Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Een nieuw standaardwerk over het Avondmaal

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Een nieuw standaardwerk over het Avondmaal

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het gaat over het heilig avondmaal, de ondertitel zegt: Leer en gebruik van het heilig avondmaal in het Nieuwe Testament en in de geschiedenis van de westerse kerk. De titel zelf is: Bij brood en beker. De ruim 450 bladzijden zijn gevuld door bijdragen van de hoogleraren Versteeg, Van 't Spijker, Van Genderen en Graafland, van dr. Balke, dr. Brienen, drs. Knevel en mij. Prof. Versteeg bespreekt het avondmaal in het Nieuwe Testament. Dan volgen een aantal historische bijdragen, over het avondmaal in de oude kerk, de Middeleeuwen, bij Luther, Zwingli, Calvijn, in de Schotse kerken (gebr. Erskines), bij Voetius, Brakel, Verschuir, Teellinck, Petrus Immens, en in de 19e en 20e eeu w. Het boek sluit af met een bijdrage van prof. Van 't Spijker waarin het klassieke avondmaalsformulier wordt behandeld.

Vrijdag jl. was het voor uitgeverij De Groot te Goudriaan een belangrijke en zelfs feestelijke dag. Na maanden van voorbereiding was voor de jonge uitgever de dag aangebroken dat hij, in het bijzijn van een aantal mensen van de pers, een fors en zeer fraai boekwerk over het heilig avondmaal kon overhandigen aan prof. dr. W. van 't Spijker, de voorzitter van de redactie die de totstandkoming van dit boekwerk heeft voorbereid en begeleid.

Het komt tegenwoordig vaker voor dat boekwerken officieel worden aangeboden; en toch menen wij te mogen stellen, dat het dit keer een bijzonder geval was.

Maar eerst iets over de titel en de inhoud. Het gaat over het heilig avondmaal, de ondertitel zegt: Leer en gebruik van het heilig avondmaal in het Nieuwe Testament en in de geschiedenis van de westerse kerk. De titel zelf is: Bij brood en beker. De ruim 450 bladzijden zijn gevuld door bijdragen van de hoogleraren Versteeg, Van 't Spijker, Van Genderen en Graafland, van dr. Balke, dr. Brienen, drs. Knevel en mij. Prof. Versteeg bespreekt het avondmaal in het Nieuwe Testament. Dan volgen een aantal historische bijdragen, over het avondmaal in de oude kerk, de Middeleeuwen, bij Luther, Zwingli, Calvijn, in de Schotse kerken (gebr. Erskines), bij Voetius, Brakel, Verschuir, Teellinck, Petrus Immens, en in de 19e en 20e eeu w. Het boek sluit af met een bijdrage van prof. Van 't Spijker waarin het klassieke avondmaalsformulier wordt behandeld.

Er heeft, zoals blijkt, een samenwerking plaatsgevonden tussen een aantal schrijvers uit zowel de Christelijk Gereformeerde Kerken als de Nederlandse Hervormde Kerk. En het boek is toch één geheel geworden. Het is geschreven, zoals men dat tegenwoordig noemt, vanuit eenzelfde optiek. Daarom is dit boek niet slechts een 'bundel', met heel verschillende bijdragen, waarin de een wel eens de ander kan tegenspreken, maar een boek waaraan samen gewerkt is, vanuit een sterk gevoel van verbondenheid.

Dit alles klonk ook door in hetgeen prof. Van 't Spijker vrijdagmiddag zei, nadat hem door de uitgever het boek overhandigd was.

Het boek is geschreven, aldus de hoogleraar, vanuit en voor de Gereformeerde Gezindte. Daarachter zat een gezamenlijk startpunt in de Reformatie. Het is bekend, zei prof. Van 't Spijker, dat er binnen de Geref. Gezindte ten aanzien van de praktijk van het avondmaal ook 'bedenkelijke zijden' zichtbaar worden. De avondmaalspraktijk blijft in de gemeente vaak ten achter bij hetgeen in de Gereformeerde traditie ten aanzien van het avondmaal geleerd is. Wij hopen dat dit boek een godvruchtig avondmaal vieren zal dienen; dat vele lezers erdoor geholpen en gestimuleerd zullen worden.

Er is in het verleden veel over het avondmaal geschreven en ook gestreden, daaraan waren menigmaal kwalijke kanten, maar een positieve winst was er toch ook, in zoverre dat men gekomen is tot een steeds beter formuleren van de leer aangaande het avondmaal.

Op een vraag vanuit de zaal, in welk opzicht en hoe ingegaan wordt op de zg. avondmaalsmijding antwoordde prof. Van 't Spijker, dat er in dit boek geen polemiek wordt gevoerd. Het is in het historisch gedeelte een getrouwe weergave van de standpunten die ten aanzien van het avondmaal ingenomen werden; al is, uiteraard, de afwijzing van b.v. de rooms-katholieke avondmaalsleer niet achterwege gebleven. En wat de avondmaalsmijding betreft, de zeer pastorale adviezen in dezen van de mannen van de Nadere Reformatie zijn uitvoerig behandeld. Wij zijn ons, aldus prof. Van 't Spijker terdege bewust, dat hier naar twee kanten gevaren liggen: een zekere avondmaalsschuwheid enerzijds en een zeker avondmaalsautomatisme anderzijds; en het vreemde is, dat ook de 'mijding' 'automatisme' kan worden.

Prof. Van 't Spijker dankte de heer De Groot voor het fraaie werk dat hij geleverd had en sprak er zijn waardering voor uit, dat de heer De Groot, wat al op de eerste redactievergadering gebleken was, niet uitsluitend commercieel maar ook ideëel dacht, en met zoveel enthousiasme de uitgave van dit boek op zich genomen had. In zijn dankwoord betrok de voorzitter van de redactie ook de heer Neven, die zowel omslag van het boek als het boek zélf van een zeer fraai vignet heeft voorzien. De uitgever, de heer De Groot, vertelde iets van de moeilijkheden die er binnen het bedrijf zich hadden voorgedaan met betrekking tot de uitgave van dit boek. Het was, aldus de heer De Groot, 'moeilijker' dan wij aanvankelijk hadden gedacht. Hij bedankte in het bijzonder de heer L. van Driel die was opgetreden als secretaris en veel voor dit boek had gedaan, alsook mej. Hazendonk, die er ook haar beste krachten aan gegeven had.

Vanuit de zaal kwamen allerlei vragen. De vraag o.a. of het boek zodanig was geschreven, dat het 'gewone' gemeehtelid het zou kunnen lezen en volgen. Het antwoord daarop was, dat daar door de schrijvers wel op gemikt was. Mocht een bepaald stuk wat moeilijk overkomen, dan zou men hqt boek ook selectief kunnen gebruiken.

Er was ook een vraag over de manier van de verbreiding. Daarvoor werden allerlei suggesties gedaan. Het zal in diverse bladen worden gesproken. Algemeen was men van gevoelen dat inzonderheid predikanten en andere ambtsdragers een boek als dit nodig hebben. De vragen rondom het avondmaal zijn en blijven er steeds, en als ambtsdrager moet men dan een antwoord kunnen geven.

Stichtelijke boeken over het avondmaal, zo werd opgemerkt, zijn er genoeg, maar dit boek is wat anders, het biedt zowel onderwijs als stichting, het wil aan de stichting een deugdelijke, bijbelse en historische basis geven.

Er werd ook nog de opmerking gemaakt, dat dit boek, hoewel het zijn weg wel allermeest zal vinden binnen de Geref. Gezindte, toch ook bestemd is voor een bredere lezerskring en pok wat te zeggen wil hebben in de huidige vraagstukken rondom het heilig avondmaal. Als ik met een eigen indruk mag eindigen, zou ik willen opmerken, dat het een goed samenzijn was, deze vrijdagmiddag, in het bedrijf van de heer De Groot. Jaren geleden is de zaak heel klein begonnen en nu is het een fiks bedrijf geworden, onder de energieke leiding van de jonge heer De Groot; daarin bijgestaan door een hele staf van medewerkers. Een reden tot bijzondere vreugde was, dat ook de vader van de uitgever, ds. W. A. de Groot, emeritus-predikant, dit alles mocht meemaken. Wij wensen de uitgever en de zijnen van harte geluk met deze dag en met deze uitgave.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 8 mei 1980

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's

Een nieuw standaardwerk over het Avondmaal

Bekijk de hele uitgave van donderdag 8 mei 1980

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's