Langs oude Nederlandse Kerken

Opheusden, NH kerk.

De toren is na de oorlog in wat gewijzigde vormen herbouwd naast het schip, dat met het transept uit de vroege 16de eeuw stamt. Het koor werd in de tweede helft van de 15de eeuw gebouwd.

Andelst, NH kerk.

De zuidmuur van het schip bestaat uit een binnen-en buitenschil van brokken natuursteen, waartussen een vulling van puin en mortel is gestort. De westhoek werd door haakse steunberen gestut.

We vinden hier één van de oudste kerken van ons land: de zwaar gerestaureerde zuidelijke schipmuur kan nog voor 1000 zijn gebouwd. Allerlei • soorten natuursteen zijn erin verwerkt. De vensters zijn gereconstrueerd naar een teruggevonden exemplaar. De westmuur moet vanwege de regelmatiger opbouw later zijn gebouwd. In deze vroegere buitenwand werd een grote spitsboog gehakt, toen rond 1400 de forse onversierde toren ertegen werd gezet. In de zwikken van de boog bleven

Tussen de toren van rond 1400 en het 15de-eeuwse koor ligt het schip, dat blijkens het primitieve metselwerk lOde-eeuws kan zijn.

daarbij twee oorspronkelijke, ronde venstertjes behouden. De westhoeken werden gestut door steunberen. Door een steen is het koor gedateerd op 1440. De noordelijke schipwand is in 1794 in baksteen geheel herbouwd.Opmerkelijk zijn de 17de-eeuwse zerken, in de koorsluiting opgesteld, met doodssymboliek: doodskoppen en beenderen, zandloper, olielamp.

Om strategische redenen werd in mei 1940 de toren opgeblazen, die in zijn val het aansluitende schipgedeelte en alle gewelven verwoestte. Bij de in 1952 afgesloten herbouw werd het nieuwe schip doorgetrokken op de plaats van de vroegere toren uit omstreeks 1400, die nu naast het verlengde schip werd opgetrokken, grotendeels in de oude vormen.

Van de kerk is het koor (tweede helft 15de eeuw) het oudste deel. De sacristie werd iets later toegevoegd. De-consistorie aan de noordzijde dateert van de restauratie. Het dwarsschip wordt doorbroken met grote laat-gotische vensters. Het schip is pseudo-basilikaal van opbouw. Op de bovendorpel van het zuiderportaal staat het bouwjaar 1524 van schip en dwarspand. In de nis erboven zit de enig overgebleven oude tracering, in sierlijk visblaasornament De ingangspartij is bij de restauratie aan de noordkant gekopieerd. Door de hele kerk zijn onder de ramen diepe segmentboognissen uitgeschulpt. Kruisribgewelven sluiten de ruimte af. In het schip rusten zij via schalken op ronde zuilen. Deze lijken Brabants beïnvloed waar de Nederrijnse school pijlers prefereerde. Hier en daar zijn stukken van de oude ribben opnieuw gebruikt. Behalve de oude sluitsteen van het sacristiegewelf hebben enkele kraagstenen de ramp overleefd: maskerkoppen in de zuiderzijbeuk (vroeger in het schip) en wapen steentjes in het dwarspand . In de zuiderzijbeuk is de grafzerk gelegd van Willem van Heumen, overleden in 1524.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen