Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Langs oude Nederlandse Kerken

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Langs oude Nederlandse Kerken

3 minuten leestijd Arcering uitzetten

Deze kleinste onder de Nederlandse steden werd in 1283 gesticht door de Heren van Langerak; in 1673, na de inval der Fransen, werden haar muren vervangen door aarden wallen, het stadje werd een taaie schakel in Hollands verdedigingslinie, al beweren sommigen dat haar grootste sterkte in haar afmetingen lag: slechts door meesterkanonniers was de vesting te raken.

Niettemin heeft deze miniatuurstad een kerk, een provinciestad waardig. Toch is het uiterlijk niet zo bijzonder aantrekkelijk ten gevolge van allerlei schilderachtige reparaties.

Als ik echter Nieuwpoorter was, zou ik iedere zondag hier ter kerke gaan, al was het slechts om te bidden dat déze kerk niet wordt als al die andere honderd en zoveel Zuidhollandse kerken: gotisch, glad en gaaf, inwendig met helderwitte muren, een hemelsblauw gewelf en een glanzende hardstenen vloer; meesterstukken van restaureerkunst waarin alleen meubilair dat vanwege zijn houtsoort waardig bevonden werd gespaard te blijven, bewaard is. en zo uitgestald dat het stuk voor stuk op zijn voordeligst uitkomt!

Wie alle gerestaureerde kerken terecht bewonderd heeft, en daarna in de kerk van Nieuwpoort komt, zal daar voelen wat hij onbewust overal heeft gemist: het gevoel van verbondenheid met al de vorige generaties voor wie deze kerk het bedehuis was, en wier aanwezigheid nog spreekt uit de harmonische veelsoortigheid van het meubilair en uit de slijtage van'vloer en verflagen.

Natuurlijk is een gerestaureerde kerk bewonderenswaardig mooi, doch op de wijze van een in plastic gegoten fossiel: glanzend, kleurig, strak, - doch zonder leven en zonder ziel, want mét dat architectonisch onverantwoorde schotwerk en de vuren banken die te simpel waren om gespaard te blijven, met die schilferige muren en de ongelijke vloer, verdween ook de sfeer, datgene wat meubilair en gebouw tezamen tot een getuige van vervlogen tijden maakte.

Degene die het hier niet mee eens kan zijn, kan beter deze kerk voorbij gaan: hij zal er teleurgesteld worden; hij zal zich ergeren aan de grijsgeverfde schotten tussen de pilaren van de koorsluiting want hij zal niet zien dat de ruimte er nóg hoger door lijkt; hij zal niet voelen dat de ruimte er achter, de vroegere kooromgang, daardoor is omgetoverd tot een gebogen, schemerige, geheimzinnige spelonk, als een krocht in een Egyptisch koningsgraf, met hoog erboven het houtskelet van de kap dat aan het ruim van een zestiende-eeuws galjoen doet denken; de koster bewaart hier zijn schatten, en waarlijk, ik zou liever koster van Nieuwpoort zijn, dan directeur van een respectabel museum.

Goed, laat degene dan maar rustig verder gaan, hij die wel de sleutel vraagt zal een interieur naar zijn hart aantreffen, met slanke zuilen en hoge muren. De kerk is van een vrij zeldzaam voorkomend type: een driebeukige pseudo-basiliek met omgang rond de sluiting; daar de middenbeuk geen lichtlantaren heeft, is' de ruimte in het gedeelte boven de scheibogen enigszins schemerig; deze wijze van bouwen is waarschijnlijk gekozen terwille van de betrekkelijk geringe kosten, doch werkt niet weinig mede aan het scheppen van een zeer gewijde en intieme sfeer.

De meubilair-coliecfie is zo volledig als zelden nog wordt gevonden: banken en gestoelten die nooit door schilderen en aflogen werden bedorven; een laat-achttiende-eeuwse. vierkante eiken kansel, omgeven door een rijk zeventiende-eeuws doophek en door kerkcraadszetels. Achter de ruggen der ambtsdragers de banken voor het kerkvolk; geen kerklid hoefde de avonddiensten te verzuimen: de lezenaars zijn voorzien van koperen kaarshouders; op de achtergrond, patriarchaal de schare overziend, de gestoelten voor de burgemeester, raadsleden en de olïicieren van het garnizoen.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 16 augustus 1979

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's

Langs oude Nederlandse Kerken

Bekijk de hele uitgave van donderdag 16 augustus 1979

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's