Afronding

Orthodoxie of orthopraxie - Wat is belangrijker: geloven of handelen?

(4)

Na in de vorige artikelen gezien te hebben hoe de verhouding is tussen geloven en handelen in de Schrift, de Reformatie en in de nieuwere theologie, komen wij nu tot een afronding. Overzien wij hetgeen wij schreven, dan heb ik 'de behoefte nog eens te beklemtonen, dat het een vals dilemma is, wat ons in de titel wordt gesuggereerd.-Wij moeten ons daarin niet laten vangen. Maar wij moeten met het Reformatorisch belijden de volle ruimtege\en aan de orthopraxie, het handelen van de christen en de kerk.

En niet alleen moeten wij haar de ruimte geven, maar wij moeten elkaar ook ertoe oproepen. Zoals Paulus dit voortdurend doet in zijn vermaning tot een heilige le\ ens wandel. Tegelijk moeten wij met de grootste nadruk duidelijk maken, dat de beslissing over wat orthopvax'ie is, over wat waarachtig christelijk ' handelen is valt in de orthodoxie, in de rechte leer van het Evangelie. Daar valt de beslissing. Om dat in derechte leer van het heil, niet theoretisch maar existentieel, de bron ligt van , het rechte handelen. En tegelijk willen wij met ^'klem erop wijzen, dat in dit kader ook alleen 'de goede klemtoon valt op het rechte handelen. Valt dit fundament weg, dan wordt het handelen in een wettisch kader gebracht en krijgt het het karakter van een nieuwe orthodoxie, in de slechte zin van het woord, een keurslijf, waarnaar alles gemeten en gewrongen.en verwrongen wordt. Daardoor mist zulk een handelen ook de evangelische wervende kracht. Het maakt de mens horig in plaats van vrij. Het neemt de mens gevangen in plaats dat hij in de ruimte wordt gezet. En het werpt de mens ook ten diepste op zichzelf terug, in plaats dat het hem vrijmaakt voor de ander. .Wanneer echter het handelen voortkomt uit de innerlijke vrijheid, waartoe wij in de rechtvaardiging door het geloof worden vrijgemaakt, omdat God ons vrijspreekt van alle schuld en straf door het geloof in Christus, dan bezit het evangelische spontaniteit en' daardoor werfkracht. Daarin wordt de naaste inderdaad bereikt'en gered. Het is een handelen, dat uitgaat tot de medemens en de wereld, maar dat zich tegelijk voltrekt coram Deo, voor het aangezicht van God. Zo worden de orthodoxie en de orthopraxie tot een evangelische verbondenheid gebracht.

Nu kan men zeggen: ja dit zijn wel mooie woorden, maar waar zien wij hier iets van in de praktijk? Wordt in orthodoxe kring juist niet veel te veel aandacht besteed aan de rechte leer, en veel te weinig aan het rechte handelen? Zie eens wat een leergeschillen er niet zijn tussen de christenen en de kerken, vaak gepaard gaande met het vormen van aparte, gescheiden kerken. En wat wordt er anderzijds van die kant weinig gedaan ten behoeve van de naaste in nood.

Helaas valt het mij moeilijk om dit te weerspreken. Ik zal ook niet mijn best doen om de positieve kanten van de orthodoxie te belich-, ten. Het enige wat ik hierop wil antwoorden is, dat wat anderen en ook wij zelf terecht aanwijzen als een tekort aan goede praxis van orthodoxe christenen, niet te wijten is daar­ aan; dat zij te veel aandacht schenken aan de leer, maar veeleer daaraan, dat ook binnen de orthodoxie zelfde volle kracht van het geloof niet aanwezig is. Ook, hier zijn de bronnen voor een goed deel \ erstopt. In concreto: ook hier kent men te weinig meer de levende werkelijkheid \an het \ rijgesproken-zijn door God van onze zonde door het geloof in Chris-Jus. Ook hier kent men te weinig het geleidworden door de Geest. Ook hier kent men te weinig de be\ rijdende kracht van de verzoening, waardoor men ook niet meer bij machte is om bcNrijdend te le\en en te handelen in de praktijk.

Dus, het is wel terecht als a.nl adres van de orthodoxie verwijten worden gedaan. Alleen ziet men de oorzaak ervan niet goed, en zeker wijst men geen goede therapie aan. De oorzaak is, dat men te weinig leeft uit de bron, waaruit de Reformatie geleefd heeft, hel sola gratia v«n de Schriften. En de weg tot genezing js geen andere dan de weg vim de bekering, van de terugkeer tot deze bron, de God en Vader van d'e Heere Jezus Christus.

In de tweede plaats zie ik ook heel goed, dat het verwijt van gebrek aan aandacht \ oor de orthopraxie in de or^tfiodoxie, hieruit vaak voortkomt dat men graag zou willen, dat men in die kring een hepaahle praxis zou beoefenen, nl. die, welke overeenkomt me.t een bepaalde visie op de maatschappij en de mens. ik bedoel daarmee de moderne humanistische visie, die in de nieuwere theologie gemeengoed aan het worden is. In dit verband zou ik willen opmerken dat ik er ook naar \erlang, dat er een levend, getuigend christendom zal komen, dat in de wereld van \ andaag wervend en waarschuwend zijn roeping verstaat. Maar dan denk ik niet in de richting \an een .bepaalde ideologisch gekleurde maat.schappijvisic en politieke stellingname. Nee, ik ben ervan o\ ertuigd, dat de christelijke gemeente in deze wereld een categorie sui generis (apart) is, die ook in het getuigenis van haar woorden en daden een eigen weg gaat en een eigen geluid laat horen, dat boven elke ideologische visie uitstijgt en zich aan geen daarvan laat horig maken.

Ik weet, dat dit door velen voor abstract, goedkoop en vrijblijvend wordt aangezien. Dat het dat niet is, blijkt uit de vele gevallen, waarin zulke christenen in totalitaire staten zelfs hun leven ervoor over hebben om zo getuigend christen te zijn. Het gaat om een levend bewijs te leveren van het feit, dat wij niet van deze wereld zijn, en dat het Koninkrijk van Christus niet van deze aarde is. Dat is geen apolitieke houding, maar dat isee'n christelijke houding, die ook politieke gevolgen heeft. En het kan wel eens deze houding zijn, die het in de toekomst het zwaarst te verduren zal krijgen. Want niet alleen de weg van de .socialistische ideologie, maar evenzeer de weg \an de liberale ideologie, de ideologie \'ah het conservatisme als ook die van het progressivisme worden hierbij afgewezen. Wij willen de weg van Chri.stus gaan..En die weg is zeer concreet. Wilt u een voorbeeld? In Nederland is een paar weken geleden een ontwerp-wet over de abortus provocatus aangenomen. Het bleek, bij dit reusachtige probleem, dat de bestaande verschillen tussen socialisten en liberalen zo onbetekenend klein waren, dat men op dit punt elkaar prima kon vinden. Want beiden dachten alleen vanuit de mens, met de mens als maatstaf, zonder te rekenen met de wil van God. Inderdaad, dan komt de aap uit de mouw. Alle verschillen lussen de diverse ideologieën verdwijnen als sneeuw voor de zon zodra het grote punt aan de orde komt, nl. of men naar Gods wil wil leven of naar menselijke begeerte. Welnu, het zal steeds duidelijker worden, naar mijn inzicht, dat op dit punt de beslissingen zullen vallen, en dan zal het tot in het bloed toe concreet gaan worden, dat wij al of niet de rechte leer belijden, orthodox zijn, en zo tot de rechte daad. de orthopraxie komen, tot eer van God en tot heil van onze naaste.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen