Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Ethisch reveil

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Ethisch reveil

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

4

Waar begint het?

Een ethisch reveil - en dat is het laatste dat ik wil zeggen-zal, meen ik, nooit politiek geboren worden. Ze zal slechts een gevolg (kunnen) zijn van een geestelijk reveil, van een beweging als in Ezechiël 37, waarin ons getoond wordt hoe de dorre beenderen bijeen komen, er vlees en huid over komt en geprofeteerd wordt tot de Geest, opdat de beenderen tot leven komen. Een geestelijk reveil ontsta zó in de kerken en onder de christenen, in de wereld waarin wij leven, op de klacht naar de hemel: 'Och dat Gij de hemelen scheurdet, dat Gij nederkwaamt'. Van zulk een reveil geldt: 'niet door kracht, noch door geweld, maar door Mijn Geest zal het geschieden'.

Mr. O. W. A. van Verschuer, voorzitter van de C.H.U., schreef in De Nederlander over het ethisch reveil en spelde het telkens als reveille. Ik geef toe, dat Van Dale's woordenboek dit woord onder hetzelfde hoofdje noemt als reveil, maar het noemt dan een woord van Arthur van Schendel: 'daar klonk plotseling een trompet, een toon lang aangehouden, het werd tot een schetterend reveil'. En als eigenlijke betekenis wordt dan genoemd: 'sein om de soldaten te wekken, de reveille blazen'.

Welnu, zó soldatesk, zó schetterend, zeg ook met zulk politiek machtsvertoon ontstaat geen echt reveil. Het ontstaat wél, op de klaroenstoot van het Woord als de Geest in de stilte en de in de diepte werkt, bekerend, hartvernieuwend en hartverwarmend. 'Niet door kracht, noch door geweld', dat is de dolksteek voor revolutionaire maatschappijhervorming, voor terreur, geestelijk en fysiek; terwijl tóch de maatschappij radicaal, tot in de wortel wordt getroffen en hervormd.

De apostelen trokken in de kracht van Het Woord, als een handjevol eenvoudige vissers, de wereld in: maar het Woord veroverde de wereld en zette fundamentele processen van vernieuwing in gang. Het Woord Gods bleek een kracht Gods tot zaligheid voor ieder die gelooft en doortrok het ganse leven, in de heiliging.

Zó hebben we ook vandaag nodig de krachtige verkondiging van de rechtvaardiging van de goddeloze, met onlosmakelijk daaraan verbonden de heiliging van het ganse leven. In profetisch perspectief van het nieuwe Rijk zegt de Schrift, dat op de bellen van de paarden (zélfs) 'heilig' zal staan. Maar er staat óók, dat in het Rijk niet komt wie gruwelijkheid en onrecht doet, wier namen niet staan in het boek van het leven van het Lam.

We hebben nodig een kerkelijk reveil, een geestelijk reveil, een theologisch reveil. Is niet uitgerekend de heersende theologie de weg gegaan van de rechten van de (autonome) mens? En moest dezer dagen mr. Van Agt zich niet uitgerekend verdedigen tegen kritiek van een zevental theologen, die terzake van het abortusvraagstuk meenden, dat het CDA bij zijn beslissing ten aanzien van de mislukte voorstellen van de kabinetsformateur 'de christelijke beginselen heeft gehanteerd om zich aan de democratische procedures te onttrekken. Zélfs theologen menen (zélfs bij vitale zaken als abortus) democratische procedures belangrijker te moeten achten dan christelijke beginselen.

Geloofwaardig

De geloofwaardigheid van het evangelie is zo in het geding, menen de genoemde theologen. Het geeft mij een goed punt ter afronding. Tegen deze bewoordingen kijk ik nl. sceptisch aan. Alsof de geloofwaardigheid van het evangelie door ónze beslissingen zou kunnen worden bevorderd of tegengestaan. Jawel, de Bijbel zegt, dat het een getrouw woord en alle aanneming waardig is, dat Jezus Christus in deze wereld gekomen is om zondaren zalig te maken. En het Woord Gods is in zichzelf geloofwaardig. 'Gelóóf dit heil-en troostrijk Woord (. . .) laat u leiden'. Maar verder: het evangelie is niet naar de mens. Het is de natuurlijke mens een ergernis en een dwaasheid. ' Wat wil toch deze klapper zeggen', zeiden de epicureïsche en stoïsche wijsgeren in hun tijd, in het Athene van Paulus. Hij verkondigde hun Jezus en de Opstanding!

Het evangeliewoord blijft een vreemd element in deze wereld, wezensvreemd aan wat de wereld, de Gode-vijandige wereld is. Daarom zal in een reveil ook altijd dit vreemde, dit aan de wereldvreemde, wat iets anders is als wereldvreemde, zitten. Zal ethisch reveil een wérkelijk reveil zijn, een geestelijk reveil (dus niet wettisch) dan zal het de ergernis der wereld en niet de sympathie oproepen.

In de loutere zaak van de abortus blijkt dat al. Maar het gaat vérder. Het gebod Gods is zeer wijd. En van tweeën één: of we blijven dubiëren tussen persoonlijke vroomheid óf sociale relevantie van het evangelie; óf we worden aangevuurd door het Bijbels appèl op mens én samenleving.

Zullen we wérkelijk daarbij het volle Woord willen volgen, dan zal de ergernis van het kruis onvermijdelijk zijn.

Bij de Groen van Prinsterer-herdenking zei dr. W. Aalders: 'Wij constateren, dat Groen van Prinsterer als evangeliebelijder een onbegrepen en eenzaam christen is geweest, temidden van zijn tijd-en geloofsgenoten. Ondanks het oer-reformatorische karakter van zijn theologie, die door het geloof gewekt en in het geloof ontwikkeld was, is hij een vreemde eend gebleven in de theologische bijt. Zo bleef hij tot zijn dood een vreemdeling in eigen land en kerk'.

In een reveil, die als consequentie een ethisch reveil heeft, zal de vreemdelingschap niet kunnen worden gemist, omdat ze wezenlijk is voor het christen-zijn. Dat leidr niet tot wereldvlucht maar tot heiliging, ons óók in Christus geschonken. Het woord heilig, in heihging, behoort immers ook geheel bij de vreemdelingschap. Want heilig is een woord dat niet van beneden maar van boven is.

De welvaart wordt in deze tijd onze heilige koe genoemd. Zó vér zijn we af van de heiliging van het leven. Maar Christus zegt:

Mijn Rijk is niet van deze wereld. Een geestelijk reveil heeft een kruis tot centrum. En daar scheen het gedaan, afgelopen, voorbij. Maar daar, uitgerekend daar, werd de overwinning behaald op de machten. Ze werden in het openbaar ten toon gesteld. En daarom behoeven wij het evangelie niet geloofwaardig te maken. God zal geven dat het geloofd wórdt.

En of het ethisch geloofwaardig zal zijn?

Al waar dit evangelie gepredikt wordt, zegt Christus, daar zal ook tot gedachtenis van Maria gesproken worden.

Die zalf, die Maria gebruikte, had duur verkocht en de armen gegeven worden, was de tegenwerping van hen die slechts op het materiële letten, al was het dan ook ten behoeve van de armen. Maar Maria zalfde 'tot een voorbereiding' van Christus' begrafenis. Dit, voor de wereld onbegrijpelijke, behoort ook tot een reveil, tot een ethisch reveil. Zulk een handelen, zulk een gedrag (want ethiek is toch leer aangaande de zedelijke gedragingen) is een deel van de heiliging van het leven. Ze is gegeven met de hefde Gods, die in de harten wordt uitgestort door de Heihge Geest en die wederliefde wekt en die ook zo in liefde doet uitgaan tot het zwakke, het geschondene en zó óók de wereld oproept geen speelruimte te bieden aan de machten, die overigens onttroond zijn.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 17 november 1977

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's

Ethisch reveil

Bekijk de hele uitgave van donderdag 17 november 1977

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's