in mensen. En Eva zag reeds in haar eerste zoon, die het leven nam. Een, in bijzondere verhouding tot de HEERE, Die het leven zou geven. Zo leefde zij in de heilige verwachting, gewekt door het Woord Gods. Dat Woord, dat de schuld ontdekt en de vloek openbaart, wijst ook aan Hem, Die van de vloek bevrijdt. Is Kerstfeest niet.... met het gesproken en geschreven Woord bij het vleesgeworden Woord uitkomen?

Maar er is voortgang, van meet af aan! In het paradijs weet men, dat de Verlosser tot de mensen zal behoren. Hij wordt naar de belofte ingedragen in ons vlees. Voor Noach gaat de verwachting over op de nakomelingschap van Sem. Voor Abraham wordt duidelijk dat de Verlosser uit Israël zal voortkomen. Jakob ziet Hem verschijnen uit de stam van Juda. Nog een stap verder op deze weg van goddelijke openbaring, en we zijn zij het huis van David, in de tijd der koningen. Dan ook treden de profeten op, die het heil verkondigen in de weg van waarachtige bekering, zonder vorst of volk te vleien, zoals de valse profeten deden. Hoe verdiept is deze verwachting door de prediking van Jesaja, die Zijn komst. Zijn werk. Zijn gang zo heerlijk voor ogen heeft gesteld. Geen wonder, dat hij heet 'de Oudtestamentische evangehst'. Micha ziet Hem ter wereld komen in het stedeke Bethlehem, waarin God het onedele der wereld, heeft uitverkoren om het edele, en al wat van zichzelf zoveel denkt, te beschamen.

En het kan niet anders, of ook in de psalmen, de liederen Sions wordt de Heilskoning bezongen. Die Zijn volk tot vrede zal zijn door recht. Gezongen vaak in de tijden van regerende vorsten moesten de vromen, hoe blij ook met godvrezende vorsten, ervaren, dat in die koningen De Messias niet gekomen was. De boodschap in de ballingschap gaf aan de verwachting diepte, kleur en uitzicht, gelouterd door het oordeel en het lijden. Nadruk op de straffende gerechtigheid en de onkreukbare heiligheid Gods, maar ook op zijn grondeloze barmhartigheid kenmerkt de prediking. Bijzonder het plaatsbekledend karakter van het werk en het lijden van de beloofde Zaligmaker is, met 't oog op 't oordeel van de verwoesting en wegvoering van de stad en het volk, naar voren gekomen. Daniël aanschouwt de tijd der jaarweken, die vervuld zal worden. Een geheel aparte plaats neemt dan ook nog in de schaduwendienst der verzoening, die een zichtbare verkondiging bevat van met name het priesterlijk-verzoeningswerk van Christus. Wijlen ds. I. Kievit heeft steeds weer er op gewezen hoe de voortgang van de Godsopenbaring in het Oude Testament tevens de lijn laat zien van de onderwerpelijke toepassing van het heil in Christus aan het hart van de gevallen en tot behoudenis bearbeide zondaar. Niet alles is op eenmaal duidelijk. De oprechten gaat het licht op in de duisternis. Het pad der rechtvaardigen gaat voort, schijnende tot de volle dag toe.

Er is voortgang, we spreken niet van ontwikkeling, in het werk Gods. Er zit vaart achter de Christus verwachting in het Oude Testament, voortgestuwd door de Geest der profetie. Enige momenten mochten we daarin aangeven. God geeft niet alles in een keer maar bij gedeelten, naardat Hij goed en nodig acht, naardat ook verstaan kan worden. Herhaling, gedurige repetitie en bevestiging van wat Hij gezegd heeft is ook in het bevindelijk geloofsleven geen onbekende zaak.

Dubbele verwachting

Boodschapt het Oude Testament ons de komst van de beloofde Zaligmaker, we moeten er dan wel op letten, dat eerste en tweede komst van Hem niet scherp worden onderscheiden. Ze vallen in eikaars verlengde. Het is als wanneer wij verkeren in een land tussen de bergen. Vanuit het dal zien we de toppen vlak achter elkaar, maar.... schouwen we niet de lange weg naar beneden en weer naar boven van de ene naar de andere top.

Zo leert ook de Christusprediking uit het Oude Testament de kinderen Gods, die mogen leven uit Zijn eerste komst in het vlees uit te zien naar Zijn tweede komst in heerlijkheid. Ach zoveel buiten ons en in ons beantwoordt niet aan de normen van het Rijk Gods. Wanneer komt de grote dag van Christus? Deze wordt gezien van verre, ja, leefde die verwachting meer onder Gods volk. Wat een armoede, wat een schuld bij Gods kinderen.

Nog eenmaal zal Hij komen. Die Gods Gave is. God en Mens in één persoon, in Wien het koningschap Gods hersteld wordt. De heilstijd brengt Hij niet zozeer voort alswel is te zien, dat Hij deze meebrengt, ontvangen van God, als loon op Zijn arbeid, door vernedering en verhoging door Zijn kruis en opstanding.

En gaat het door de bange strijd, het zware lijden, de grote crisis heen, zoals heel het Oude Testament ons tekent. God staat voor Zijn Woord in, de verheerlijkte Christus volvoert de profetieën, de Heilige Geest stuwt de geschiedenis van wereld en kerk naar het einde. Schrikkelijk is dat voor allen, die Hem voorbijgaan die Hem doorstoken hebben. Nog is daar het woord der verzoening op Zijn kosten voor elk, die met hartelijk berouw tot Hem komt, geleid door de Geest.

Zalig, verrukkelijk, adembenemend is deze voor allen, die de verschijning van de Heere Jezus Christus in onverderfelijkheid hebben liefgehad. Hun verwachting werd vanuit de Schrift, ook door het Oude Testament geboren en.... vervuld, Gode tot heerlijkheid, hen tot zaligheid

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen